ԵՐԵՎԱՆ, 1 մարտի — Sputnik. Հայաստանի նախագահը հայ–թուրքական արձանագրությունները չեղարկելու մասին իր որոշմամբ ընդամենը դե յուրե ամրագրել է իրավիճակը, որը գոյություն է ունեցել մինչ այդ։ Այդ մասին Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում ասաց թուրքագետ Հակոբ Չաքրյանը։
Թուրքիան ժամանակին նույնիսկ նեղություն չի կրել դնել արձանագրությունները խորհրդարանի օրակարգում, և այդ պայմաններում իմաստ չուներ այդ փաստաթղթերը պահելը։
«Փաստացիորեն հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը վաղուց էր տապալվել` դեռ 2010թ–ին, և հենց այդ ժամանակ Անկարայի հրաժարվելը ստիպեց այդ տարվա ապրիլին սառեցնել ցյուրիխյան արձանագրությունները Հայաստանի խորհրդարանի կողմից վավերացնելու գործընթացը», – ասաց նա։
Նրա խոսքով` արձանագրություններից կարելի էր լիովին հրաժարվել արդեն այդ ժամանակ, բայց այդ դեպքում Հայաստանին կարող էին մեղադրել հրադադարի գործընթացը դիտավորյալ տապալելու մեջ։ Հիմա իրավիճակը կտրուկ տարբերվում է ութամյա վաղեմության իրադրությունից. աշխարհը համոզվել է, որ հարաբերությունները չի հաջողվել կարգավորել Անկարայի մեղքով։
Միաժամանակ փորձագետը համոզված է, որ թուրքական ղեկավարության կողմից քաղաքական կամքի առկայության դեպքում ցանկացած պահի հարաբերությունները կարելի է սկսել վերականգնել այդ արձանագրությունների հիման վրա։
Ստամբուլի «Ակոս» թերթի հայկական բաժնի խմբագրապետ Բագրատ Էստուկյանի կարծիքով` Սարգսյանի որոշումն ուշացած, բայց չափազանց անհրաժեշտ քայլ է։
«Մենք ի սկզբանե չպետք է բանակցությունների մեջ մտնեինք Թուրքիայի հետ։ Պետք էր սպասել, մինչև Անկարան ինքն ընդառաջ գա մեզ։ Իսկ Հայաստանի քայլերը միակողմանի էին։ Ակնհայտ էր, որ Անկարան առանց նախապայմանների չի վերականգնի հարաբերությունները», – ասաց Էստուկյանը։
Էստուկյանը համոզված է, որ Հայաստանը նախաձեռնել է «ֆուտբոլային դիվանագիտությունը» Արևմուտքի, մասնավորապես` ԱՄՆ–ի ճնշման տակ։ Այդ պահին պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը, ինչպես նաև եվրոպացի դիվանագետները չեն թաքցրել իրենց հիացմունքը։
«Ես հիշում են արձանագրությունները ստորագրելու պահին բոլոր ներկաների դեմքերը։ Բայց ի տարբերություն մնացածների` Հայաստանի արտգործնախարարն ընկճված վիճակում էր։ Այնպիսի տպավորություն էր, որ նա սգո տանն է», – հայտարարեց Էստուկյանը։
Նրա խոսքով` Արևմուտքն անհետևողականություն է ցուցաբերել այս հարցում։
Էստուկյանը կարծում է նաև, որ գործընթացը Հայաստանին ոչ մի օգուտ չի տվել։ Հետևաբար, Երևանը ոչինչ չի կորցնում արձանագրությունների չեղարկումից։ Բացի այդ, ներկա թուրքական իշխանության օրոք հազիվ թե կարելի է հույս դնել երկխոսության վրա, համոզված է Էստուկյանը։ Ավելին` չի կարելի բացառել նաև արտաքին քաղաքական ասպարեզում Անկարայի կողմից տարբեր սադրանքները, այդ թվում` Հայաստանի դեմ։
Հիշեցնենք, որ Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանը մարտի 1–ին ՀՀ նախագահական նստավայրում կայացած Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստում հայտարարել է հայ-թուրքական արձանագրությունները չեղարկելու մասին:
