ԵՐԵՎԱՆ, 19 սեպտեմբերի — Sputnik. Կուտինան քաղաք է Արևմտյան Թուրքիայում, այժմ կոչվում է Քյոթահիա։ Մեզ` հայերիս համար այն առավել հայտնի է որպես Կոմիտասի ծննդավայր։ Կուտինայում մարդիկ զբաղվել են խեցեգործությամբ և հախճապակե կերտվածքներով։ Հայերն ու հույները աշխատել են Կուտինայի արհեստագործական թաղամասերից 34-ում։ Այստեղ կերտված զարդարանքները հիմնականում կիրառվել են հայկական ու հունական եկեղեցիներում, նաև օսմանյան մզկիթներում։ Կուտինայի հախճապակե իրերը մատչելի են եղել բոլորի համար, ու միայն հետագայում են գնահատել դրանց բարձր արժեքը։
«Մեր թանգարանի վերջին հատվածում ցուցադրում ենք ձվաձև կախազարդեր, որոնք կախվել են եկեղեցիներում ու մզկիթներում, նրանք պատված են քերովբեներով ու սերովբեներով, խաչերով։ Բոլորը շատ յուրահատուկ են»,-ասաց Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի գիտացուցադրական բաժնի վարիչ Նաիրի Խաչատուրյանը։
Կուտինայի հախճապակու արվեստը վաղուց ուսումնասիրվել է ամբողջ աշխարհում, հատկապես` Եվրոպայում։ Հայաստանում միայն հիմա են հասկացել, որ այն պետք է ուսումնասիրեն նաև հայերը, ցույց տալու համար, որ մենք մասնակից ենք համաշխարհային նշանակություն ունեցող այդ արվեստում։
«Այս ժառանգությանը երբեք չենք անդրադարձել։ Կարևորը, որ պետք է խնդիրը դնենք ու այն լուծենք, հիմա խնդիրը ձևավորվեց, շատ արագ արձագանք եղավ, ընդ որում` տարբեր տեղերից։ Երիտասարդ հետազոտողներ շատ կան։ Մենք հիմա վերցրել ենք մի շրջանի նյութերը, բայց այն գալիս է վաղ միջնադարից։ Հաջորդ անդրադարձը պետք է լինի հետևյալ համատեքստում, որ ոչ թե մենք կիրառեցինք մի բան, որն արդեն Եվրոպայում անում էին և ընդամենը մեր հայ վարպետները զբաղվեցին ու տեղայնացրին, այլ որ մենք որպես ժողովուրդ այս արվեստի ակունքներում ենք կանգնած»,-ասաց ՀՀ մշակույթի նախարարի պաշտոնակատար Հասմիկ Պողոսյանը։
Ցուցադրության նմուշները վերցված են երկու պետական հաստատությունից` Սարդարապատից և Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնից, ինչպես նաև` երկու ընտանեկան հավաքածուներից։ Ցուցադրության նպատակն է նպաստել Կուտինայի հայկական հախճապակու դարավոր ավանդույթի հետազոտմանը և հանրահռչակմանը։ Այն կգործի սեպտեմբերի 20-ից դեկտեմբերի 20-ը, ամեն օր, բացի չորեքշաբթի օրվանից։
