ԵՐԵՎԱՆ, 1 դեկտեմբերի – Sputnik. 301թ-ին Գրիգոր Լուսավորչի կողմից կառուցված տաճարը ժառանգություն է ինչպես հայկական, այնպես էլ համաշխարհային պատմության համար, գրում է քրիստոնեական Aleteia կայքը։
Վաղարշապատ քաղաքում գտնվող Էջմիածնի տաճարը Հայ առաքելական եկեղեցու գլխավոր շինությունն է։ Թե՛ պատմաբանները, թե՛ հնագետները միաձայն պնդում են, որ այն Հայաստանում կառուցված առաջին տաճարն է։ Դա նշանակում է, որ Էջմիածինը կիսում է պատվանդանը Հռոմի, Սալոնիկի և Սիրիայի հետ, որտեղ գտնվում են աշխարհի հնագույն եկեղեցիները՝ Լաթերանի բազիլիկը, Սուրբ Գեորգիի Ռոտոնդան և Դուրա Եվրոպոս եկեղեցին։
Էջմիածնի տաճարը կառուցվել է 4-րդ դարում․ Գրիգոր Լուսավորիչը հրամայել է կառուցել է տաճարն այն բանից հետո, երբ Հայաստանն ընդունել է քրիստոնեությունը՝ որպես պետական կրոն։ Դա տեղի է ունեցել հայոց թագավոր Տրդատ 3-րդի օրոք, որին Գրիգոր Լուսավորիչն անձամբ է կնքել։ Եկեղեցին կառուցվել է հեթանոսական տաճարի ավերակների վրա, ինչը խորհրդանշում է ամբողջ երկրի անցումը քրիստոնեության։
Ի դեպ, տաճարի ներկա հիմքը կառուցվել է մ․թ․5-րդ տարի վերջում։ Հիմնական կառույցը տուժել է պարսկական ներխուժման հետևանքով։ Շինարարության համար պատասխանատու էր Վահան Մամիկոնյանը՝ հայկական ազնվազարմ տոհմի ներկայացուցիչը, որը 485թ-ին գլխավորել է Պարսկահայաստանն այն բանից հետո, երբ վերականգնվել են նրա մի քանի քաղաքները՝ ընկած Սասանյանների ներխուժման հետևանքով։
Էջմիածնի տաճարը 1500 տարի շարունակ բազմիցս ենթարկվել է կողոպուտների, վերակառուցվել է, վերապրել ոչ միայն Օսմանյան կայսրությունում հայերի ցեղասպանությունը, այլ նաև ենթարկվել ճնշման ԽՍՀՄ կողմից։ Այսօր տաճարը համադրում է հայկական ճարտարապետության տարբեր ոճեր և ներառված է ՅՈՒՆԵԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում։
Նրա խաչանման ձևը և ճակատի պաճուճավոր դեկորացիաները, հունաերով գրությունները (մինչև հայոց գրերի ստեղծումը) արդարացնում են այն պատվավոր տեղը, որը Էջմիածնի տաճարը զբաղեցնում է ոչ միայն հայ հավատացյալների սրտերում, այլ նաև քրիստոնեության պատմության մեջ։
