ԵՐԵՎԱՆ, 1 փետրվարի — Sputnik. Վերջին տարիներին Հայաստանում կենդանիների պաշտպանության հարցը բավականին խնդրահարույց է։ Մեզանում արդեն սովորական են դարձել ռեստորաններում զվարճանքի համար արջ պահելու, Կարմիր գրքում գրանցված հազվադեպ հանդիպող կենդանիների որսի և այնուհետև ավարի հետ լուսանկարները սոցիալական կայքերում տեղադրելու դեպքերը։
Հասարակական վիճաբանությունների համար հերթական առիթը հայկական հայտնի կայքերից մեկում փորսուղի վաճառքի մասին հայտարարությունն էր, ինչպես նաև այծյամին հոշոտելու մասին լուրը. կենդանու մնացորդները հայտնաբերվել են Զանգեզուրի ազգային պարկում։
Լրագրող-բնապահպան Նարինե Կիրակոսյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում մեկնաբանելով ստեղծված իրավիճակը` նախ անդրադարձել է փորսուղների առցանց վաճառքի հետ կապված աղմկահարույց դեպքին։
«Հայտնի կայքերից մեկում 130 000 դրամով կենդանի փորսուղ է վաճառվում։ Ամենայն հավանականությամբ կենդանին պահանջարկ ունի իր յուղի պատճառով, որով ժողովրդական բժիշկները փորձում են քաղցկեղ բուժել», — նշեց Sputnik Արմենիայի զրուցակիցը։
Թեև փորսուղը Կարմիր գրքում գրանցված չէ, մեր երկրում այդ կենդանիների որսն արգելված է։ Կիրակոսյանը նշեց, որ միայն բնապահպանության նախարարության ներկայացուցիչները կարող են ասել, թե բնության մեջ որքանով է հազվադեպ հանդիպում այդ կենդանին։
«Իսկ այդ վաճառքն անօրինական է, քանի որ դրանց որսն արգելված է։ Մենք որոշեցինք վաճառողից տվյալներ ճշտել։ Լրագրող-բնապահպաններից մեկը զանգահարեց նրան (Արագածոտնի մարզից ոմն Գագիկին)` ներկայանալով որպես գնորդ։ Մեզ զարմացրեց գինը, քանի որ 130 հազար դրամը փորսուղի համար մեծ թիվ է։ Մեզ ասացին, որ դա վերջին գինն է», — ասաց Կիրակոսյանը։
Նա հավելեց, որ ուսումնասիրելով առքուվաճառքի կայքերը՝ կարելի է ապշեցնող հայտարարություններ գտնել: Օրինակ՝ սկյուռիկի վաճառքի մասին։
«Ե՞րբ եք վերջին անգամ Երևանում սկյուռիկներ տեսել։ 20 տարի առաջ Երևանի այգիներով զբոսնելիս կարելի էր այդ կենդանիներին նկատել, հիմա դրանք վերացել են», — նշեց Կիրակոսյանը։
Կենդանիներին տարբեր գներով են վաճառում, և ակնհայտ է, որ դա ապօրինի բիզնես է։
Լրագրող-բնապահպանը կարծում է, որ օրինապահ որսորդը կենդանիների ապօրինի որսով չի զբաղվում։ Նրանցից յուրաքանչյուրը բնությունն ավելի շատ է գնահատում, քան մյուս մարդիկ:
Խոսելով այն մասին` ինչու են մարդկից սկսել ավելի հաճախ գայլերի հանդիպել, Կիրակոսյանը նշեց, որ երբ մարդը գիշատիչ կենդանիներին զրկում է սնունդից, կենդանին ստիպված է փոխել իր սովորական վայրն ու նոր պայմաններին հարմարվել։
«Օրինակ՝ Սյունիքի մարզում վայրի անտառներ կան։ Լավ կլիներ հնարավոր ամեն ինչ անել, որպեսզի այդ վայրերն անձեռնմխելի, կուսական մնան», — հավելեց նա։
Ինչ վերաբերում է Զանգեզուր կենսոլոտային համալիրի տեսուչներին, որոնք հայտնաբերել և փորձել էին օգնել գայլերից տուժած եվրոպական այծյամին, ապա բնապահպանի գնահատմամբ՝ նրանք սխալ են վարվել։ Պետք չէր այծյամին փրկել։
«Դա արգելոց է, ոչ ոք չի կարող այնտեղ մուտք գործել։ Այնտեղ բնական գործընթացներ են տեղի ունենում», — ասաց բնապահպանն՝ ընդգծելով, որ երբ մարդը գայլից խլում է իր սնունդը, կենդանին ստիպված է սնունդ փնտրելիս հարևան գյուղերի ոչխարների վրա հարձակվել։
