ԵՐԵՎԱՆ, 29 հոկտեմբերի — Sputnik, Գոհար Սարգսյան. Հայաստանի պատմության թանգարանում պահվող ոսկեգույն արծվի քանդակը ժամանակակից գայլիկոններ փչացրել, բայց թույլ չի տվել բացահայտել իր գաղտնիքը։ Sputnik Արմենիան զրուցել է հնագետ Հակոբ Սիմոնյանի հետ, որը ոսկեգույն արծվի քանդակը գտել է 1970-ականներին Արագածի ստորոտին հայտնաբերված 2 դամբարաններից մեկում։
Դամբարաններն ամենայն հավանականությամբ պատկանել են սոցիալական հիերարխիայի ամենաբարձր գագաթին գտնվող անհատներին։
«Արծիվը հավանաբար փակցված է եղել մարտակառքի վրա, խորհրդանշել է ուժ, հզորություն։ Ուշ բրոնզե դարում շատ տարածված էր կենդանիների ու թռչունների կաղապարով արձանիկների ձուլման ավանդույթը»,- Sputnik Արմենիային պատմեց հնագետը։
Արծվի արձանիկն ունի միջանկյալ անցքեր. որոնց մեջ երևում է երկաթանման մի կտոր։ Ըստ հնագետի` դա միտումնավոր են ամրացրել, քանի որ այն ժամանակ երկաթը շատ ավելի արժեք ուներ, քան ոսկին։
«Որպես բացառիկ մի հումք` այն ամրացրել են արձանիկի մեջ` դրան վերագրելով մոգական հատկանիշներ»,-ասաց Սիմոնյանը։
Հնագետը պատմեց, որ պայմանական երկաթի կտորը մի քանի անգամ ենթարկել են փորձաքննության, աշխատել նմուշառում անել, բայց բոլոր ջանքերն ավարտվել են պարտությամբ։
«Մենք փորձեցինք դա անալիզի ենթարկել` պարզելու ինչ ձևի երկաթ է, գուցե երկնաքար է կամ մարդու ձուլած երկաթի կտոր։ Երկու անգամ մետաղի մեր մասնագետը, շատ լուրջ գիտնական, փորձեց գայլիկոնով փորձանմուշ վերցնել, որպեսզի սպեկտրալ անալիզի միջոցով պարզեինք, թե ինչպիսի քիմիական կազմ ունի այդ երկաթը։ 2 անգամ գայլիկոն փչացրեց, բայց չկարողացավ ծակել այդ երկաթը»,- պատմեց նա։
Հնագետը լավ է հիշում բոլորի զարմանքը, թե ինչպես կարող էր պատահել, որ ժամանակակից գայլիկոնը կոտրվեր, իսկ մետաղի կտորի վրա նույնիսկ հետք չմնար։
Դրանից հետո նման փորձեր այլևս չեն իրականացրել։ Հակոբ Սիմոնյանը հայտնեց, որ մեկ միլիոնից ավելի գտածո «սպասում» են փորձաքննության իրենց հերթին։
Այս պահին ոսկեգույն արծիվը պահվում է Հայաստանի պատմության թանգարանում։
