ԵՐԵՎԱՆ, 14 դեկտեմբերի — Sputnik. Հայ կամավորի շնորհիվ սերբերին հաջողվել է գրավել բոսնիական մահմեդականների մի քանի գումարտակներ, Sputnik Արմենիային ասաց 1994-1995թթ-ին շտաբի նախկին պետ, Սարաևոյի հատվածում (Բոսնիա և Հերցեգովինա) ՄԱԿ-ի խաղաղապահ համակազմի հրամանատարի տեղակալ Անդրեյ Վլադիմիրովիչ Դեմուրենկոն։
Դեկտեմբերի 14-ին ուժի մեջ են մտել Դեյթոնյան համաձայնագրերը (Բոսնիա և Հերցեգովինայի մասին ընդհանուր շրջանակային համաձայնագիր), որը նշանավորել է հրադադարը, պատերազմող կողմերի բաժանումը և տարածքների տրոհումը, որոնք վերջ են դրել քաղաքացիական պատերազմին Բոսնիա և Հերցեգովինայի հանրապետությունում 1992-1995թթ-ին։
Դեմուրենկոն Բոսնիայի իրադարձությունների ժամանակ ծառայել է Ռուսաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբում։ 1994թ-ի դեկտեմբերին նա ուղարկվել է խաղաղապահ առաքելության և նշանակվել Սարաևոյում ՄԱԿ խաղաղապահ ուժերի հրամանատարի տեղակալ։
«Սարաևոն կիսավեր քաղաք էր, որտեղ յուրաքանչյուր 30 րոպեն մեկ կրակոցներ և պայթյուններ էին հնչում», — պատմեց Դեմուրենկոն։
Իր ծառայության ժամանակ Դեմուրենկոն բախվել է հետաքրքիր դեպքի, մարտավարական հնարքի, որը մտածել է կամավոր հայերից մեկը (սերբերի շարքում կռվող)` հակառակորդի գերակշիռ ուժերի դիրքերը գրավելու համար։
Նա ուշադրություն է դարձնում նրան, որ ցանկացած պաշտպանությունում ամենաթույլ տեղը ոմն սահմանագիծն է` «գիշերվա և ցերեկվա, հաստ և բարակ մետաղալարի, ստորաբաժանումների և զորամասերի միջև»։ Առաջնագծում մի գումարտակի կողմից մյուսին փոխարինելու ժամանակը հարմար պահ է եղել հարձակման համար։
Մյուս կողմից, պետք են հստակ հետախուզական տվյալներ այն մասին, թե երբ և ինչպես է տեղի ունենում հերթափոխը։ Սերբերը գտել են նման ալգորիթմ։
Հայ կամավորի օրիգինալ գաղափարի շնորհիվ սերբերը սկսել են «զավթումները», որովհետև Դեմուրենկոյի խոսքով` նրանց գործողությունները դասական գրոհ անվանելը բարդ է։
«Հարձակումը եղել է առանց կրակային նախապատրաստման անսպասելիության էֆեկտի համար։ Դա եղել է գրոհ` դանակն ատամների արանքում և հրացանը ձեռքերում, որը թույլ է տվել ճեղքել խրամատի առաջնագիծը։ Այդ մարտավարական քայլը թույլ է տվել մի քանի հաջող զավթումներ իրականացնել», — ասաց Դեմուրենկոն։
Նա բացատրում է, որ քաղաքացիական պատերազմում գումարտակը բավական պայմանական անվանում է, պարտադիր չէ, որ այն կազմված լինի 3 վաշտերից, ականանետային մարտկոցից։ Բայց դրանք ամեն դեպքում կոչվել են գումարտակներ, ունեցել են իրենց հրամանատարները, ստորաբաժանումների ղեկավարները։
«Տվյալ դեպքում խոսքը 100-150-հոգանոց գումարտակների մասին է։ Դա բավական շատ է նման մարտավարական գործողությունների համար», — ասաց Դեմուրենկոն։
Միայն մի քանի նման գրոհներից և մի քանի գումարտակներ հանձնելուց հետո բոսնիացիները հասկացել են` բանն ինչում է և սկսել են ուժեղացնել պաշտպանությունը հերթափոխերի ժամանակ։
Ցավոք, Դեմուրենկոն չի հիշել հայ կամավորի անունը և այլ տվյալներ։
Իրադարձությունները, որոնց մասին պատմում է Դեմուրենկոն, տեղի են ունեցել 1995թ-ի մարտի-հուլիսին Սարաևոյի Գրբավիցա շրջանում։
Դեմուրենկոյի խոսքով` հատկանշական է եղել այն, որ սերբերի կողմից պատերազմել են ավելի քան հարյուր տարբեր ազգություններ, օրինակ` եղել է ճապոնացի։ Ոմանք արկածախնդիրներ են եղել, մյուսները պայքարել են գաղափարի համար։
