-Պարոն Միրզոյան, Ձեր և անվանի դիրիժոր, կոմպոզիտոր Լորիս Ճգնավորյանի ջանքերով` 2000 թվականից մենարկեց հայ-ավստրիական մշակութային փոխգործակցությունը, որը խոր արմատներ ձգեց: Ինչպե՞ս հաջողվեց անել դա, և այսօր այն ի՞նչ փուլում է:
— Լորիս Ճգնավորյանը, որը հայ դասական երաժշտության պրոպագանդման հարցում մեծ ավանդ ունի, վիեննական փառատոն կազմակերպեց, և այդ առթիվ Վիեննայից հրավիրվեց քաղաքապետարանի մշակույթի բաժնի պետ դոկտոր Բեռնար Դենշերը: Նրա հետ եկան նաև անվանի արտիստներ, որոնք մեծ շուք տվեցին փառատոնին: Այն անցավ մեծագույն հաջողությամբ: Դոկտոր Դենշերի հետ եկավ նաև նրա կինը` անվանի ռադիոլրագրող Բարբարա Դենշերը: Փառատոնին մասնակցելուց հետո վերադարձան Վիեննա, իսկ մի քանի ամիս անց կրկին ժամանեցին Հայաստան: Բարբարա Դենշերը ցանկանում էր ռադիոհաղորդում պատրաստել Հայաստանի մասին: Այդ ընթացքում նա հասցրել էր հայերեն սովորել: Այդ հաղորդումը լուրջ խթան հանդիսացավ մեր համագործակցության համար, քանի որ մեծ արձագանք գտավ:
-Այդ համագործակցությունն ի՞նչ շարունակություն ունեցավ:
Ինձ հրավիրեցին Վիեննա: Գնացի ոչ դատարկ ձեռքերով, գնացի պատրաստ ծրագրերով: Նրանք ինձ հարցրին` որտե՞ղ եք ուզում կենտրոնանալ: Ես ճիշտ գտա կենտրոնանալ աղետի գոտու վրա, աշխատանքներ տանել Գյումրիում: Ավստրիական կողմը ֆինանսական մեծ ներդրումներ կատարեց: Մշակույթի ոլորտի մասնագետները, ուսանողները փորձի փոխանակման համար Վիեննա մեկնելու հնարավորություն ունեցան: Գյումրու գեղարվեստի ակադեմիայում ստեղծվեց հրատարակչություն և այլն:
-Վերջերս` մարտի 29-ին, Վիեննայի քաղաքապետրանի խորհուրդը Ձեզ ոսկե մեդալ հանձնեց 17 տարվա ինտենսիվ աշխատանքի համար: Մանրամասնեք, խնդրում եմ, ինչպե ՞ս դա տեղի ունեցավ:
— Վիեննայի քաղաքապետարանի խորհուրդն ինձ ոսկե մեդալ հանձնեց ծառայությունների համար: Վիեննան, որպես մշակույթի խոշոր կենտրոն, աշխարհի բոլոր երկրների ուշադրության կենտրոնում է, բոլորը համագործակցության եզրեր են փնտրում: Ուրախ եմ, որ փոքրիկ Հայաստանը կարողացավ նման ջերմ կապեր ստեղծել: Այս իմաստով ես այնտեղ իմ շնորհակալական խոսքում նշեցի, որ այդ մեդալը միայն իմը չէ:
-Վիեննայում զբոսաշրջությունը զարգանում է իր մշակույթի շնորհիվ: Զբոսաշրջիկներն այս քաղաք գալիս են հիմնականում բարձր արվեստին հաղորդակից լինելու համար: Մշակութային գործակցության արդյունքում մենք որքանո ՞վ փոխառեցինք ավստրիական փորձը:
— Հայաստանում, հատկապես դասական երաժշտության բնագավառում, մենք ունենք հիանալի երաժիշտներ: Աշխարհում նրանք մեծ համարում ունեն: Բայց երբ համեմատում ենք վիեննական դպրոցի հետ, մենք աշխատելու շատ տեղ ուեննք: Ինչ վերաբերում է մշակութային տուրիզմին, ասեմ, որ առահասարակ տուրիզմը Հայաստանում զարգացած չէ: Էլ չեմ ասում ինքնաթիռի թանկ տոմսերի ու թանկ հյուրանոցների մասին:
-Վերջին շրջանում մշակութային դաշտում քննարկման թեմա է դարձել մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանի նախաձեռնությունը, որով նպատակ կա Օպերայի շենքում ռեստորան և շոգեբաղնիք կառուցել: Դուք ինչպե ՞ս եք վերաբերվում այս նախաձեռնությանը:
— Ի սկզբանե այս շենքն այնպես է նախագծված եղել, որ վերևում լինի ամառային սրահ: Օրինակ` Վիեննայի օպերայում կա բուֆետ, որտեղ մեկ բաժակ շամպայն են խմում, այդ կուլտուրան նաև այստեղ պետք է ներդնել: Համերգից հետո մարդիկ ուզում են շնորհավորել իրար կամ իրենց ծանոթ երաժիշտներին: Իսկ շոգեբաղնիքը բոլորն ուրիշ կերպ են ընկալում, բայց եթե դա նպատակային է, միայն արտիստների համար, ես ոչ մի վատ բան չեմ տեսնում:
-Անվանի շատ արտիսներ կարծում են, որ մինչև ռեստորան և շոգեբաղնիք կառուցելը, պետք է մտածել նախ արտիստների աշխատավարձերը բարձրացնելու, շենքի հարակից տարածքում գտնվող սրճարաններն ու մանկական խաղահրապարակները վերացնելու մասին:
— Մեկը մյուսին չի բացառում, եթե հիմա այդ սրճարանները վերացնելու հնարավորություն չունենք… Հիմա հնարավո ՞ր է արդյոք մեկ ամսում կամ մեկ տարում այդ սրճարանները վերացնել. շատ պատճառներ կան, որոնց մասին խոսելիս ցավալի փաստեր կարձանագրենք:
-Խնդիր է նաև դասական երաժշտության քարոզչությունը: Այսօր օպերա լսող փոքր լսարան կա: Արդյո ՞ք սա ևս մտածելու հարց չէ:
Ամեն ուրբաթ օրերին մենք համերգներ ունենք, գալիս են հիանալի արտիստներ, իսկ դահլիճը կիսադատարկ է: Մյուս օրը դահլիճում վարձակալման հիմունքով մի ցածրաճաշակ համերգ է, դահլիճը տրաքում է: Մեր ժողովրդի հետ պետք է աշխատել: Այդպիսի աշխատանք ժամանակին տարավ Լորիս Ճգնավորյանը ցուրտ ու մութ տարիներին: Մեր դահլիճում սովորական համերգների օրերին այնքան մարդ էր գալիս, որ հավելյալ աթոռներ էինք շարում: Իհարկե, շատերն ասում էին, որ այդքան մարդ հավաքվում էր այնտեղ տաքանալու համար, բայց այդպես չէր, նաև գալիս էին շատ երիտասարդներ, այն ժամանակ դասական երաժշտության հանդեպ հետաքրքրությունը շատ բարձրացավ:
Հույս ունեմ, որ այդ հետաքրքրությունը կվերադառնա: