ԵՐԵՎԱՆ, 17 սեպտեմբերի-Sputnik. «Արտույտների ագարակը» վեպը մեծ թափով տարածվեց աշխարհով մեկ ու անգամ էկրանավորվեց։ Տավիանի եղբայրները 2007 թվականին ներկայացրին համանուն ֆիլմը, որը ցուցադրվեց տասնյակ երկրներում։
Այսօր հայերի կողմից սիրված վեպի հեղինակը Հայաստանում է։ Նա ներկայացնում է իր «Մշո գիրքը» վեպի հայերեն տարբերակը։
Ի՞նչն է դրդում իտալացի հեղինակին երկրորդ անգամ անդրադառնալու 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանությանը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հեղինակը խոստովանեց` արմատները։
«Իմ պապը հայ է։ 1800-ականների վերջին պապս Խարբերդից տեղափոխվում է Իտալիա` սովորելու Վենետիկի Մուրադ Ռաֆաելյան վարժարանում, հետո ընդունվում է բժշկական համալսարան, դառնում հայտնի վիրաբույժ, հիմնում դպրոց։ Հետո ամուսնանում է իտալացի կոմսուհու հետ ու վերջնականապես հաստատվում Իտալիայում»,-պատմեց Անտոնիա Արսլանը։
Նրա պապն ունեցել է չորս եղբայր` բոլորն էլ բժիշկ։ Մեկն ապրել է Հալեպում, մյուսը՝ Դամասկոսում։ Այն եղբայրները, որոնք մնացել էին Արևմտյան Հայաստանում, 1915 թվականին սպանվեցին։
Այսօր արդեն հայկական արմատներով իտալուհու հոգու կանչն է մղում անդրադառնալ մեկդարյա վաղեմություն ունեցող ոճրին։
«Իմ կարծիքով ողբերգությունը պատմելը բավարար չէ։ Կարևորը ցույց տալն է, որ ցանկացած պատմության մեջ կա լավն ու վատը։ Ուզում եմ ցույց տալ, որ անգամ վատթարագույն իրավիճակներում բարու հատիկ կա, և կարելի է տեսնել հույսի թելը։ Պատմության առավելությունն այն է, որ ցույց եմ տալիս ոչ միայն ողբերգությունը, այլև եղելությունն ամբողջությամբ»,-պատմեց Արսլանը։
«Մշո գիրքը» գրելու համար Անտոնիա Արսլանին ոգեշնչել է հայկական ամենամեծ մագաղաթյա ձեռագիրը` «Մշո ճառընտիրը»։
Գիրքը կարդալիս նկատելի է նրա անթաքույց հետաքրքրությունը ձեռագիրը փրկելու պատմության վերաբերյալ։ Հիշեցնենք, որ ձեռագրի մի մասը գաղթական քույրերը, կրելով իրենց մեջքին, մեծ դժվարությամբ հասցրել են Երևան։
Տեղեկությունների հավաքագրման համար Արսլանին օգնեց մշեցի կնոջ հետ հանդիպումը Միացյալ նահանգներում։ Գոհար անունով կինը պատմել է նրան բոլոր մանրամասներն ու երգել հին հայկական երգեր։
«Այս դեպքերը, լուսանկարները, ինչպես նաև վերջերս ընթերցած որոշ գրքեր արթնացրին ներսումս թաղված հիշատակներն ու երկար տարիներ առաջ Հալեպում լսած պատմությունների հիշողությունները։ Արդյունքում ծնվեց այս պատմությունը։ Թող համբերատար ընթերցողն այն ընդունի ինչպես Հայաստանի պտուղ, ձմռան նուռ կամ քաղցր ծիրան համտեսի…»,-«Մշո գիրքը» վեպում գրել է հեղինակը։
Վեպում Արսլանը գրում է` հայ ժողովուրդը սովոր է գլուխ խոնարհելու, երբ սկսվում է հալածանքը, սուզվելու անթափանց լռության մեջ, թաղելու հոգսերն ու մըտածմունքները, իսկ փոթորկից անմիջապես հետո` խոնարհված, բայց չկոտրված, մեղմ զեփյուռից օրորվող ցորենի հասկերի պես կամաց-կամաց վեր հառնելու։
Վերջում Անտոնիա Արսլանը մի գաղտնիք բացահայտեց` գուցե շուտով «Մշո գիրքը» ևս էկրանավորվի։
