Վիկտոր Իսարյան, հատուկ Sputnik-ի համար.
Երևանյան եկեղեցիների մոտ խաղողի անասելի առատություն է. Արարատյան դաշտավայրից եկած գյուղացիներն իրենց մթերքն են վաճառում: Այսօր հավատացյալները եկեղեցի են գնում ոչ միայն աղոթելու և մոմ վառելու, այլև խաղողօրհնեքի արարողությանը ներկա լինելու համար, որը կատարվում է Աստվածամոր հիշատակին նվիրված պատարագից հետո: Հայաստանը խաղողի ու խաղողագործության հայրենիքն է: Աստվածաշնչյան լեգենդը պատմում է, որ մարդկությունը գինու համը բացահայտեց այն ժամանակ, երբ Նոյ Նահապետը ջրհեղեղից հետո Արարատ լեռան ստորոտին տնկեց խաղողի առաջին որթը։ Այդ պատճառով էլ զարմանալի չէ, որ բերքի խորհրդանիշն այստեղ համարվում է խաղողը:
Ստորգետնյա Ժակը
Սակայն ոչ բոլորն են խաղող վաճառում: Դեպի Սուրբ Սարգիս եկեղեցի տանող գետնանցումում ծաղկավաճառ Ժակը խաղողն անվճար է բաժանում անցորդներին: Ասում է՝ գումար է աշխատում միայն ծաղիկ վաճառելով, և դա նրան բավականացնում է: Իսկ այսօր խաղողի տոնն է, և նա իր մշտական հաճախորդների ու պոտենցիալ գնորդների հետ մեծ սիրով ու սրտանց կիսում է սեփական տան խաղողի վազից քաղած պտուղը: Հայտնի ասացվածքն իր ձևով մեկնաբանելով` Ժակը շուտասելուկի պես արտաբերում է իր հնարած կարգախոսը: Պարզ է դառնում, թե ամեն առավոտ որտեղից է նա մայրաքաղաք գալիս գումար վաստակելու:
«Բիբլիական Արարատ, կողքին՝ քաղաք Արտաշատ, այստեղ աճող խաղողը չի մոռանա ուտողը»,- կատակում է նա:
Եթե ավելի ստույգ խոսենք, ապա պետք է նշել, որ նա ապրում է Արտաշատի մոտակա գյուղերից մեկում: Նրա խոսքով՝ այս օրը հայերի մոտ ընդունված է մատաղ անելը:Ժակը բացատրում է ավանդույթի նրբությունները. «Տեսնու՞մ ես՝ այնտեղ գյուղացիները աքլոր են վաճառում: Հենց որ քահանան օրհնի կենդանուն, դրանից պատրաստած կերակուրը պետք է հարևաններին ու կարիքավորներին բաժանվի»:
Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի օրը յուրահատուկ տոն է Ժակի համար: Հենց այս օրն է նա նշանվել իր ապագա կնոջ հետ, որը երեք զավակ է պարգևել ծաղկավաճառին: Կնոջ անունը Ժասմին է, հավանաբար հենց այս անունն էլ կանխորոշել է ամուսնու հետագա ճակատագիրը` ծաղիկներ աճեցնել ու վաճառել դրանք:
«Գիտե՞ք՝ Մարիամ անունով մի կին է ապրում Սուրբ Սարգսի հարևանությամբ»,- Ժակը ցույց է տալիս եկեղեցու հարևանությամբ գտնվող շենքը, իսկ իր քաջատեղյակ լինելն էլ բացատրում է այն փաստով, որ Մարիամը հաճախ է ծաղիկներ գնում իր մոտից:
Մոսկվայում ապրող Մարիամը
Պարզվեց, որ ծաղկավաճառի նշած Մարիամն արդեն Մոսկվա է մեկնել: Նա ամուսնու և դստեր հետ Երևան է գալիս արձակուրդներին: Բայց հարևանները հուշեցին, թե ինչպես կարելի է գտնել նրա հարազատներին:
Մարիամի մայրը` Սեդան, պատմեց, որ ավագ դստերն իսկապես կոչել են Աստվածամոր անունով: Նրանց ցեղի յուրաքանչյուր սերնդում անպայման այս անունով մեկը եղել է: Մարիամի հայրը Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքից է, Քյոթահիայում թուրքերի ջարդերից փրկված նրա նախնիները այնտեղ են հանգրվան գտել:
Սեդայենց տանն օգոստոսյան այս օրը միշտ յուրահատուկ ձևով են նշում:
«Զարմիկները համացանցով կշնորհավորեն Մոսկվայում բնակվող իրենց մորաքրոջը, հետո կգնանք գնումների: Երեկոյան խորոված կանենք, ընտանիքով կհավաքվենք, կնստենք", — ասում է Մարիամի մայրը:
Մարիամից բացի, նա երեք դուստր էլ ունի` Գայանեն, Աննան, Մելինեն և նրանք բոլորն էլ իրենց խորհրդանշական օրն ունեն եկեցեղական տոմարով: Բացի այդ, Սեդա տատիկն արդեն երեք թոռ և երեք թոռնուհի ունի: Շուտով լույս աշխարհ կգա ևս մեկը: Յոթ թոռ, երջանիկ թիվ է, այնպես որ այս տանը միշտ պետք է ուրախություն լինի՝ անկախ նրանից օրը տոնական է, թե ոչ:
