ԵՐԵՎԱՆ, 15 սեպտեմբերի — Sputnik. Արցախի Քաշաթաղի շրջանի հնագույն բնակավայրում իրականացրած պեղումների ընթացքում երեք հիմնական համալիր է հայտնաբերվել` ամրոց, տաճար և դամբարան, այսօր լրագրողներին է հայտնել ԵՊՀ հնագիտություն և ազգագրության ամբիոնի վարիչ, արշավի ղեկավար Հայկ Ավետիսյանը։
«Նախնական տեղեկությունների համաձայն` ամրոցը 3-4 հազար տարեկան է։ Գտածոները վկայում են, որ ամրոցի «կայացման» շրջանն ընդգրկում է պատմական մի մեծ ժամանակահատված` բրոնզե դարից մինչև միջնադար։ Թեև մենք հայտնաբերել ենք նաև գտածոներ, որոնք կարելի է թվագրել երկաթե դարին», – նշել է Ավետիսյանը։
Նրա խոսքով` ամրոցի հետնամասում պահպանվել են կիկլոպյան շինությունների ավերակներ, որոնք ամենայն հավանականությամբ, ֆորպոստների դեր էին կատարում։
Որքան էլ զարմանալի է ամրոցը լավ է պահպանվել։ Այն պատկանել է ազդեցիկ մարդու. եթե ոչ արքային, ապա տեղի իշխանին։
Հնագետ, գիտարշավի ղեկավարի տեղակալ Գագիկ Սարգսյանի խոսքով`պեղումների տեղում հայտնաբերվել է նաև հետաքրքիր պաշտամունքային շինություն` տաճար, որը պաշտամունքի վայր էր ծառայում։
«Տաճարը, որը մենք պայմանականորեն անվանում ենք զիկկուրատ, լեռան գագաթին է գտնվում։ Դեպի տաճար է տանում 70 մետր բարձրություն ունեցող քարե աստիճաններով կասկադը։ Տաճարի բարձրությունը 50 մետր է` 45 աստիճան թեքությամբ։ Կասկադը քարերից է պատրաստված, տարբեր բարձրության շուրջ 30-35 աստիճան ունի։ Կան նաև հարթ հարթակներ։ Մուտքը երեք մետր լայնություն ունի», – նշել է նա։
Ըստ Սարգսյանի` նման շինարարությունը մեկ կառավարիչ չէր կարողանա գլուխ բերել, իսկ դա նշանակում է, որ կարելի է ենթադրել, որ շինարարությունն իրականացվել է պետական մակարդակով։
«Սա բացառիկ շինություն է, որի նմանը չկա ողջ հետխորհրդային տարածքում։ Սակայն մենք ուզում ենք մանրակրկիտ ուսումնասիրել այդ հուշարձանը և նրա մասին պատմել աշխարհին», –ընդգծել է Սարգսյանը։
Պեղումները հնարավոր է եղել իրականացնել «Հայրենասեր» կազմակերպության գլխավոր տնօրեն և հիմնադիր Ստեփան Սարգսյանի ֆինանսական աջակցության շնորհիվ։
