Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Հայերը միշտ հայտնի են եղել ճկուն խելքով և հայրենիքից հեռու գոյատևելու կարողությամբ։ Դա վերաբերում է Կարագյոզյան ընտանիքին, որը համիդյան ջարդերի ժամանակ Ստամբուլից փախել է Նյու Յորք։
«Կարագյոզյանները, որոնք շատ հայտնի են եղել, գորգերի գործարաններ են ունեցել ողջ Թուրքիայում։ Տիգրան և Զաբել Կարագյոզյանները շարունակել են ընտանիքի ավանդույթը. 1895թ-ին նրանք գորգի գործարան են բացել Նյու Յորքում»,- Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց «Հովարդ Կարագյոզյան» հիմնադրամի տնօրեն Իրինա Լազարյանը։
ԱՄՆ-ում Կարագյոզյանների բիզնեսը զարգացել է, նրանք առաջինն են եղել, որ սկսել են գործել «Գյուլիստան» գորգերը։ Սակայն 1918թ-ին ընտանիքի հետ դժբախտություն է պատահել. գրիպի համաճարակից մահացել է Կարագյոզյանների որդի Հովարդը։
«1921թ-ին Կարագյոզյանները բացել են բարեգործական հիմնադրամ և ի հիշատակ որդու` այն կոչել «Հովարդ Կարագյոզյան»», — ասաց Լազարյանը։ Որդու մահից հետո նրանք զբաղվել են բարեգործությամբ։ Կարագյոզյանները 1918թ-ին Ստամբուլում որբանոց են բացել են 1915թ-ի Հայոց ցեղասպանության ժամանակ հրաշքով փրկված երեխաների համար։ Այսօր այն հայտնի է որպես Տիգրան Կարագյոզյանի անվան դպրոց։ «Նրանք հավաքում էին անօթևան երեխաներին և օգնություն ցուցաբերում նրանց»,- պատմեց Լազարյանը։
Գորգագործությունը եղել է ընտանիքի գլխավոր բիզնեսը, սակայն 1946թ-ին` գործարանների հիմնադրի մահից հետո, այն վաճառվել է։ Կարագյոզյանների աղջիկը` Լեյլան, այդպես էլ չի ամուսնացել և իրեն լիովին նվիրել է բարեգործությանը։ Նա մահացել է 1998թ-ին։
Լեյլայի կենդանության օրոք հիմնադրամի մասնաճյուղեր են բացվել Հունաստանում, Ֆրանսիայում, Սիրիայում և Լիբանանում։ Այսօրվա դրությամբ «Հովարդ Կարագյոզյան» հիմնադրամի հովանու ներքո Հայաստանում գործում է հինգ հիվանդանոց (Գորիսում, Գյումրիում, Վանաձորում և երկուսը` Երևանում) և մեկը Ղարաբաղում։ Հիմնադրամի մասնաճյուղերը տարբեր երկրներում բարեգործությունից բացի ամեն ինչ անում են սփյուռքահայերի ազգային ինքնությունը պահպանելու համար։
«Հովարդ Կարագյոզյան» բարեգործական հիմնադրամի 95-ամյակի պատվին հոբելյանական համերգը տեղի կունենա Երևանում սեպտեմբերի 20-ին` 10-րդ միջազգային երաժշտական փառատոնի շրջանակում։
