ԵՐԵՎԱՆ, 11 օգոստոսի — Sputnik. Կարելիայում գտնվող Վալաամի մենաստանում ընթացող 2-րդ միջազգային փառատոնի հյուրերը կարողացան հայկական եկեղեցական երգեր ունկնդրել «Սպեղանի» կանանց երգչախմբի կատարմամբ։
Երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար Սարինա Ավթանդիլյանը Sputnik Արմենիային պատմեց փառատոնից ստացած տպավորությունների մասին։
Հուլիսի 27-ին և 28-ին Վալաամի վանքի տարածքում տեղի ունեցավ «Լուսավորիչ» ուղղափառ երգի 2-րդ միջազգային փառատոնը։ Վալաամի փառատոնն անցկացվում է Ամենայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլի օրհնությամբ և ծառայում է Ռուսաստանի մշակութային ու պատմական ժառանգության պահպանման գործին, ուղղափառ երգեցողության ավանդույթների վերածնմանը։
Ավթանդիլյանի խոսքով` փառատոնային երկու օրվա ընթացքում ամենատարբեր կրոնական ստեղծագործություններ են հնչել։
«Առաջին օրը հնչել են հոգևոր շարականներ` նվիրված Հիսուս Քրիստոսի և Աստվածածնի երկրային կյանքի իրադարձություններին։ Մենք կատարել ենք Տիրամորը փառաբանող ստեղծագործություններ։ Դրանք V, X, XIII դարերի հայկական հոգևոր շարականներ էին», — ասաց Sputnik Արմենիայի զրուցակիցը։
Նա նշեց, որ այդ ստեղծագործությունները հնչել են գրաբարով։ Փառատոնի երկրորդ օրը երգչախմբերը պետք է հոգևոր երգեր կատարին մայրենի լեզվով։
«Մենք կարող էինք ցանկացած ստեղծագործություն ընտրել։ Մեր երգչախումբը կատարեց «Իմ գետակ» ռուսական ժողովրդական երգը` ժամանակակից ռուս կոմպոզիտոր Սերգեյ Յակիմովի մշակմամբ, ինչպես նաև` Կոմիտաս», — ասաց Ավթանդիլյանը` չթաքցնելով Վալաամի փառատոնի մասնակիցների նկատմամբ հիացմունքը։
«Սպեղանի» երգչախմբի ելույթից հետո գեղարվեստական ղեկավարին մոտեցել են դիրիժորներ, մամուլի ներկայացուցիչներ, փառատոնի հյուրեր, ինչպես նաև վանք ժամանած ուխտավորները։
«Իհարկե, հայկական երգչախմբային արվեստը բավական հետաքրքրիր է և բազմազան։ Այն արժանի տեղ է զբաղեցնում համաշխարհային երգչախմբային արվեստում։ Չնայած լեզվական արգելքին` հայկական հոգևոր երաժշտությունը դիպչում է հոգու լարերին։ Հատկապես Կոմիտասի ստեղծագործություններն անջնջելի տպավորություն թողեցին ունկնդիրների վրա»,- ասաց Ավթանդիլյանը։
Նրա խոսքով` փառատոնի փակման ժամանակ Questa Musica (Ռուսաստան) երգչախմբի կատարմամբ հնչել է Ալֆրեդ Շնիտկեի երգչախմբային կոնցերտը` X դարի հայ հոգևորական, աստվածաբան, փիլիսոփա, բանաստեղծ, Տիեզերական եկեղեցու վարդապետ Գրիգոր Նարեկացու բանաստեղծությունների հիման վրա։
«Հայտնի դերասան Վենիամին Սմեխովը հատվածներ կարդաց «Մատյան ողբերգությունից» ռուսերեն թարգմանությամբ։ Հիանալի էր»,- ասաց նա։
Երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավարին մտահոգում է այն հարցը, թե ինչու հոգևոր երաժշտության փառատոներ չեն անցկացվում Հայաստանում` աշխարհում քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունած առաջին երկրում (301թ.)։
Հիանալի կլիներ, եթե նման փառատոն անցկացվեր Էջմիածնում, սակայն առանց մշակույթի նախարարության անհնար է իրագործել այդ գաղափարը, կարծում է մեր զրուցակիցը։
«Ես շատ կցանկանայի, որ Թբիլիսու Սուրբ երրորդության տաճարի երգչախումբը ժամաներ Հայաստան։ Տղամարդկանց այդ երգչախումբը եզակի հնչողություն ունի, չխոսենք մեծագույն պրոֆեսիոնալիզմի մասին»,- ասաց Ավթանդիլյանը։ Վատ չէր լինի, եթե հայ հանդիսատեսն էլ լսեր այդ երգչախմբի կատարումները։ Բացառված չէ, որ «Սպեղանին» մեկնի Գյումրի։
