00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
09:00
4 ր
Ուղիղ եթեր
09:22
6 ր
Ուղիղ եթեր
09:40
20 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
4 ր
Ուղիղ եթեր
10:04
33 ր
Ուղիղ եթեր
11:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
4 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
13 ր
5 րոպե Դուլյանի հետ
18:06
7 ր
Ուղիղ եթեր
19:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
09:29
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
10:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Ուրիշ նորություններ
10:47
5 ր
Ուղիղ եթեր
Մամուլի տեսություն
10:56
17 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
11:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
13:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
14:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
17:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
18:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Հայկական առեղծվածը կամ հուզիչ տաճարը․ Գառնին ամերիկյան ամսագրի էջերում

Բաժանորդագրվել
Ինչպե՞ս է Հայաստանում հունահռոմեական ճարտարապետության ոճի տաճար հայտնվել, ու ի՞նչ նպատակով է կառուցվել այն։ Այս հարցերի պատասխանը փորձել է տալ Smithsonianmag գիտական պարբերականի հեղինակներից մեկը։

ԵՐԵՎԱՆ, 7 հունվարի — Sputnik. Smithsonianmag հեղինակավոր ամսագրի հեղինակ Բենջամին Քեմպերն իր հրապարակումներից մեկում փորձել է բացահայտել Գառնու՝ նույնանուն գյուղում գտնվող հեթանոսական տաճարի գաղտնիքը։

Максим Гринкевич - Sputnik Արմենիա
Ղազախ բլոգերը Հայաստանում էր. «Ամաչում եմ դուդուկ գնելու համար, բայց Գառնին գերեց ինձ»

«Գաղտնիքներով պարուրված Գառնու տաճարը ստիպում է նորովի ընկալել նախաքրիստոնեական Կովկասը… Այստեղ՝ Հռոմից 2,5 հազար ու Աթենքից 1,5 հազար մղոն հեռավորության վրա, Հարավային Կովկասի հեռավոր անկյունում տպավորիչ մեծության մի իսկական հունական տաճար կա` նախկին ԽՍՀՄ տարածքում պահպանված միակ նմանատիպ կառույցը։ Բերանս բաց նայում էի տաճարի սյուներին, որոնք հիշեցնում էին Ֆրանսիայի Մեզոն Կարրենը կամ Աթենքի Պարթենոնը, փորձում էի հասկանալ՝ ինչպես է Հայաստանում հունահռոմեական ճարտարապետության գլուխգործոց հայտնվել, ու ի՞նչ նպատակով է այն կառուցվել», — գրում է Քեմպերը։

Նա հեթանոսական տաճարի ստեղծման տարբեր վարկածներ է ներկայացնում։

«Կառույցի պատերից մեկի հունական գրառումը վկայում է, որ տաճարը արևի աստծու՝ Միհրի տաճարն է եղել։ Իսկ կառուցվել է մթա 77 թվականին՝ Տրդատ I-ի օրոք, որին թագադրել էր հռոմեացի կայսր Ներոնը։ Բայց ոչ բոլոր գիտնականներն են համամիտ այս տեսությանը։ Օրինակ` Էլիզաբեթ Ֆագանը` Տրումենի պետական համալսարանի պատմության պրոֆեսորի օգնականը, կարծում է, որ հունական գրառումը չի կարող հիմք հանդիսանալ այդ վարկածի համար», — գրում է հոդվածի հեղինակը։

Ալլա Պուգաչովայի կատարումը Գառնիի տաճարում, 1985թ - Sputnik Արմենիա
Ալլա Պուգաչովայի «Լաստավարը»՝ Գառնու տաճարում

Նրան հետաքրքրում է նաև մեկ այլ հարց` ինչպես է տաճարը կանգուն մնացել հայերի քրիստոնեություն ընդունելուց հետո։

«Չէ՞ որ Տրդատ III-ի օրոք, երբ Հայաստանը 301 թվականին քրիստոնեությունը պետական կրոն ընդունեց, հեթանոսական կառույցները ոչնչացվեցին», — նշում է Քեմպերը։

Նա նաև հիշատակում է՝ ինչպես է 1679 թվականի ավերիչ երկրաշարժը մինչև հիմքը քանդել տաճարը, որը Խորհրդային տարիներին է վերակառուցվել ։

«Այսօր տաճարն ամեն տարի 136 հազար զբոսաշրջիկ է ընդունում, որոնց թվում են նեոհեթանոսության հայ հետևորդները։ Նրանք Գառնին իրենց հոգևոր մայրաքաղաքն են համարում։ Հայկական նեոհեթանոսությունը համեմատաբար նոր կրոնական շարժում է, որի նպատակն է մինչ քրիստոնեական հայկական դավանանքի վերականգնումը…», — նշում է Քեմպերը։

Հեղինակը խորհուրդ է տալիս օգոստոսի 11-ին տաճարի մոտ նշել հին հայկական Նոր տարին՝ Նավասարդը։ Նա նաև նշում է, որ անկախ այն բանից` ինչպես եք ընկալում Գառնին` որպես հեթանոսական աստվածների նախնադարյան սրբություն, թե որպես առեղծվածային հնագիտական կառույց, «այդ հին կառույցն իր բազմաթիվ գաղտնիքներով անպայման խռովում է յուրաքանչյուր մարդու երևակայությունը»։

Լրահոս
0