ԵՐԵՎԱՆ, 23 հուլիսի- Sputnik. Քրիստոսի Պայծառակերպության տոնը կամ Վարդավառը պարտադիր ուղեկցվում է ժողովրդական ավանդույթներով, որոնք գալիս են դարերի խորքից: Տեր Եսայի քահանա Արթենյանը, սակայն, մի փաստի վրա է ուշադրությունը սևեռում՝ տոնը չունի հեթանոսական արմատներ, այլ բան է, որ միմյանց վրա ջուր ցողելու, աղավնիներ բաց թողնելու ավանդույթը կիրառել են դեռևս հեթանոսության շրջանում:
«Չի կարող որևէ քրիստոնեական տոն ունենալ հեթանոսական արմատներ, դա խեղաթյուրում է իրականությունը: Հեթանոսությունը լրիվ այլ կրոն է, հեթանոսական գաղափարները ոչ մի կապ չեն կարող ունենալ քրիստոնեության հետ, չի կարող հեթանոսական հիմքի վրա կառուցվել քրիստոնեական տոն: Ուրիշ բան է, որ Պայծառակերպության տոնին մարդիկ իրար վրա ջուր են լցնում, իսկ այդ ավանդույթն առնչվում է հեթանոսական շրջանի մեր ժողովրդական սովորությունների հետ, ոչ թե կրոնական պատկանելության, պատկերացումների հետ»,- ասաց քահանան:
Քահանայի վստահեցմամբ՝ ջուրը չունի կրոնական պատկանելություն: Նա ավելացրեց նաև՝ եթե հեթանոսության շրջանում մարդիկ միմյանց վրա ջուր են ցողել ՝ դրա մեջ տեսնելով որոշակի պաշտամունք այս կամ այն աստվածությանը, ապա քրիստոնյաները միմյանց վրա ջուր են ցողում՝ դրա մեջ դնելով մաքրագործման գաղափարը:
«Մենք չենք պայքարում այդ ավանդույթների դեմ, մարդիկ հաճախ սխալ են ընկալում: Հեթանոսական շրջանում էլ ունեցել ենք շատ ավանդույթներ, որոնք հեթանոսական կրոնի հետ կապ չունեն»,- հավելեց տեր Եսայի քահանա Արթենյանը:
Տոնի կրոնական բացատրությունը հետևյալն է. Ավետարանի համաձայն՝ Քրիստոսն իր երեք աշակերտների հետ բարձրանում է Թաբոր լեռ աղոթելու համար: Այդ պահին Քրիստոսը պայծառակերպվում է, դեմքը փայլում է արեգակի պես, իսկ զգեստները դառնում լույսի պես սպիտակ:
Քրիստոսի խոսելու ընթացքում լուսափայլ մի ամպ հովանի է դառնում նրանց ու մի ձայն ազդարարում է՝ «Դա՛ է իմ սիրելի որդին, դրա՛ն լսեցեք»:
Տեղեկացնենք, որ Վարդավառի հաջորդ օրը Մեռելոց է: Հայ առաքելական եկեղեցիներում մատուցվում է Սուրբ պատարագ և կատարվում է հոգեհանգիստ:
Գրիգոր Տաթևացին տոնի «Վարդավառ» անվանումը բացատրում է՝ Քրիստոսին վարդի հետ համեմատելով: Ինչպես վարդն է սկզբում թաքնվում իր պատյանի մեջ, հետո երևում բոլորին, այնպես էլ Քրիստոսն է պայծառակերպվում:
