ԵՐԵՎԱՆ, 30 դեկտեմբերի — Sputnik. Լաուրա Սարգսյան. Պահքի օրերը հեշտ անցկացնելու համար, երբ տոնական սեղանը կքում է տարատեսակ խորտիկների ծանրությունից, «Հայկական խոհարարական ավանդույթների պահպանում և զարգացում» հասարակական կազմակերպության նախագահ Սեդրակ Մամուլյանն առաջարկում է մի շարք հետաքրքիր և ավանդական բաղադրատոմսեր։
«Հայկական ազգային տոլմայի դասական միջուկը կարելի է փոխարինել ընդեղենով։ Այդ բաղադրատոմսը հայտնի է որպես պասուց տոլմա», — Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Սեդրակ Մամուլյանը։
Որպես տոլմայի միջուկ օգտագործում են ոչ թե միս, այլ լոբի, ոսպ, սիսեռ։ Պասուց տոլմա պատրաստել են դեռ հեթանոսական ժամանակներից։ Հնում մարդիկ հավատում էին, որ եթե աստվածներին զոհաբերեն ընդեղեն, ապա բերքն առատ և որակյալ կլինի։
Պահքի սեղանի հաջորդ հավակնորդը «Մշոշն» է, որը պատրաստվում է կավե կճուճի մեջ։ Դա չրերի և ընկուզեղենի հետ ոսպի համադրություն է։ Եվս մեկ յուրահատուկ ճաշատեսակ է «Կճեխաշը»։ Այն պատրաստում են ընդեղենով և եգիպտացորենով։ Հայաստանի որոշ մարզերում Ամանորի գիշերն այս խառնուրդը դնում են թոնրի մեջ։ Պատրաստի ճաշատեսակն առավոտյան լցնում են ամանների մեջ և մատուցում տապակած սոխով կամ կարագով։
«Խորհուրդ եմ տալիս տնային տնտեսուհիներին փորձեր կատարել և՛ բանջարեղենով, և՛ կանաչիով բաղադրատոմսերի հետ` հորինելով հին համադրությունների նոր տարբերակներ», — ասաց Մամուլյանը։
Նա համոզված է, որ համադրելով արիշտան սնկի, սպանախի կամ այլ բանջարեղենի հետ, ավելացնելով որոշակի համեմունքներ` կարելի է բազմաթիվ հետաքրքիր բաղադրատոմսեր ստանալ։
Հայկական խոհանոցում կան պահքի բազմաթիվ բաղադրատոմսեր, որոնց շարքում են շուրջ 300 տեսակի վայրի կանաչիների տապակաները։
Խոհարարության ոլորտի փորձագետները քաղցրավենիքներից խորհուրդ են տալիս «Ղափամա», որը հայկական խոհանոցի հնագույն կերակրատեսակներից է։ Հնում այն պատրաստել են ինչպես նորապսակների համար, այնպես էլ Ամանորին։
«Ղափամայի» բաղադրության մեջ մտնում է բրինձ, չրեր շաքար կամ մեղր»,- ասաց Մամուլյանը։ Նա ավելացրեց, որ «Ղափաման» համեղ է ստացվում, եթե այն ջեռոցում երկար է եփվում ` դանդաղ կրակով։
Ազգային խոհանոցի ևս մեկ հայտնի աղանդեր է «Անուշապուրը»։ Այն պատրաստելու համար անհրաժեշտ է խառնել ձավարը չրերի, մեղրի կամ շաքարավազի հետ։ Այսօր կարելի է համտեսել այդ ճաշատեսակի բազմազան տարատեսակներ։ Դրան ավելացնում են համեմունքներ, թթի կամ խաղողի հյութ։
Պահքի շրջանն ավարտվում է հունվարի 5-ի երեկոյան։ Սուրբ ծնունդի սեղանին դնում են չրերով փլավ և ձուկ, ինչը խորհրդանշում է պահքի շաբաթվա ավարտը։
Նյութի ռուսերեն տարբերակը
