ԵՐԵՎԱՆ, 13 նոյեմբերի — Sputnik. Հայաստանին և Ղրղզստանին սպասվում է ալկոհոլի ակզիցի արժեքի բարձրացում Եվրասիական տնտեսական միությունում հարկադրման ներդաշնակեցման շրջանակում:
ԵԱՏՄ անդամ երկրները պետք է ստեղծեն ալկոհոլի միասնական շուկա, կարծում են Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի փոխազդեցության հարցերով խորհրդատվական խորհրդի և ԵԱՏՄ գործարար խորհրդի նիստի մասնակիցները:
ԵԱՏՄ համար «թվային սպառնալիք»
ԵԱՏՄ-ի համար թվային ուղղության գլխավոր գերակայությունը միասնական համակարգի մշակումն է, որի օգնությամբ միության անդամ երկրները կկարողանան հետևել իրենց գործընկերների ապրանքաշրջանառությանը: Դրա օգնությամբ Հայաստանը, Բելառուսը, Ղազախստանը և Ռուսաստանը համատեղ կվերահսկեն ալկոհոլային արտադրանքի և ծխախոտի շրջանառությունն իրենց տարածքներում:
Միության բոլոր հինգ անդամ երկրները մշակում են ազգային ծրագրեր: Ռուսաստանն արդեն հաստատել է այն, Ղազախստանը կանի դա մինչև 2017թ-ի վերջը, Հայաստանը և Ղրղզստանը պատրաստում են իրենց թվայնացման ծրագրերը. Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հրաման է արձակել թվային քաղաքականության մասին:
«Վտանգը հետևյալն է. եթե յուրաքանչյուր երկիր մշակի իր թվային օրակարգը՝ առանց ԵԱՏՄ գործընկերների հետ համաձայնեցման, կծագեն նոր խնդիրներ և արգելքներ շուկաների ներդաշնակեցման համար: Դա կարող է հանգեցնել մեր միության փլուզմանը: Մենք պետք է անցկացնենք թվայնացման համաձայնեցված քաղաքականություն», — ասել է ԵՏՀ կոլեգիայի նախագահ Տիգրան Սարգսյանը:
Կրքեր ալկոհոլի շուրջ
Այստեղ փորձաքարը ակցիզային հարկն է, որը կազմում է ալկոհոլի վերջնական գնի ավելի քան 50 տոկոսը: Տարբեր երկրներում ակցիզների գները տարբերվում են երկու, անգամ երեք անգամ, և վերջնական արտադրանքի գները տարբեր են: Գների տատանումները խթանուոմ են արտադրանքի իրացման «սև շուկաները», ինչը չի բխում օրինական արտադրողների շահերից:
Ակցիզի երեք ուղիները
Այժմ ԵԱՏՄ-ում քննարկվում են ակցիզային դրույքների ներդաշնակեցման երեք ուղիներ. «միջանցք», հավասար հարկի ներմուծում և նվազագույնի սահմանում:
Առաջին տարբերակը ենթադրում է, որ անդամ երկրներն աստիճանաբար գնում են ընդհանուր դրույքի: Տարբեր երկրների մոտ նախատեսվում են ընդհանուր ընթացքից տարբեր շեղումներ: Այդ շեղումների «միջանցքը» Ղազախստանի, Ռուսաստանի և Բելառուսի մոտ նախատեսված է ոչ մեծ, Հայաստանի և Ղրղզստանի մոտ՝ ավելի շատ: Այժմ հայկական և ղրղըզական ալկոհոլ արտադրողների հարկերն ամենացածրն են ԵԱՏՄ-ում, ուստի ավելի դժվար կլինի դրանք բարձրացնել ընդհանուրի մակարդակի:
Ակցիզային հարցի լուծման մյուս տարբերակը նվազագույն դրույքի ներմուծումն է: Այդ ուղիով են գնացել Եվրամիության երկրները: Նրանք սահմանել են ակցիզային հարկի շեմ, որից ցածր երկրները չեն կարող շեղվել:
ԵԱՏՄ անդամ երկրների բոլոր ներկայացուցիչները, բացի Ռուսաստանից, նիստի ընթացքում պայմանավորվել են, որ պատրասստ են իրագործել ներդաշնակեցման աստիճանական նախագիծը:
«Չորս երկրների դիրքորոշումը համաձայնեցված է, իրավիճակից միակ ելքը միջանցնք է: Հիմա «գնդակը» Ռուսաստանի դաշտում է: Եթե նրա կառավարությունը չհամաձայնի այս որոշման հետ, ապա դա կնշանակի հրաժարում միասնական շուկայից», — ասել է Սարգսյանը:
