Արմենուհի Մխոյան, Sputnik.
Դարբնությունը հարգված արհեստ է եղել Հին Հայաստանում, այն համարվել է կորովի մարդկանց արհեստ։ Հայերի համար դարբնությունն ուժի, զորության խորհրդանիշ էր։ Հատկապես արհեստների քաղաք Ալեքսանդրապոլում միջին դարերից սկսած մինչև 19-րդ դարի վերջերը քաղաքային դարբինները համախմբվել են եղբայրությունների (համքարությունների) մեջ։
Վարպետ Գագիկի համար դարբնագործությունն արհեստների արհեստն է: Ինչպես վարպետն է ասում՝ «ոչ միայն արյանս, այլ մարմնիս ամեն մի բջջի մեջ է»: Արհեստն օդ ու ջրի պես է՝ հորից ու պապից փոխանցված, այնքան հին, որ վարպետն ինքն էլ չգիտի՝ երբ ու ումից է իրեն անցել 200 տարեկան բանալին, որով այսօր էլ վարպետը բացում է իր սիրելի «Եռանկյունի» դարբնոցի դուռը, որտեղ գրեթե ամեն ինչ համանուն ֆիլմն է հիշեցնում: Այստեղ ամեն ինչ կա՛մ շատ հին է՝ ինչպես օրինակ 170 տարվա պատմություն ունեցող զնդանը, կա՛մ էլ՝ վարպետի ու նրա հոր ձեռքով պատրաստված:
Վարպետ Գագիկի ճակատագիրն արդեն օրորոցից էր կանխորոշված՝ հայրական առաջին նվերը մուրճերի հավաքածուն էր՝ մեծից մինչև ամենափոքր: Ամենամեծ մուրճը մինչև օրս էլ ծառայում է վարպետին:
«Հարազատ ծնողի պես սիրում եմ այն ամենն, ինչ պատրաստում եմ, բայց ինձ համար ամենահարազատը պապիս ձեռքերն են, որոնք ինքս եմ պատրաստել մետաղից: Դրանք հիմա իմ տան դարպասին են: Ոչ մի բան ինձ համար դժվար չէ: Երկաթը իմ ձեռքում ասես պլաստիլին լինի, բայց լավ վարպետ դառնալու համար նախ պետք է մարդ լինես ու սիրես այս արհեստը: Բոլոր արհեստների մեջ էլ մի փոքր կամ, բայց այս արհեստն է, որ իմ համար փառք ու պատիվ է»,- նշում է վարպետը:
Ավելի քան 47 տարի վարպետն «իրենով» է անում երկաթը: Նրա ձեռքերում երկաթը փափկում է, մուրճի հարվածների տակ ընդունում այն ձևը, որը վարպետն է թելադրում: Վարպետ Գագիկն անկեղծանում է.
«Շատ եմ սիրում «Եռանկյունի» ֆիլմը. ասես իմ ու իմ ընտանիքի մասին լինի»:
Տարիների ընթացքում վարպետին հաջողվել է կյանքի կոչել իր վաղեմի երազանքը՝ հիմնել «Եռանկյունի» դպրոց-դարբնոցը:
«Մի քանի տարի առաջ Ամերիկայից սևամորթ կուզնեցներ եկան: Դանակ պատրաստեցին, բայց գործի «լյուբիծել» էին, շատ դանդաղ էին աշխատում, զարմացան, երբ տեսան իմ աշխատանքի արագությունը»,- հպարտությամբ նշեց վարպետը:
Հարցրի՝ որդի ունի՞, նույն արհեստով զբաղվու՞մ է:
«Այո՛, որդի ունեմ: Երբ հավեսը տեղն է լինում, նոր է մուրճը ձեռքն առնում ու մոտենում զնդանին: Հիմա տղաները սիրում են նստած տեղը փող աշխատել, բայց շատ աշակերտներ եմ ունեցել ու հիմա էլ ունեմ: Նրանց շնորհիվ այս արհեստ չի մեռնի: Ընդունակ են շատերը: Այս արհեստի համար պետք է աչքաբաց լինել: Ես իմ աշակերտներին ասում եմ՝ պետք է հոգի դնել, որ ստացվի այն, ինչ ուզում ես»,- նշում է վարպետը:
Բազում կոչումներ ունեցող վարպետի համար, Գյումրու, Շիրակի և Հայաստանի լավագույն դարբին, «Գյումրու երախտավոր», «Հայաստանի ժողովրդական վարպետ» կոչումներից, բազում մեդալներից ու պատվոգրերից զատ, իր հպարտությունը սեփական դարբնոցն է, իսկ դարբնոցում էլ՝ իրեն սնող ու օդ ու ջրի պես անհրաժեշտ գործիքների, ալեքսանդրապոլյան կոլորիտը ներկայացնող հին ու արժեքավոր իրերի ու իրեն ձոնված բանաստեղծության կողքին իր համար ամենաթանկը հոր բառերն են. «Այն օրից, երբ ընկերացա մուրճ ու սալի հետ, քրտինքը դեմքիցս ծորում էր կաթ-կաթ և ինձ հիշեցնում նամուս ու ղեյրաթ»:
