Նելլի Դանիելյան, Sputnik.
Լենինի ու Ստալինի ներկայությունը համագյուղացու տան տանիքին Գեղարքունիքի Լիճք գյուղի բնակիչների համար արդեն սովորական երևույթ է: Իսկ Գավառ-Մարտունի մայրուղով ընթացող ավտոմեքենաների ուղևորները, խորհրդային պրոլետարիատի և ժողովրդի առաջնորդներին նկատելով, երբեմն կանգ են առնում, դուրս գալիս ավտոմեքենայից՝ մեր ժամանակներին ոչ համահունչ այդ տեսարանը լուսանկարելու համար:
Լիճքի բնակիչ, 80-ամյա Արսեն Գրիգորյանի տանիքում Լենինն ու Ստալինը կամ ավելի ճիշտ՝ նրանց կիսանդրիները, տասնյակ տարիներ են անցկացրել: Տան տերն արդեն չի էլ հիշում, թե որ թվականին է խորհրդային առաջնորդների կիսանդրիներն իր տան տանիքում տեղադրել: Բայց դրանք վաղուց արդեն դարձել են տան խորհրդանիշն ու տարբերանշանը, և հանել չի պատրաստվում:
«Բոլորն էլ գալիս նայում են, անցյալ օրը մի աղջիկ եկավ, փողոցից նկարեց, գնաց»,- պատմում է Արսեն Գրիգորյանն ու չի թաքցնում՝ ուրախ է, որ հետաքրքրվողներ կան:
Իր համար Լենինի ու Ստալինի կիսանդրիներն անցած կյանքի գաղափարական խորհրդանիշներ են: Արսեն Գրիգորյանը մասնակցել է Հայրենական Մեծ պատերազմին, պատերազմում կորցրել եղբորը ու վստահ է՝ այդ ամենն ի զուր չի եղել:
«Ես ծնվել եմ կոմունիստ, կմեռնեմ կոմունիստ»,- հայտարարում է մեր զրուցակիցն ու կնոջը պատվիրում բերել տարիներով պահված կուսակցական անդամատոմսը:
1980-90-ական թվականներին, երբ Հայաստանում մերժվեցին նախկին՝ խորհրդային արժեքները, Արսեն Գրիգորյանից շատերն էին պահանջում դեն նետել առաջնորդների կիսանդրիները, բայց կոմունիստ լիճքեցին հավատարիմ մնաց իր դավանած արժեքներին:
Իսկ այս տարի ապրիլից Լենինն ու Ստալինը նոր հարևան ունեն. նրանց կողքին է հայտնվել մեկ այլ ղեկավարի՝ «Ծառուկյան» դաշինքի առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի լուսանկարը:
Տանիքին հայտնված նոր առաջնորդի մասին մեր հարցը Արսեն Գրիգորյանին զվարճացնում է: «Ընտրություններից հետո լիճքեցիք պատռում, թափում էին նկարները, ես էլ բերեցի տուն: Մարդ է, էլի»,- անկեղծանում է մեր զրուցակիցը:
Կինն էլ, որ մինչ այդ լուռ լսում էր ամուսնուն, իր կողմից ավելացնում է. «Գյուղացի մարդ է, մեզ պես կարտոֆիլ է ցանում»:
Հիմա արդեն Մարտունի տանող մայրուղու Լիճք գյուղի հատվածով անցնողներին Գրիգորյանների տան տանիքից միանգամից 3 առաջնորդ է ողջունում, երկուսը՝ անցած, մեկը՝ ներկա ժամանակների: Իսկ թե ով ինչպես է մեկնաբանում նրանց ներկայությունը, տան տիրոջը չի հետաքրքրում, ինքն ունի կյանքի փորձով ձևավորված իր արժեհամակարգը, որտեղ նաև պատահական քաղաքական հյուրերի համար է տեղ գտնվում: