ԵՐԵՎԱՆ, 15 փետրվարի — Sputnik. Հայաստանն առանց ավիացիայի երկիր չի դառնա։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում, անդրադառնալով Հայաստանի օդային ոլորտում իրականացվող քաղաքականությանը, ասաց «Ազգային ավիացիոն միավորում» հասարակական կազմակերպության նախագահ, ԽՍՀՄ վաստակավոր օդաչու Դմիտրի Ադբաշյանը։
Նրա խոսքով` հատկապես երկրաշարժ վերապրած և արցախյան պատերազմի մեջ գտնվող երկրի համար ազգային ավիափոխադրող չունենալն անընդունելի է։
Բաց երկնքի քաղաքականության հետևանքով հայկական փոքր ավիաընկերությունները չեն դիմանում խոշոր ընկերությունների հետ մրցակցությանն ու ստիպված են լինում հեռանալ, նշում է Ադբաշյանն ու բերում «Տարոն–Ավիայի» օրինակը։
«Հենց «Տարոն-Ավիան» հայտնվեց Գյումրիում, «Պոբեդան» նրա հետևից եկավ։ Հիմա «Պոբեդան» մնացել է Գյումրիում, իսկ «Տարոն ավիան» փախավ, ստիպված գնաց Դուբայ` այնտեղից աշխատելու»,- ասաց Ադբաշյանը` ավելացնելով, որ խնդիրը նաև հայաստանյան օդանավակայանների սպասարկման սակագների չափազանց բարձր լինելն է, որոնք փոքր ընկերությունների համար անհաղթահարելի են։
Իսկ, օրինակ, ռուսական ավիաընկերությունները ռուսաստանյան օդանավակայաններում արտոնյալ պայմաններով են սպասարկվում։
«Պետությունը նրանց մեջքին կանգնած է, թողնում է, որ զարգանան։ Իսկ Հայաստանում տեղական ընկերությունները ոչ մի արտոնություն չունեն»,- ասաց նա։
ԽՍՀՄ–ի փլուզումից մի քանի տարի անց` 1996թ-ին, Հայաստանում ստեղծվեց «Արմավիա» ազգային ավիաընկերությունը։ 2013թ-ին այն սնանկ ճանաչվեց և դադարեցրեց գործունեությունը։ նույն տարում ՀՀ կառավարությունը որոշեց վերանայել օդային քաղաքականությունը։ Հայաստան հրավիրվեցին աշխարհահռչակ «Մաքքինզի» ընկերության մասնագետները, որոնց վստահվեց Ավիափոխադրումների ազգային նոր ռազմավարության մշակումը։
2013թ-ի հոկտեմբերի 23-ին հաստատվեց միջազգային մասնագետների կազմած ՀՀ մրցունակ և շարունակական օդային փոխադրումների ծառայությունների մատուցման ապահովման հայեցակարգ-ծրագիրը:
Բաց երկնքի քաղաքականությունը դարձավ իրականություն։ Դրա համաձայն` այդ օրվանից սկսած` Հայաստանը պետք է գնար ազատականացման ճանապարհով` խթանելով տնտեսության աճը, նոր աշխատատեղեր ստեղծելով, ուղևորափոխադրումներն առավել հարմարավետ, գներն առավել մատչելի դարձնելով։ Համենայն դեպս, կառավարության նիստում այս խոստումներն էր տվել այն ժամանակվա վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը։
Բաց երկնքի քաղաքականության արդյունքում իշխանությունն ակնկալում էր ուղևորափոխադրումների 20%-25% աճ։
Պաշտոնական վիճակագրական տվյալների համաձայն` ավիափոխադրումների աճ գրանցվել է միայն վերջին 2 տարվա ընթացքում։ Այսպես` ուղևորափոխադրումների տարեկան ցուցանիշը 2013թ-ին եղել է 1 758 300 մարդ, 2014-ին` 2 083 000, 2015-ին` 1 919 000, 2016-ին` 2 117 8 00, 2017-ին` 2 553 800։
Բեռնափոխադրումների բնագավառում ևս 2013թ-ի ցուցանիշների համեմատ գրեթե կրկնակի աճ է գրանցվել։ Պաշտոնական վիճակագրությունը հետևյալ պատկերն է ներկայացնում` 2013թ-ին` 10.4 հազար տոննա, 2014-ին`10.4, 2015` 10.2, 2016-ին` 18.3, իսկ 2017թ-ին` 22.4 հազար տոննա։
Այդուհանդերձ, Դմիտրի Ադբաշյանի համոզմամբ, այս ցուցանիշները դեռևս հեռու են խորհրդային տարիների մակարդակից։
«Մենք խորհրդային տարիներին արտասահմանյան ընկերությունների հետ միասին տարեկան 5.5 մլն մարդ էինք տեղափոխում, որից 3.5 մլն-ը` մեր սեփական ինքնաթիռներով։ Բեռնատար ինքնաթիռներով Հայաստանից տեղափոխվում էր շուրջ 70 000 տոննա միրգ»,- ասաց նա։
Փոխարենը Ադրբեջանում, Ադբաշյանի խոսքով, ազգային փոխադրող ունենալու շնորհիվ խորհրդային տարիների ավիափոխադրումների վիճակագրությունը գերազանցել են։ Իսկ հակառակորդի զարգացումներին հետևելը վաստակավոր օդաչուն ռազմավարական կարևոր քայլ է համարում։
Ադբաշյանը նաև փաստում է, որ Հայաստանն այսօր Քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային կազմակերպության անդամ 193 երկրներից միակն է, որ ազգային ավիաընկերություն չունի։
Մինչդեռ հակառակ պարագայում, Ադբաշյանի համոզմամբ, հայկական ավիացիան շատ արագ կգտնի իր արժանի տեղը մրցակցային շուկայում, քանի որ ոչ միայն հայ, այլև բազում այլազգի ուղևորներ վստահում են հայ օդաչուներին ու գերադասում են թռչել նրանց վարած ինքնաթիռներով։
