Sputnik Արմենիայի քաղաքական վերլուծաբան Արման Վանեսքեհյան
Առաջինն այդ մասին գրել է հնդկական Hindustan Times թերթը` հղում անելով Հնդկաստանի պաշտպանության նախարարությունում իր աղբյուրներին։ Ցավոք սրտի, գործարքի ֆինանսական ծավալի մասին ոչինչ հայտնի չէ։ Խոսվել է միայն այն մասին, որ Հայաստանը կգնի ռադարներ և ենթատրամաչափային հրետանային արկեր։
Հայաստանը կպաշտպանի իր երկինքը և պոտենցիալ հակառակորդի հետ շփման գիծը
Իրականում փորձել «աչքաչափով» գուշակել, թե կոնկրետ ինչ կստանա հայկական բանակն իր հնդիկ դաշնակիցներից, նման է սրճի մրուրով գուշակություն անելուն, քանի որ էլ ինչ ռազմական գաղտնիք, եթե դա փութաջանորեն չի պահվում ԶԼՄ–ներից։ Սակայն ինչ–որ ենթադրություններ, թե հնդկական զենք արտադրողներից ինչ մոդելներ կարող էին հետաքրքրել Հայաստանի պաշտպանության նախարարությանը` կարելի է գտնել։
Սկզբից տխրահռչակ ռադարների մասին, որոնց մշակման և արտադրության վրա Հնդկաստանը վերջին տարիներին հատուկ ուշադրություն է դարձնում։
Առաջին հերթին, հավանաբար, պետք է ուշադրություն դարձնել հայրենական razm.info-ի այն հրապարակմանը, որը կոնկրետ մոդելներ է նշել` BFSR-SR (Battle Field Surveillance Radar Short Range) և ռազմաօդային ուժերի համար նախատեսված Rohini։
BFSR-SR–ը ագրեգատ է` նախատեսված վերգետնյա հետախուզության համար, այն կարող է աշխատել ինչպես ձեռքի, այնպես էլ ավտոմատ ռեժիմով։ Կարելի է ենթադրել, որ ռադարը կկիրառվի երկրի սահմաններին։ Արցախյան և ադրբեջանական զինված ուժերի շփման գծում` առաջին հերթին։
Չէ որ վաղուց է խոսվում շրջանների հսկողության անհրաժեշտության մասին, որտեղ պարբերաբար խախտվում է հրադադարի ռեժիմը։ Հնդկական Rohini–ի որոշ մոդելներ ունեն ոչ միայն սահմանին «անպետք» շարժումն արձանագրելու, այլ նաև տեսագրություն կատարելու հնարավորություն։
Հետաքրքիր է, որ հնդկական ռադարներն անտեսանելի են մնում հակառակորդի` սահմանը և ռեժիմը խախտողի համար, քանի որ հետևելու տարրերը տեղադրված են հողի տակ` անմիջականորեն սահմանին։
BFSR-SR –ը նախատեսված է պոտենցիալ հակառակորդի տարածք մինչև 200 կմ խորանալու և 18 կմ բարձրությամբ աշխատելու համար։
Այստեղ կարելի է ենթադրել, որ ձեռք բերվող մոդելների առաջնահերթ գործառույթը ադրբեջանական «կամիկաձե» հետախուզական հարվածային անօդաչու թռչող սարքերի դեմ պայքարն է, որոնց հսկայական բազմազանությամբ մոդելներ մեր արևելյան հարևանը գնել է Իսրայելից և Թուրքիայից։
Հայաստանը բոլորովին չի ձգտում նույն քանակությամբ անօդաչու թռչող սարքեր գնել. հետախուզական սարքեր ինքներս ենք արտադրում, իսկ հարվածային` առավել ևս այդ քանակությամբ, ուղղակի պետք չէ։ Բացի այդ, Հայաստանը «նավթային» հանրապետության չափ փող չունի։
Սակայն ադրբեջանական անօդաչու թռչող սարքերի դեմ պայքարել պետք է։ Իսկ հիմա դրանք արձանագրելու են հնդկական արտադրության հայկական ռադարները։
Ենթատրամաչափային արկեր հայկական տանկերի և հրետանու համար
Հնդիկ մշակող–արտադրողներից գնվող հրետանային արկերի առումով, իսկապես, պետք է գուշակել զրոյից։ Ոչ մի տեղեկատվություն չկա, ինչը և սպասելի էր։
Սակայն ինչ-որ տեղեկություններ կարելի է «քերել»։ Որքան էլ տարօրինակ լինի, ինֆորմացիան վերաբերվում է ռուսական մշակողների և հնդիկ զենք արտադրողների փոխհարաբերություններին։
Կոնկրետ խոսքը «Մանգո» անվանումով տանկային ենթատրամաչափային արկի սենսացիոն մոդելի մասին է։ Արկը նախատեսված է հակառակորդի տեխնիկայի վրա կրակելու համար, որը հզոր զրահապատ պաշտպանություն ունի։
Հայտնի է, որ կես տարի առաջ (2017թ–ի մարտին) ռուսական «Տեխմաշ» կոնցեռնը իր հնդիկ գործընկերներին առաքել է 3ԲՄ-42 մի ամբողջ խմբաքանակ` վերջին մոդելի «Մանգոյի» արտադրության համար։ Երևում է` արտադրությունն արդեն գործում է։ Ի դեպ, հնդիկ զինագործներն արտադրանքը նույնիսկ ավելի էժան առաքելու հնարավորություն են գտել, քան ռուս արտադրողները։
«Մանգո» արկերը (տրամաչափը` 125մմ) նախատեսված են եղել միայն տանկային թնդանոթների համար` զրահատեխնիկայի դեմ պայքարելու նպատակով, որը կոմբինացված և դինամիկ պաշտպանություն ունի։ Սակայն «Մանգո» արկերի վերջին մոդելները սկսել են օգտագործել նաև հակատանկային հրետանու համար։
Եթե հիշել, թե ինչպիսի լուրջ տանկային պայքար է ծավալվել 2016թ–ի ապրիլին Ջրականի շրջանում, որտեղ թափանցել էր ադրբեջանական զրահատեխնիկան, ապա կարելի է ենթադրել, թե ինչ էր պետք հայկական տանկային ջոկատներին և հրետանուն առաջին հերթին։
Սակայն այս ամենը միայն գուշակություններ են։ Ամենայն հավանականությամբ, գնումների մասին կոնկրետ ինֆորմացիա, որոնք անում է հայկական բանակը բարձր տեխնոլոգիական սպառազինության ոլորտում, երբեք չի լինի։ Ինչը և ճիշտ է։
