ԵՐԵՎԱՆ, 10 նոյեմբերի-Sputnik. Սարիկ Անդրեասյանի «Երկրաշարժ» ֆիլմը հուզեց բոլորին` առանց բացառության։ Հանդիսատեսը երկու ժամ անթարթ հայացքով ու արցունքոտ աչքերով նայում էր էկրանին։
1988 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Հայաստանում տեղի ունեցավ երկրաշարժ, որի հետևանքով ավերվեցին Սպիտակ, Լենինական, Կիրովական և Ստեփանավան քաղաքները։ 25 հազար մարդ մահացավ, 19 հազարը մնաց հաշմանդամ, իսկ ավելի քան կես միլիոն մարդ դարձավ անօթևան։
25 հազար զոհ ու ավելի քան 25 հազար պատմություն. դրանք, ըստ ֆիլմի ստեղծագործական խմբի, բոլորն էլ արժանի են էկրանավորման, բայց ընտրվեցին մի քանիսը` մեկը մյուսից հուզիչ ու սրտաշարժ։
«Ես վերջերս հասկացել եմ, որ ամենադժվարը բարդ բաների մասին պարզ լեզվով խոսելն է»,-ասաց ֆիլմի ռեժիսոր Սարիկ Անդրեասյանը։
«Երկրաշարժ» ֆիլմը յուրովի է տպավորել և հուզել ռուս դերասաններին, ովքեր այսօրվա պես հիշում են 1988 թվականի դեկտեմբերի 7-ը. հեռուստացույց են դիտել ու հուզվել աղետի մասին լուրերով։
«Ես հազվադեպ եմ կյանքում ունենում պահեր, երբ ինձ այդքան ուժեղ ցնցում է պատմությունը։ Ես միայն մի միտք ունեի` Աստված իմ, ինձ ուժ տուր, որ կարողանամ խաղալ այդ դերը, պետք է այդ դերը զգալ ու խաղալ, ուրիշ ոչինչ պետք չէ։ Երբ ուշ գիշերով մեզ տարան Գյումրի, ես հիշեցի կանգնած ժամացույցը, վարորդը ցույց էր տալիս այդ օրերից մնացած տները, ես նայում էի ու մտածում` ինչքան կյանք է մի վայրկյանում կանգ առել այստեղ»,- պատմեց ֆիլմի առանցքային դերակատարներից մեկը` Մարիա Միրոնովան։
Ծանր ապրումներ է ունեցել նաև Իրինա Բեզրուկովան։ Խաղացել է փոքր դեր, բայց ամբողջ սրտով։ Կարծում է, որ «Երկրաշարժ» ֆիլմը համախմբող նշանակություն ունի և ստիպում է մտածել բարության ու միմյանց հանդեպ սրտացավության մասին։
«Ես ֆիլմից հետո 15 րոպե բարձրաձայն արտասվել եմ, չեմ կարողացել խոսել, ես գիտեմ, որ դա ֆիլմ է, բոլորը ողջ են, բայց, միևնույն է, զգացմունքները հորդում են, հետո մաքրվում ես, երբ անցնում ես տանջանքների միջով ու դուրս ես գալիս որպես այլ մարդ։ Ես շատ տառապանքներ ու կորուստներ եմ ունեցել իմ կյանքում, գուցե դրա համար եմ լացել։ Ֆիլմը դիտելիս իմ կողքին մի հայ կար. հանգստացնող կաթիլներ էինք խմում, իրար թաշկինակ էինք փոխանցում»,-ասաց Իրինա Բեզրուկովան։
Դերասան Հրանտ Թոխատյանն էլ մի քանի օրով տեղափոխվել էր 1988 թվական, այն ժամանակները, երբ աղետի երկրորդ օրն իր գործընկերների հետ գնացել էր Գյումրի` երեխաների համար ներկայացումներ ցուցադրելու։
«Երբ առաջին օրը եկա նկարահանման հրապարակ, ունեի մոտ 3 ժամ, մի փոքր պտտվեցի նկարահանման հրապարակում, ինձ մոտ տպավորություն էր, որ հայտնվեցի Լենինականում դեկտեմբերի 8-ին, նկարիչները, դեկորատորներն այնպիսի աշխատանք էին կատարել, որ հրապարակն ամբողջովին վերածվել էր 88-ի Լենինականի»,-պատմեց նա։
Դերասանի խոսքով` նկարահանման ընթացքում ամեն ժամը մեկ լռության րոպե էր հայտարարվում, ինչպես 88 թվականին։
«Ժամը մեկ աղետի գոտում մեկ րոպե լռում էին, որ փրկարարները լսեն` երեխայի ձայն կգա, թե չէ, այդ պատճառով մեր նկարահանման ընթացում ամեն ժամն ավարտովում էր մեկ րոպե լռությամբ»,- պատմեց նա։
Արդյո՞ք կար թեմատիկ բաց, որը պետք է լրացվեր, և արդյո՞ք ֆիլմը յուրովի մարդասիրական կոչ էր դարի աղետների ու պատերազմների ֆոնին. Sputnik Արմենիայի հարցին Սարիկ Անդրեասյանը դրական պատասխանեց։ «Ֆիլմը մարդկանց մասին է ու զգացմունքների լեզվով»,- պատասխանեց նա։
Վերջում ռեժիսորը հավելեց, որ մեծ բյուջե ունենալու դեպքում սիրով կնկարահաներ «Տիգրան Մեծ», «Մուսա լեռան 40 օրը» և «Սասունցի Դավիթ» ֆիլմերը։
