Արմենուհի Մխոյան, Sputnik.
Մարիամն ու Ժաննան իրենց աշակերտների հասակակիցներն են, բայց դա չի խանգարում, որ նրանք սիրով ու համբերատարությամբ սովորեցնեն թելեր ընտրել, ապա մեխեր կամ կեռեր ամրացնել հատուկ բարձիկներին ու հյուսել:
Մաքրամեն ձեռարվեստի տեսակ է, որի հիմքը հանգույցն է: Այն ծնվել է մի պարզ անհրաժեշտությունից՝ միացնել թելի երկու ծայրերը և աստիճանաբար զարգ անելով՝ ձեռք բերել գեղագիտական և կիրառական արժեք:
Հին Եգիպտոսում հանգուցային հյուսքի տարածումը չորս հազարամյակի պատմություն ունի: Հայաստանում ևս այն տարածված է եղել, և, ինչպես մյուս վայրերում, Հայաստանում ևս մաքրամեն իր պատմության մեջ բազմաթիվ անգամ մոռացության է մատնվել և նորից վերածնվել՝ բերելով նոր ձևեր, նոր նյութեր և օգտագործման տեխնիկական միջոցներ:
Մարիամին և Ժաննային հանդիպեցի Գյումրու «Մեղվիկ» կենտրոնում: Պարզվում է՝ աղջիկները կենտրոնում նախ իրենք են հանգույցների հյուսքի արհեստին ծանոթացել, ապա խումբ հավաքել և հիմա նրանց են սովորեցնում: Խումբը բավական մեծ է՝ 20 անդամ ունի: Տարբեր տարիքի են, ամենակրտսերը՝ 7 տարեկան, մեծը՝ 15:
«Մենք հիմնականում թևնոցներ ու վզնոցներ ենք պատրաստում, ծաղկամանի կախիչներ, պայուսակներ, բայց կարելի է ավելի բարդ գործեր էլ պատրաստել»,- նշեց Մարիամը:
Հետո պատմեց, թե ինչպես է եկել մաքրամե սովորելու, իսկ այսօր արդեն ինքն է սովորեցնում:
«Նախ եկա սովորելու, բայց անքան սիրեցի, որ որոշեցի ավելիին հասնել: Հիմա գործելու ընթացքում հանգստանում եմ»,- ասաց նա:
Մարիամը երազում է ուսուցչուհի դառնալ: Մանկավարժական հմտություններ արդեն ունի, ինչն էլ օգնում է ընկերուհու՝ Ժաննայի հետ այս արհեստը սովորեցնել իր հասակակիցներին:
Մաքրամե է սովորում նաև 10 տարեկան Սուսաննան: Հաճույքով է պատրաստում, իսկ Ժաննայի ու Մարիամի սովորեցրածը տանը տատիկին է սովորեցնում:
«Ես պատրաստում էի, Անահիտ տատս էլ տեսավ և ուզեց սովորել: Տատիկս 61 տարեկան է»,-հպարտությամբ նշեց Սուսաննան՝ հուզմունքով կրկնելով, որ ինքն է տատին արհեստ սովորեցրել և ոչ թե տատն իրեն:
Աղջիկների պատրաստածը ոչ միայն իրենք են հաճույքով կրում ու օգտագործում, այլ նաև նվիրում են հարազատներին ու ընկերներին: Աղջիկներն իրենց նուրբ մատներով այնքան վարպետորեն են թևնոցներն ու վզնոցները պատրաստում, որ անհնար է աչք կտրել այս գործողությունից, իսկ ձեռագործ աշխատանքները գեղեցիկ են ու նորաձև, այնպես որ շատ կանայք ու աղջիկներ հաճույքով կրում են դրանք:
Մաքրամե բառի տարբեր մեկնաբանություններ կան՝ Եվրոպայում բառն առաջին անգամ օգտագործվել է 19-րդ դարում՝ «հանգույցների հյուսք» նշանակությամբ, ավելի հին է արաբական «միհչամախ» բառը, որը նշանակում է գլխաշոր կամ ծածկոց, թուրքական «մաքրաման»՝ տոնական գլխաշոր:
