ԵՐԵՎԱՆ, 28 ապրիլի — Sputnik. Հերթական դաժան փորձություններից հայերին օգնեց փրկվել համախմբվածությունը և հումորի զգացումը, որոնք նրանց ավելի ուժեղ և մտերիմ դարձրին։
Մի խումբ ստեղծագործողներ որոշեցին Հայաստանի ծանր տարիների մասին հիշողություններն ամփոփել «բլոկադա.am» վերնագրով ժողովածուում։ Ապրիլի 30-ին Երևանի պետական կամերային թատրոնում տեղի կունենա ժողովածուի շնորհանդեսը։
Գաղափարի հեղինակն անվանի ռուս գրող Եվգենի Պոպովն է։ Այդ պատասխանատու նախագծի իրականացմանը ձեռնամուխ եղավ ստեղծագործական խումբ` գրող, լրագրող Ռուբեն Փաշինյանի ղեկավարությամբ և գրող, լրագրող Ելենա Շուվաևայի, գրող Հովհաննես Ազնավուրյանի և գրող, լուսանկարիչ Հայկ Մելքոնյանի մասնակցությամբ։
Շրջափակումը և Ծաղկաձորը
Ժողովածուն ստեղծելու գաղափարը ծնվեց այն ժամանակ, երբ հեղինակները գտնվում էին Ծաղկաձորում։
«Ամեն անգամ, երբ Եվգենի Պոպովը լսում էր «շրջափակում» բառը, զարմանում էր և չէր հասկանում` ինչի մասին է խոսքը։ Նրան թվում է, թե խոսքը Լենինգրադի շրջափակման մասին է»,- հինգշաբթի Sputnik Արմենիա միջազգային մամուլի կենտրոնում լրագրողներին ասաց «բլոկադա.am» ժողովածուի կազմող, լրագրող, գրող, դերասան Ռուբեն Փաշինյանը։
Հենց այդ ժամանակ Փաշինյանը և նրա գործընկերները պատմեցին Պոպովին, թե ինչ շրջափակման մասին է խոսքը, և դրանից հետո ծնվեց «բլոկադա.am»-ը ստեղծելու գաղափարը։
«Ժողովածուն կազմված է երկու բաժնից. մութ ու ցուրտ տարիներին ապրած մարդկանց պատմությունները, ինչպես նաև ստեղծագործող մարդկանց և տարբեր մշակութային օջախների ղեկավարների հիշողությունները, որոնք շարունակում էին իրենց գործունեությունն այդ անհանգիստ ժամանակներում։ Ժողովածուում բացասական երանգեր չկան»,- պատմեց դերասանը։
Նա հավելեց, որ շուտով լույս կտեսնի Ղարաբաղին և ղարաբաղյան շրջափակմանը նվիրված ժողովածուն։
«Ժողովածուի էլեկտրոնային տարբերակն արագ կտարածվի տարբեր միջազգային հարթակներում և կայքերում»,- հավելեց Յավրումյանը։
Գրող, լրագրող, «Զբոսաշրջային Հայաստան» ամսագրի գլխավոր խմբագիր Ելենա Շուվաևա-Պետրոսյանը հավելեց, որ ժողովածուի ստեղծմանն աջակցել է նաև «Ֆիլատովո» մոսկովյան հիմնադրամը։
«Հիմնական ուղղվածությունն աջակցությունն է երիտասարդ գրողներին։ Վերջին չորս տարիներին ֆոնդը հետաքրքրվում է Հայաստանով և մի քանի համաժողով է անցկացրել Ծաղկաձորում։ Դրանց արդյունքում հեղինակները ներկայացվել են մոսկովյան գրական ամսագրերին։ Ծաղկաձորում պարզվեց նաև, որ Ալեքսանդր Ֆիլատովը (նախագահ Բորիս Ելցինի աշխատակազմի ղեկավար) հայկական արմատներ ունի»,- ասաց Շուվաևա-Պետրոսյանը։
Նրա խոսքով` կենսաթոշակի անցնելուց հետո Ֆիլատովը զբաղվել է երիտասարդ գրողներին աջակցելով։ Ծաղկաձորում նա իրեն և Ռուբեն Փաշինյանին պատմեց իր հայկական արմատների մասին. նրա մայրը հայուհի էր Կիրովաբադից։
«90-ականներին` ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ, Ֆիլատովը գաղտնի կերպով աջակցել է Լեռնային Ղարաբաղին, մի քանի անգամ մեկնել այնտեղ, ինչի մասին գրել է իր գրքերում, որոնք լույս կտեսնեն հուլիսին` նրա հոբելյանի կապակցությամբ։ Հենց այդ պահին ծնվել է «բլոկադա. am» նախագիծը ստեղծելու գաղափարը»,- նշեց գրողը։
Մեր ուժը միասնությունն է
Հայ ժողովրդի ուժն իր դժվարություններին հումորով վերաբերվելն է։ Նույնիսկ 1988թ.-ի Սպիտակի երկրաշարժից հետո` արդեն հաջորդ օրը, մարդիկ անեկդոտներ էին հորինում։
«Շատ ծանր էր։ Ես և եղբայրս հետո իմացանք, որ մեր ծնողները հաց չէին ուտում, որ մենք ուտենք»,- պատմեց գրող Հովհաննես Ազնավուրյանը։
Նրա խոսքով` հումորը յուրահատուկ պաշտպանիչ ռեակցիա է։
«Մարդիկ ստիպված էին լինում քնել մեկ սենյակում, որպեսզի չմրսեն։ Միայն մեկ սենյակն էր ջեռուցվում, իսկ մյուսները փակվում էին, և ձմռանն անհնար էր այնտեղ մտնել։ Երբ ինչ-որ մեկը դուրս էր գալիս սենյակից, մյուսները հետաքրքրվում էին` ու՞ր ես գնում։ Մենք մի բուռ ազգ ենք և ցանկանում ենք իմանալ։ Հումորն իսկապես փրկում էր»,- ասաց նա։
