ԵՐԵՎԱՆ, 31 հուլիսի — Sputnik. Տիգրան Մկրտչյանի վարկածին նախորդում է Գլաձորի համալսարանի տեղադրության հարցի նախապատմությունը։ Ներկայացվում են Գլաձորի համալսարանի նախկին հետազոտողների տեսակետերն ու ենթադրությունները։
Որոշ ձեռագիր աղբյուրներում նշվում է, որ Գլաձորի համալսարանը հիմնադրվել է 1282 թվականին, Վայոց Ձորի մարզում, Աղբերձ վանքում Սուրբ Ստեփանոս Նախավկայի պատվին։ Վանքը երկրորդ անվանումն ուներ` Գլաձոր, որը հետզհետե ավելի լայն տարածում է ստացել։
«Մեր հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ Գլաձորի համալսարանը գտնվում է Վայոց Ձորի Եղեգիս գյուղում (ներկայիս Արտաբույնք)։ Այպիսով, մենք կարողացանք լույս սփռել այդ խնդրի վրա, որի վրա մեր գիտնականները արդեն 125 տարի է գլուխ են կոտրում` փորձելով գտնել պատասխանը», – ասաց Մկրտչյանը։
Հետազոտության արդյունքները ցույց տվեցին, որ ժամանակակից Վայոց Ձորը միջնադարյան Եղեգյաց Ձորն է, ուր և գտնվել է համալսարանը։
«Ուսումնասիրելով տարածքը` ես հայտնաբերեցի, որ մեծ ժայռի վրա երեք եկեղեցի ու խաչքարեր կան, ինչը վկայում է, որ Գլաձորը տեղակայված է եղել հենց այնտեղ», – նշեց անկախ ուսումնասիրողը։
Հետազոտությունները պետական աջակցություն են պահանջում, սակայն Մկրտչյանը դեռ չի դիմել համապատասխան մարմիններին` օժանդակություն խնդրելով։
Մոտ ժամանակներում հետազոտողը պատրաստվում է ևս մի աշխատանք հրապարակել, որը նվիրված կլինի նոր Գլաձորին։
«Ղևոնդ Ալիշանի Գնդեվազ գյուղի մասին հոդվածում ես գտա հիշատակում այն մասին, որ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու (XVII դար) պատերին որմնանկարներ կան։ Պարզվեց, որ Ալիշանն օգտվել է Քաջբերունու հոդվածներից, որոնք գրված են եղել 1877-1878 թվականներին։ Որմնանկարների մասին շատ թռուցիկ հիշատակվում կար, դրանց մասին մի երկու խոսք էր ասվում։ Անհայտ պատճառներով որմնանկարներին պատշաճ ուշադրություն չէր դարձվում», – հավելեց Մկրտչյանը։
Ուսումնասիրողը որոշել է գնալ այնտեղ ու ստուգել հոդվածում առկա տեղեկությունները։ Վայոց Ձորում հայտնաբերված բոլոր որմնանկարները անչափ զարմացրել են Մկրտչյանին։
Բացահայտելով որմնանկարները` նա ցույց է տվել դրանք մասնագետներին, որոնք պետք է զբաղվեն այս անգին գտածոների ուսումնասիրությամբ։
