ԵՐԵՎԱՆ, 5 մայիսի-Sputnik. Մարտիրոս Սարյանը կարծում էր, որ բնությունը ստեղծել է մարդուն, որպեսզի նրա միջոցով տեսնի իրեն, հմայվի իր հրաշք գեղեցկությամբ։ Սարյանը բնությունը ներկայացնում էր իր ամբողջ գունապնակով` վառ ու հիասքանչ։
«Ես չգիտեմ, թե երբ է իմ մեջ ծնվել նկարիչը։ Հնարավոր է` այն օրերին, երբ ես լսում էի իմ ծնողների պատմությունները մեր լեռնային կախարդական ծննդավայրի մասին, երբ մանկիկ հասակում վազվզում էի մեր տան շրջակայքով, ուրախանում բազմերանգ թիթեռներով և միջատներով։ Գույն, լույս, երազանք. ահա այն, ինչ ես երազել եմ»,- մի առիթով ասել է Սարյանը։
«Ուրիշ հավատ ու սեր ես չեմ ունեցել։ Սիրել եմ, անկեղծ եմ սիրել, ինձ տեսել եմ իմ նկարների մեջ։ Իմ տան դուռը միշտ բաց է եղել ու բաց կլինի։ Ես էլ եմ միշտ բաց եղել իմ նկարների պես»,- ասել է հայ մեծանուն նկարիչը։
Մարտիրոս Սարյանը ծնվել է 1880 թվականի փետրվարի 28-ին։ Նրա նախնիներն Անիից գաղթել են Ղրիմ, որտեղից նրանց սերունդները տեղափոխվել են Նոր Նախիջևան։
Ստեղծագործության սկզբնական շրջանում, հրաժարվելով ավանդական մտածելակերպից և սկզբունքներից, Սարյանը ստեղծել է յուրահատուկ և արդիական արվեստ, որն անվանվեց «սարյանական»:
Հակոբ Կոջոյանի հետ ստեղծել է ՀԽՍՀ զինանշանը, 1945-1951թթ. եղել է Հայաստանի նկարիչների միության նախագահը: 1924թ. մասնակցել է Վենետիկի բիենալեի XIV ցուցահանդեսին, 1926-1928 թթ. ապրել և ստեղծագործել է Փարիզում, որտեղ 1928թ. բացել է անհատական ցուցահանդես (նկարների մեծ մասն այրվել է հայրենիք տեղափոխող նավի հրդեհի պատճառով): 1937թ. Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում ԽՍՀՄ տաղավարի համար ստեղծած պաննոյի համար արժանացել է Մեծ մրցանակի:
Նկարչի գործերը հիմնականում պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում և նրա մասնաճյուղերում, նաև ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, ԱՊՀ և այլ երկրների լավագույն թանգարաններում:
Սարյանն արժանացել է Բրյուսելի միջազգային ցուցահանդեսի ոսկե մեդալի (1958թ.) և ՀԽՍՀ Պետական մրցանակի (1965թ.):
1967թ.-ից Երևանում գործում է Սարյանի տուն-թանգարանը, 1955թ.-ից Հալեպում (Սիրիա)` «Սարյան ակադեմիան»: Հայաստանում Սարյանի պատկերով թողարկվել է թղթադրամ:
Մարտիրոս Սարյանը մահացել է 1972 թվականին։
