Ասում են՝ միլիարդատեր, արդեն զառամյալ Ջոն Դևիսոն Ռոքֆելերի սեղանին հատուկ թերթ են թողել՝ լի լավ նորություններով: Նպատակը նրա հոգեկան հավասարակշռությունը չխաթարելն էր:
Մի անգամ այդպիսի թերթ հրատարակվել է նաև Հայաստանում։ Կալանավայրում այն տվել են մի ուսանողի, որպեսզի բացահայտեն լճի մոտ կատարված գողությունը։
Այս պատմության մասին ձեր թղթակիցն իմացել է ՆԳՆ պաշտոնաթող գեներալ Օսկիան Արշակի Գալստյանից: 70-ական թթ-ին նա գլխավորել է Սևանի ոստիկանության բաժանմունքը, իսկ 90-ականներին եղել է Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարի առաջին տեղակալը:
Երբ համեմատում ես այդ տարիների Սևանն այսօրվա Սևանի հետ, ապա տեսնում ես, որ անփոփոխ է մնացել միայն լիճը, մնացած ամեն ինչը՝ քաղաքը, ճաապարհները, մարդիկ, ափերը, ռեստորանները, հյուրանոցները բավական պատկառելի տեսք են ստացել, որը դուր է գալիս ինչպես տեղի բնակիչներին, այնպես էլ բարձր լեռնային հանգստի սիրահարներին: Ինչպես պատմում է գեներալը, այդ տարիներին Սևանի ամենաշատ պահանջված օբյեկտը (լեգենդար «Ախթամար» ռեստորանից բացի) քաղաքային ունիվերմագն էր, և ամեն ինչ կընթանար իր հունով, եթե…
Օսկիան Գալստյանն արտակարգ պատահարի մասին նորությունն իմացավ կառավարության տանը, որտեղ քննարկվում էր սոցիալիստական սեփականության հափշտակողների դեմ պայքարի միջոցներն ուժեղացնելու հարցը:
— Կողոպտել են ունիվերմագը: Շտապ մեկնեք ձեր մոտ: Մանրամասների և կիրառվող միջոցների մասին ժամանելուն պես անհապաղ զեկուցել, — կարգադրեց Նախարարների խորհդրի նախագահը:
Կտրուկ տոնը բացատրվում էր ոչ միայն խորհրդի նախագահի խիստ բնավորությամբ, այլ ամենից առաջ կատարված հանցագործության հանդգնությամբ. Հայաստանում դեռ նման բան չէր եղել (Երևանում Պետական բանկի աղմկահարույց կողոպուտը հետո եղավ):
Առաջին հայացքից ի՞նչ պարզ դարձավ Սևան մեկնած ոստիկանության պետին: Երրորդ հարկի պատուհանից, որտեղ գտնվում էր ոսկերչական զարդերի բաժինը, պարան էր կախված, որով հանցագործները, բացելով չհրկիզվող պահարանները, իջել են ներքև՝ իրենց հետ տանելով կես միլիոն ռուբլու ոսկի և թանկարժեք զարդեր (այդ ժամանակների համար դրանք չլսված փողեր էին): Ունիվերմագի մուտքի դռները փակ էին մնացել, ուրեմն գողերը երրորդ հարկ էին հասել այլ ճանապարհով: Բայց ինչպե՞ս:
Ունիվերմագում ազդանշանային համակարգերից գիշերը միանում էր շատ հին ու զարմանալիորեն բութ «Ռևուն» համակարգը, այն էլ միայն առաջին հարկում: Արտաքին հսկողության տեսախցիկներ ընդհանրապես չկային, իսկ թե ինչու տարածքների պատուհաններին, որտեղ թանկարժեք զարդեր էին պահվում, ճաղավանդակներ չէին տեղադրել, տեխնիկական առաջընթացը ոչ մի կապ չուներ, այստեղ ակնհայտ էր անփութությունը:
— Ամենայն հավանականությամբ, աշխատանքային օրվա վերջին չարագործները թաքնվել են խանութի ինչ-որ անկյունում, և հենց շենքը դատարկվել է, անցել են գործի, — գնահատելով իրավիճակը՝ մտածում էր Գալստյանը:
Ամեն ինչ հենց այդպես էլ եղել էր. գողերն իրենց ժամին սպասել են հեռուստացույցների արկղերի տակ, նրանց այդտեղ թաքցրել էր խանութի վաճառողուհիներից մեկը, հաղորդել են ոստիկաններին գաղտնի աղբյուրները:
Կասկածյալին սկսել են հետևել, գաղտնալսել են տան հեռախոսը, և հաջողությունը չի ստիպել երկար սպասել. վաճառողուհին զանգահարել է կողոպուտի կազմակերպչին և ասել, որ իրեն կասկածում են և հարցրել, թե ինչպես վարվի:
Ավազակախմբի պարագլխին՝ տեխնիկումի ուսանողին, հեշտ ու հանգիստ են վերցրել, իսկ հետո գործը բարդացել է. տղան ոչ մի կերպ չի հայտնել գողոնի գտնվելու վայրը: Ավելի ուշ պարզվել է, որ գողացված իրերը թաքցրել են առանձնատներից մեկի այգում, իսկ տունը մեծ էր, այգին՝ ավելի մեծ:
Ահա այստեղ Գալստյանի գլխով մի միտք է անցել, և նա անմիջապես մեկնել է շրջանային թերթի խմբագրություն: Պետք է շտապ հայտարարություն տպագրել այն մասին, որ առաջիկա օրերին այս հասցեում սկսվելու են շինարարական աշխատանքներ՝ կապված ավտոմայրուղու ընդլայնման հետ:
— Առաջին անգամ եմ լսում, — զարմացել է խմբագիրը:
— Ես էլ, բայց պետք է: Շտապ, նույն բառերով և մեկ օրինակով:
Եվ ահա՝ թերթը հայտնվում է ձերբակալվածի խցում: Ինչպես և ենթադրվում էր, չարագործը շատ ուշադիր կարդացել է թերթը: Հսկիչներին զգուշացրել են, որ նա կսկսի նյարդայնանալ և կփորձի գրություն փոխանցել. անհանգիստ պահվածքին ուշադրություն չդարձնել, ձերբակալվածի գրությունը վերցնել և անմիջապես տանել քրեական հետախուզություն:
Մի քանի օր անց ոստիկանության պետի սեղանին դրված էր թանկարժեք իրերի գտնվելու վայրի պլանը:
Ահա այդպես, թերթն օգնեց բացահայտել հափշտակողներին: