Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Երևանից մինչև լեգենդար Պուշկինի լեռնանցք տանող ճանապարհը 2,5-3 ժամ է տևում։ Ժամանակը կախված է եղանակային պայմաններից ու կանգառների քանակից։ Կեսօրին մենք մոտեցանք երիցուկներով պատված դաշտին և աղբյուր-հուշարձանին, որը նվիրված է երկու մեծ ռուս գրողներ Ալեքսանդր Պուշկինի և Ալեքսանդր Գրիբոեդովի հանդիպմանը։
Մինչ կազմակերպիչները տեխնիկական հարցեր էին լուծում, Հայաստանի տարբեր գյուղերից և քաղաքներից Պուշկինի լեռնանցք ժամանեցին հեղինակի ստեղծագործության երկրպագուները։
Լեգենդի համաձայն` Ալեքսանդր Պուշկինը Հայաստանից Կարս մեկնելու ճանապարհին տեսել է այն սայլը, որով տեղափոխում էին Թեհրանում սպանված Ալեքսանդր Գրիբոեդովի մարմինը։ Պուշկինի հարցին, թե ում են տանում, պատասխանել են` Գրիբոեդին։
Հենց այդ տեղում էլ խորհրդային տարիներին բացվել է Ալեքսանդր Պուշկինի անվան թանգարանը, իսկ 1937թ.-ին քանդակագործ Սմբատ Սարգսյանը և ճարտարապետ Գեորգի Մուրզոյը կառուցել են բրոնզե հարթաքանդակ, որի վրա պատկերված է ռուս գրական երկու հանճարների վերջին հանդիպումը։
Թանգարանը դադարեցրել է իր գործունեությունը Հայաստանի անկախության առաջին տարիներին, իսկ հարթաքանդակը բնական պայմանների անկայունության պատճառով տեղափոխվել է Պուշկինի լեռնանցք։ Ինչպես խոստանում են կազմակերպիչները, շուտով, երբ կլուծվի ֆինանսավորման հարցը, նույն տեղում կդրվի Պուշկինի հուշարձանը, որի շուրջը կեչիների պուրակ կլինի։
Աշակերտները համերգային ծրագիր ներկայացրին, իսկ մեծահասակները ձայնակցեցին նրանց։
Պուշկինյան պոեզիայի 11-րդ ավանդական տոնն անցավ գրական ստեղծագործությունների ընթերցմամբ և ռոմանսներ երգելով։ Տոնական միջոցառումն ավարտվեց 14։00-ին, որից հետո ծաղկեպսակ դրեցին հարթաքանդակի մոտ։ Այս տարի միջոցառման կարգախոսն էր «Ռուսաստանն ենք փառաբանում Պուշկինի հետ»։ Կազմակերպիչն էր «Ռոսիա» հասարակական կազմակերպությունը` Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանատան ու Գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնի աջակցությամբ։
Այսօր ռուս մեծ բանաստեղծի հուշարձաններ կան Երևանում, Գյումրիում, Ստեփանավանում և Ստեփանակերտում։
