Արմենուհի Մխոյան, Sputnik.
Քեմբրիջի համալսարանի մագիստրոս, Փարիզի արևելյան լեզուների և մշակույթի ազգային ինստիտուտի ասպիրանտ Քեթրին Հոջսոնն ավելի քան երեք տարի է` ոչ միայն ապրում ու աշխատում է Հայաստանում, այլև ուսումնասիրում է հայերենի բարբառները: Հենց «Հայերենի բարբառներ»-ն են երիտասարդ բրիտանուհու ասպիրանտական թեզի թեման:
Հայերենի, ապա նաև Հայաստանի նկատմամբ հետաքրքրությունը, որն ավելի ուշ սիրո է վերածվել, արթնացել է տարիներ առաջ Հունաստանում. լինելով հունարենի մասնագետ` Սալոնիկում սկսել է ուսումնասիրել Ալավերդու ու Հանքավանի հույների բարբառները (այս քաղաքներում մեծ թվով հույներ են բնակվում):
Հունաստանում ծանոթացել է մի աղջկա հետ, որի մայրը հայ է եղել, և Քեթրինը հայերեն շփվելու հնարավորություն է ստացել։ Ավելի ուշ որոշել է այցելել Հայաստան։ Առաջին այցը կարճատև է եղել, իսկ հետո այդ այցելություններն ավելի պարբերական ու երկարատև են դարձել: Այդ ընթացքում դիմել և աշխատանքի է ընդունվել Մայր Աթոռի կրթական հաստատություններից մեկում՝ Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրանոցում, որտեղ էլ մինչև այսօր անգլերեն է դասավանդում: Քեթրինը սիրում է հաճախել հայ առաքելական եկեղեցի, հնարավորության դեպքում մասնակցում է ժամերգություններին ու պատարագներին:
«Սկզբում մտածում էի, որ կգամ, 1 տարի կմնամ ու կգնամ, բայց չէի կարծում, որ 4 տարի կմնամ, այստեղ շատ ընկերներ կունենամ ու այդքան շատ կսիրեմ այս երկիրը»,- նշեց Քեթրինը:
Հայերենի ու Հայաստանի նկատմամբ սերն ինքնաբուխ է եղել, իսկ Հայաստանում ամենից շատ հավանել է մարդկանց: Բրիտանուհուն շատ կարճ ժամանակ է պետք եղել Հայաստանում հարմարվելու համար: Ավելին՝ ծնողներից թաքուն մկրտվել է Խաչիկ գյուղի «Սուրբ Աստվածածին»՝ եկեղեցում, կնքահայրն էլ հայ է եղել: Մկրտվելը ներքին ուժով ու ներքին պահանջով է եղել: Իրենց դստեր՝ հայ առաքելական եկեղեցում մկրտվելու մասին Քեթրինի ծնողներն իմացել են Հայաստան կատարած առաջին այցի ժամանակ, Քեթրինի ուսանողներից:
«Ծնողներս իմացան ու ընդունեցին իմ այդ քայլը, որովհետև տեսել էին Հայաստանը ու իրենք էլ հավանել»,- նշում է 37-ամյա բրիտանուհին` ավելացնելով, որ հայերենն էլ հաճույքով է սովորել. ոչ ոք իրեն չի ստիպել, որ սովորի։
Բարբառներն ուսումնասիրելու համար Հայաստանի շատ տարածքներում է եղել, հատկապես հավանել է Գյումրին, Եղեգնաձորը, Շնողը: Ասում է, որ այս վայրերն իրենց կոլորիտով ու խառնվածքով «բոլորովին ուրիշ են»։
Մաքուր հայերեն խոսող բրիտանուհին Հայաստանի խորհրդանիշ է համարում Մասիսն ու Նարեկացուն:
«Ինչ մնում է Նարեկացուն, նրա զորությունն անձամբ եմ զգացել: Ինձ ասել էին «Նարեկի» մասին: Երբ առաջին անգամ փորձեցի կարդալ, ոչ մի բան չզգացի, բայց 2 տարի առաջ, երբ կրկին ձեռքս առա ու կարդացի, արդյունքն աննկարագրելի էր, հիմա ես գիտեմ` «Նարեկն» ուժ է»,-ավելացրեց Քեթրին Հոջսոնը:
Քեթրինը թեզը պաշտպանելու համար հավանաբար կմեկնի Ֆրանսիա, բայց արդեն գիտի` շատ է կարոտելու Հայաստանը։ Բրիտանացի լինելով` չի բացառում, որ իր ապագան կարող է կառուցվել հենց Հայաստանում:
