ԵՐԵՎԱՆ, 4 հունիսի — Sputnik, Խաչիկ Չախոյան. Սիրողական ռինգում նվաճելով օլիմպիական չեմպիոնի կոչումը՝ Կասիուս Կլեյը հետագայում ընդունեց մահմեդականություն և պրոֆեսիոնալ ռինգում հանդես եկավ արդեն որպես Մուհամմեդ Ալի:
Գերծանր քաշային կարգում Ալին հաղթանակներ էր կերտում իր ժամանակների լավագույն բռնցքամարտիկների նկատմամբ` ֆանտաստիկ դիմացկունության, հիանալի տեխնիկայի և բազմապիսի հարվածների շնորհիվ: Ռինգում Ալիին մեծարում էին Լավագույն կամ Մեծագույն մականուններով:
Պրոֆեսիոնալ ռինգում Ալիի հաջողությունները շատերը կապում են սիրողական ռինգում կայացման հետ: Անկասկած, սիրողական բռնցքամարտը յուրաքանչյուր պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկի հաղթանակների հասնելու ավելի մեծ հնարավորություն է տալիս: Բայց Ալին ծնված էր բռնցքամարտի համար, և դա շատ պարզ երևում էր նրա մենամարտերում:
1960 թվականին Հռոմի Օլիպիական խաղերում Կասիուս Կլեյը, հաղթելով իր բոլոր մրցակիցներին, դարձավ չեմպիոն ու տեղափոխվեց պրոֆեսիոնալ ռինգ՝ հայտարարելով, որ հաղթելու է բոլորին: Այն ժամանակ շատերը թերահավատորեն էին լսում Կլեյին: Վեց տարվա ընթացքում՝ 1960-1967 թվականներին, Ալին ռինգում անցկացրեց 27 մենամարտ ու տոնեց նույնքան հաղթանակ: Շատ շուտով նրան սկսեցին անվանել «պարող բռնցքամարտիկ»:
Բանն այն է, որ Ալին առաջինն էր, ով ոտքերի արագ աշխատանքով փոխեց գերծանր քաշային կարգում բռնցքամարտի հիմնական տպավորությունները: Ոտնաթաթերի վրա արագ անցումների, հիանալի սուզումների և ոտքերի արագ աշխատանքի ու տեղաշարժերի միջոցով Ալին պարզապաս անլուծելի խնդիրներ էր առաջադրում իր մրցակիցներին ու հասնում նպատակին: Հարձակվելիս էլ Ալին այնպիսի դիրքերից կամ անկյուններից էր հարվածում, որ դա նրան հնարավորություն էր տալիս տարածության վրա պահել մրցակցին: Իսկ ջեբը, որ պարզապես խելագարեցնում էր հակառակորդին, ապահովում էր Ալիի հիմնական մարտավարությունը:
Բացի այս ամենից` Ալին շատ լավ տիրապետում էր մրցակցի նկատմամբ հոգեբանական ազդեցության որակներին: Մենամարտերից առաջ նա արդեն իսկ հոգեբանորեն կարողանում էր հաղթանակի հասնել մրցակցի նկատմամբ: Շատ արագ էր, և գերծանր քաշային այդ բռնցքամարտիկի արագությունը համեմատում էին կիսամիջին քաշային կարգի առաջատարների արագության հետ: Ալին հիմնականում էր գրոհների թիրախ էր ընդունում մրցակցի գլուխը` շատ քիչ հարվածներ հասցնելով հակառակորդի մարմնի այլ հատվածներին:
Մուհամմեդի էական թուլությունը վստահությունն էր պաշտպանվելիս, ու նա շատ հաճախ հնարավորություն էր տալիս իր մրցակիցներին բազմաթիվ հարվածներ հասցնել իր իրանին (ի դեպ` Ջո Ֆրեյզերը այս ամենը շատ լավ օգտագործեց 1971 թվականին՝ հաղթելով Ալիին):
1967 թվականին, երբ Ալին որակազրկվեց բանակում ծառայելուց հրաժարվելու համար, նրա հեղինակությունը ոչ թե ընկավ, այլ ավելի բարձրացավ: Երեք տարի հետո Մուհամմեդին նորից հնարավորություն տվեցին ռինգ դուրս գալ, և երկու հաղթանակից հետո Ալին արդեն ռինգ դուրս եկավ աշխարհի գործող չեմպիոն Ջո Ֆրեյզերի դեմ WBC և WBA վարկածով աշխարհի չեմպիոնական գոտիների համար:
Այս մենամարտում Ալին կրեց իր առաջին պարտությունը պրոֆեսիոնալ ռինգում: Բայց 1974 թվականին Ալին ռևանշի հասավ Ֆրեյզերի նկատմամբ, իսկ երկու տարի անց «դարի մենամարտում» նորից պարտության մատնեց իր սկզբունքային մրցակցին: Գտնվելով հիանալի մարզավիճակում՝ Մուհամմեդ Ալին փառահեղ հաղթանակ տարավ Ջորջ Ֆորմենի նկատմամբ մի մենամարտում, որում, բոլոր մասնագետների կարծիքով, ֆավորիտը մրցակիցն էր: Ֆորմենն ուղղակի տապալող հարվածների էր տիրապետում, ու նրա հետ ռինգում մի քանի ռաունդ անցկացնելը փորձություն էր յուրաքանչյուր բռնցքամարտիկի համար: Բայց Ալին իր «պարով» ու կողային հարվածներով պարզապես շշմեցրեց մրցակցին ու հաղթանակի հասավ նոկաուտով հինգերորդ ռաունդում:
Ընդհանուր առմամբ պրոֆեսիոնալ ռինգում Մուհամմեդ Ալին անցկացրեց 61 մենամարտ, 56-ում հաղթանակի հասավ և 37 անգամ նոկաուտի ենթարկեց իր մրցակիցներին:
Փառահեղ ճանապարհ անցնելով ռինգում` Ալին նաև օգտագործում էր իր հեղինակությունը քաղաքական շատ հարցերում` գնահատականներ տալով ԱՄՆ-ի ղեկավարության քաղաքականությանը: Այսպես` Ալին դեմ էր Վիետնամում անցկացվող պատերազմին ու ցուցադրաբար դա ասում էր, երբ ելույթի հնարավորություն էր ունենում: Իսկ մարդիկ Ալիին լսում էին ու շարունակում հիանալ:
Բազմաթիվ պատճառներով Ալին խնդիրներ ունեցավ իր մարզական կարիերայի ընթացքում: Իսկ 1967 թվականին հայտնվեց նույնիսկ բանտում:
Մարզական կարիերան ավարտելով 1981 թվականին` երեք տարի անց Ալին նորից հայտնվեց բոլորի ուշադրության կենտրոնում: Բայց այս անգամ պատճառը ոչ թե նրա սպորտային նվաճումն էր, այլ այդ նվաճումների ընթացքում ձեռք բերած հիվանդությունը՝ Պարկինսոնի հիվանդությունը: Հենց այս հիվանդությունն էլ դարձավ լեգենդար բռնցքամարտիկի մահվան պատճառը:
Ալին հեռացավ կյանքից` թողնելով հարուստ պատմություն իր հաղթանակների ու գեղեցիկ մենամարտերի մասին: Ալին հեռացավ, բայց նրան դեռ երկար են հիշելու:
