Գեղարքունիքի մարզի Ներքին Գետաշենը Արգիճի գետի ափին է։ Նախկինում գյուղը կոչվել է Կոթ և եղել է Սյունի նախարարական տոհմի Հայկազուն ճյուղի իշխանանիստ ավանը: IX դարում Գեղարքունիքի կառավարիչը Աշոտ I Բագրատունու թոռն էր` Գրիգոր Սուպան II-ը (մոտավորապես 859-912/913 թթ.)։ Հենց նա է կառուցել հիանալի Կոթավանք եկեղեցին։
Գյուղը, ինչպես և բուն վանքը, շատ է տուժել թուրքական ցեղերի հարձակումներից։ Հայտնի է, որ XVI-XIX դարերում այս տարածքում հիմնականում քրդական ցեղեր են ապրել։ Սակայն արդեն 19-րդ դարի վերջին այստեղ հաստատվել են Ալաշկերտի հայերը։
Գաղթականները, տեսնելով, որ գյուղում գործող եկեղեցի չկա (Կոթավանքը վերականգնվել ու սկսել է գործել միայն մի քանի տարի առաջ), որոշել են փոքրիկ ժամատուն կառուցել։ Ժամատունը գործել է մինչև 1930-ականները։ Խորհրդային տարիներին, ինչպես մի շարք այլ վանքեր, այն որպես պահեստ են օգտագործել։
Վերջերս այն կիսավեր վիճակում էր, և ռուսաստանցի բարերարը, որը ծնունդով ի Ներքին Գետաշենից է, որոշեց նորը կառուցել։ Հենց այդ եկեղեցու շինարարական աշխատանքների ժամանակ էլ պարզվեց, որ այդ պարզունակ ժամատան պատերը հնագույն խաչքարերից են կառուցված։ Ավելի ուշ արդեն հողի տակից խաչքարների և բացառիկ տապանաքարերի մի ամբողջ շերտ ի հայտ եկավ, հայտնավերվեցին մոտ 300 հնագույն խաչքարեր ու տապանաքարեր, որոնք բացառիկ գտածոներ են։
Խաչքարերն ասեղնագործ են, որոնք ավելի կատարյալ տեխնիկա ունեն և թվագրվում են XIV-XV դարերին։
Տապանաքարերի վրա թագով ու ձեռքերը կրծքերին խաչած կանանց և տղամարդկանց պատկերներ են, ինչը վկայում է, որ ժամանակին այստեղ թագավորական կամ իշխանական գերեզմանոց է եղել։
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/31/11313177_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_7f781afea26c85f80f8330fd478fe468.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/30/11313010_0:0:1600:1067_600x0_80_0_1_441503a8fe154a9d899410865ea437ac.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/20/11312099_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_28a1ed2c359e279491bc3467f4642612.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/33/11313302_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_9380a362bfae430b9f204cb48a8b2d4b.jpg)
![Ասեղնագործ խաչքարեր Ասեղնագործ խաչքարեր - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/08/11310889_0:0:1600:1054_600x0_80_0_1_e2aa167f74ef29824c16e492d3b2ee90.jpg)
![Ասեղնագործ խաչքարեր Ասեղնագործ խաչքարեր - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/27/11312757_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_3fd21e9e5488ea761bd88de9ffb0c3e9.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/29/11312926_0:0:1600:1059_600x0_80_0_1_bf3e542bf7c245bad536fedc387eda74.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/32/11313241_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_0c0441b5740eb77063d1b93f7e8559bf.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/20/11312018_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_7cd3a96425dd0091399c3bda3d3ec9ab.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը և տապանաքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը և տապանաքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/25/11312564_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_b14ab7dea3fdaab9f1e2a18b5e071566.jpg)
![Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը և տապանաքարերը Ներքին Գետաշեն գյուղում հայտնաբերված գեղեցիկ ու բացառիկ խաչքարերը և տապանաքարերը - Sputnik Արմենիա](https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1131/06/11310664_0:0:1600:1065_600x0_80_0_1_3f7429fa7ca47fac22ee58c24b558b7e.jpg)