ԵՐԵՎԱՆ, 24 դեկտեմբերի — Sputnik, Ամալյա Պապյան. Սուրբ Ծնունդն, իրավացիորեն, համարվում է տարվա կարևորագույն տոնը, մինչդեռ մենք և ԽՍՀՄ-ի կազմում եղած բոլոր մյուս երկրները Սուրբ Ծննդյան տոնից առավել կարևոր և նշանավոր ենք համարում Նոր տարին, ինչը վկայում է Խորհրդային Միության քարոզչամեքենայի լավ աշխատանքի մասին: Սակայն սրա մասին չէ, որ այսօր մտադիր եմ պատմել:
Հունգարիան, ինչպես և ամբողջ Եվրոպան, Սուրբ Ծննդին սկսում են պատրաստվել դեռ մեկ ամիս առաջ:
Մենք՝ հայերս, տոնին պատրաստվել ասելով, հասկանում ենք անհավանական մեծ քանակի սննդամթերքի գնում: Եվրոպայում այս օրերին նույնպես թեժ առևտուրն է, սակայն նվերների, տան տոնական զարդարանքների և Սուրբ Ծննդի մասին հիշեցնող ցանկացած իրերի:
Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում, «Որոշմարտի տե» կոչվող հրապարակում է տեղակայվում հունգարների ամենամեծ տոնական տոնավաճառը: Տոնավաճառ ժամանցի համար. հատկապես երեկոյան ժամերին, երբ տոնածառն ու քաղաքը ողողվում են կրակոտ, անհավանական քանակի լույսերով, հավաքվում են մարդիկ ոչ միայն քաղաքի, այլև աշխարհի տարբեր մասերից: Այստեղ վաճառվում են ձեռքի աշխատանքներ (մի բան, որ բարձր է գնահատվում Եվրոպայում) և հունգարական ազգային ուտեստներ, խմիչքներ:
Հենց քաղաքի կենտրոնում, բաց երկնքի տակ, անտեսելով Հունգարիայի համար անսովոր սառնամանիքը, մեկ ամիս շարունակ, ամեն օր զվարճանում և բարեմաղթանքներ են ուղղում իրար ծանոթ և անծանոթ մարդիկ:Տոնավաճառի հենց կենտրոնում, ահռելի մեծության տարաներով, կրակի վրա, եփվում է հունգարական խոհանոցի արքան՝ «Գուլյաշը»:
Ի դեպ, գուլյաշ թարգմանաբար նշանակում է հովվի ապուր, հենց հունգար հովիվներն են հաճախ պատրաստել այս ուտեստը, որն էլ ժամանակի ընթացքում դարձել է ազգային: Այս ուտեստը ոմանք համարում են ապուր, ոմանք երկրորդ ճաշատեսակ, ըստ իս, սա այդ երկուսի արանքում ընկած ուտեստ է, որն արժե փոձել: Գուլյաշը պատրաստվում է տավարի մսից, որի հետ եփում են կարտոֆիլ, գազար, լոլիկ, լապշա, քաղցր պղպեղ, սոխ, սխտոր, աղ և համեմունքներ: Առանձնահատուկ գուռմանների համար պատրաստվում է գուլյաշ՝ եղնիկի մսից, սակայն դա համարվում է թանկ հաճույք և փորձել կարելի է միայն հատուկ ռեստորաններում: Ազգային ճաշատեսակ է նաև «Խալասլե» ձկան ապուրը:
Պատկերացրեք իմ զարմանքը, երբ հունգարական ուտեստների շարքում հանդիպեցի կաղամբով տոլմա: Այն լցոնումով, իհարկե, տարբեր է հայկականից, սակայն արտաքինով՝ բացարձակ նույնը: Ի դեպ, ասեմ՝ ինչպես Հայաստանում է ամեն տարի անցկացվում տոլմայի փառատոն, այնպես էլ Հունգարիայում կազմակերպվում է գուլյաշի առաջնություն:
Ճանապարհորդությունս հունգարական խոհանոցում շարունակեցի, և կրկին զարմանք՝ «լանգաշ» անվանումով հունգարական հացատեսակ՝ տեսքով նման հայկական լավաշին, այ քեզ բան, զարմանքիս չկար սահման, և ես որոշեցի թեքվել խմիչքների բաժին՝ խուսափելով հանդիպել հունգարական, ասենք, ղափամայի: Խմիչքների և ուտեստների սահմանագծին նկատեցի շամփուրների՝ ինձ համար անսովոր օգտագործման եղանակի: Գրդնականման շամփուրի վրա է փաթաթվում խմորը և դրվում կրակի վրա, ապա, շառագունելուց հետո, վրան լցվում է քաղցրավենիք՝ ըստ նախասիրության և «Քյուրտըշ Կալաչ»-ը պատրաստ է: Համաձայնեք՝ շամփուրի վրա պատրաստված խմորեղեն ամեն տեղ չես հանդիպի: Եվ իհարկե, տոնի և խնջույքի անբաժան բարեկամ գինին: Հունգարիայում, հատկապես սառնամանիքին, գինին մատուցում են տաք և մեծ բաժակով: Մեծ պահանջարկ ունի նաև հունգարական մրգային օղին՝ «Պալինկան»: Այսպիսով` համեղ ուտեստներից հագեցած և մի քիչ էլ գինովցած՝ գեղեցիկ Բուդապեշտն էլ ավելի է տպավորվում հիշողությանս մեջ, որպես քաղաք, ուր կարելի է վերադառնալ:
Նյութի ռուսերեն տարբերակը