ԵՐԵՎԱՆ, 3 հունիսի — Sputnik. Գարեգին Նժդեհի արձանի հեղինակը` քանդակագործ Գագիկ Ստեփանյանն իսկապես սովորել է Սանկտ Պետերբուրգում, բայց վստահեցնում է, որ Պետրոս Առաջինին չի տեսել և Գարեգին Նժդեհին էլ նրան չի նմանեցրել։
Նժդեհի կերպարը կերտելու համար քանդակագործն ուսումնասիրել է նրա կյանքի տարբեր ժամանակահատվածների լուսանկարները և դրանցից հավաքական կերպար ձուլել։
«Ես պետք է Գարեգին Նժդեհի հավաքական կերպարը ստեղծեի` հանճարեղ զորավարի, պետական և քաղաքական գործչի և վերջապես 20-րդ դարի առաջին կեսի մեծագույն իմաստագետներից, փիլիսոփաներից մեկի ու մեր ազգային գաղափարախոսի կերպարը»,- նշեց քանդակագործը։
Իրենց աշխատանքի նկատմամբ հնչող քննադատություններն արձանի հեղինակներին, իհարկե, վշտացնում են, բայց ճարտարապետ Ասլան Միքայելյանը փորձում է դրանում դրականը գտնել։
«Եթե չեն քննադատում, ուրեմն ոչինչ արված չէ։ Ես չեմ հիշում մի քանդակ, որ դրվել է ու չի քննադատվել»,- ասում է արձանի համահեղինակն ու հիշում Առնո Բաբաջանյանի, Վարդան Մամիկոնյանի արձաններին տրված մականունները` հավելելով, որ դրանք ոչ միայն սիրվեցին ժամանակի ընթացքում, այլև մեծագույն քանդակների շարքը դասվեցին։
Գարեգին Նժդեհի արձանի նախագծերի մրցույթը հայտարարվել էր դեռևս 2011թ-ին` Նկարիչների միության կողմից։ Այդ մրցույթում ոչ մի նախագիծ հավանության չէր արժանացել։ Ավելի ուշ քաղաքապետարանը երկրորդ մրցույթն էր հայտարարել, որտեղ հաղթող էր ճանաչվել արդեն բոլորին հայտնի քանդակը։
Ի դեպ, քանդակի հեղինակ Գագիկ Ստեփանյանը մասնակցել նաև առաջին մրցույթին, բայց այլ նախագծով, որտեղ Գարեգին Նժդեհը պատկերված է եղել սուրը ձեռքին։
«Պարզապես ձեռքը դրված էր սրի վրա։ Ոչ թե սուր էր ճոճում, այլ դա ուղղակի խաչի, հավատքի սիմվոլն էր, որի տակ գրություն կար, որ դա ուժի գաղափարախոսության սիմվոլն էր»,- պատմում է քանդակագործը։
Երկրորդ նախագծում հեղինակները որոշել են, ինչպես իրենք են կատակում` «զինաթափել» Նժդեհին, քանի որ որպես ազգային գաղափարախոսության խորհրդանիշ` Նժդեհի արձանը զենքի կարիք չուներ։
Քանդակագործ Գևորգ Ստեփանյանից հետաքրքրվեցինք` արդյո՞ք «այցելում է» իր ստեղծագործությանը, փորձու՞մ է զրուցել արձանով հետաքրքրվող քաղաքացիների հետ։
«Տեղադրելուց հետո, երբ միացավ ճարտարապետական միջավայրին, ես անընդհատ ուզում եմ տեսնել, և չի բացառվում, որ մարդիկ մոտենան, հարցնեն, ես բացատրեմ»,- ասում է հեղինակն ու պատմում, որ երբեմն մարդիկ մնում են իրենց կարծիքին, իսկ երբեմն էլ իր մեկնաբանություններից հետո, փոխում են իրենց կարծիքը արձանի մասին։
«Մի պահ որոշել էի չգնալ, բայց կարծում եմ` այո, պետք է գնալ ու մարդկանց հետ զրուցել»,- ասաց քանդակագործը։
Ի դեպ, Նժդեհի արձանից հետո Գագիկ Ստեփանյանը որոշել է այլևս նոր գործ չձեռնարկել. ոչ թե հիասթափվել է իր ստեղծագործության նկատմամբ հնչող քննադատություններից, այլ որովհետև այդ արձանին է նվիրել իր ողջ ստեղծագործական ներուժն ու կորովը։
