Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Հունվարի 28-ին «Թբիլիսիի համքարներ» (Tiflis Hamkari) կազմակերպության պաշտոնական ֆեյսբուքյան էջում տեղեկություն է հրապարակվել այն մասին, որ XIX դարի հայկական Շամխորեցոց Սուրբ Աստվածածին (Կարմիր Ավետարան) եկեղեցին, որը ժամանակին Թբիլիսիի թալիսմանն էր համարվում, վերացման եզրին է։
Կազմակերպության հիմնադիրը Թբիլիսիի Սակրեբուլոյի պատգամավոր և համաներման հանձնաժողովի նախկին անդամ Ալեկո Էլիսաշվիլին է։
«Հավլաբարում, Շամխորեցոց եկեղեցու մոտ (5-6 մետր հեռավորության վրա) սեփական տուն է կառուցվում։ Տունն ամբողջովին կփակի եկեղեցու արևելյան հատվածը… Մեր քաղաքն օտար է դառնում», — նշված է կազմակերպության հաղորդագրության մեջ։
Այս գրառումը լուրջ քննարկումների թեմա է դարձել։ Ոմանք անկեղծորեն զարմանում են, որ այդ թեմայի շուրջ աղմուկ է բարձրացել, մյուսները եկեղեցուց մոտ տուն կառուցելը բարբարոսություն են անվանել, մյուսներն էլ գրառման մեջ հակահայկական հռետորաբանություն են նկատել` նշելով, որ Թբիլիսիում հայկական ժառանգության նպատակաուղղված ոչնչացում է իրականացվում։
Նման դիրքորոշում ունի նաև Հայկական ճարտարապետության ուսումնասիրման հիմնադրամի տնօրեն Սամվել Կարապետյանը, որի անունն ընդգրկված է Վրաստանի «սև ցուցակում»։
«Հայկական կողմի ջանքերն ապարդյուն են։ Միակ բանը, որ մենք կարող ենք անել, միջազգային կառույցներին ներգրավելն է։ Ցավոք, Վրաստանը չի հասկանում, որ ցանկացած մշակութային ժառանգություն, որը գտնվում է իր տարածքում, հենց իր հարստությունն է», — ասաց Կարապետյանը։
Նա որպես հակառակ օրինակ նշեց հարևան Իրանը, որտեղ վերականգնվում են հայկական ճարտարապետական հուշարձանները։ Ավելին` իրանցիները հպարտանում են հայերի կառուցածով, և ի տարբերություն վրացիների, չեն վախենում խոսել այդ մասին։ Կարապետյանը կարծում է, որ հայկական հուշարձանների ոչնչացումը Վրաստանում չի կարող հարցի լուծում լինել։
«Չկա հուշարձան, չկա խնդիր. հենց այսպես են վերաբերվում հայկական ժառանգությանը Վրաստանում»,- ասում է Կարապետյանը` նշելով, որ «թուրքերը նույն սխեմայով լուծում էին հայկական հարցը 1915 թվականին»։ Հենց այս սուր արտահայտության համար էլ Կարապետյանն ընդգրկվել է Վրաստանի համար անցանկալի անձանց ցուցակում։
Շամխորեցոց եկեղեցին կառուցվել է XIX դարի սկզբին և բազմաթիվ անգամ հարձակումների է ենթարկվել։ Տարբեր պատմական տվյալների համաձայն` եկեղեցին կառուցվել է 1775 թվականին, սակայն ավելի ուշ `1809 թվականին, վերականգնվել է։
Ժամանակին եկեղեցին իր մեծությամբ զարդարումն էր Թբիլիսիի կենտրոնը։ Խորհրդային տարիներին եկեղեցու շենքն օգտագործվել է տարբեր նպատակներով, իսկ արդեն 1980-ականներին ծառայել է որպես նկարիչների արհեստանոց։
«Այն մասին, որ եկեղեցու կողքին պատրաստվում են բնակելի համալիր կառուցել, մենք իմացանք մի քանի ամիս առաջ։ Դեկտեմբերին նամակով դիմեցինք Վրաստանի հուշարձանների և մշակութային ժառանգության պահպանման կազմակերպությանը` հայտնելով, որ տան կառուցումը կարող է թուլացնել կիսավեր եկեղեցու հիմնաքարը և ոչնչացնել այն», — Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Հայ առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմի մամուլի քարտուղար Սուսաննա Խաչատրյանը։
Նրա խոսքով` նամակում նշված էր նաև, որ Հայ առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմը խնդրում է խնդրին շուտափույթ լուծում տալ, քանի որ հայկական եկեղեցին Թբիլիսիի անբաժան մասն է կազմում։ Նամակի պատասխանը դեռ չեն ստացել։
Վիրահայոց թեմը պատրաստվում է մեկ այլ նամակ էլ ուղղել Թբիլիսիի քաղաքապետարան և Վրաստանի մշակույթի և հուշարձանների պահպանման նախարարություն։
