Կանանցից շատերը պահպանում են իրենց ազգին կամ ցեղին բնորոշ ավանդույթները:
Կնոջ սոցիալական վիճակը, նրա դերն ու տեղը հասարակության մեջ, տարբեր մշակույթներում որոշակի պատմական նշանակություն ունեն: Որոշ ավանդապաշտ նահապետական հասարակություններում տղամարդիկ առավելություններ ունեն կանանց նկատմամբ, դա հատկապես ցայտուն է արտահայտված իսլամական երկրներում:
Տղամարդկանց նկատմամբ առավելություններ ունեցող կանանց թիվն աշխարհում անհամեմատ քիչ է: Այս դեպքում թերևս տեղին կլինի հիշել ամազոնուհիներին, որոնք ըստ հին հունական առասպելաբանության՝ միակուրծք կանանց ցեղ էին ներկայացնում և աչքի էին ընկնում իրենց ռազմատենչությամբ։ Ամազոնուհիները չէին հանդուրժում տղամարդու ներկայությունը:
© Farouk Batiche / AFPՏուարեգ ցեղի ներկայացուցիչ` իմզադ (աֆրիկյան լարային երաժշտական գործիք) պատրաստող վարպետ: Իմզադ նվագելու ավանդույթը հետզհետե վերանում է, քանի որ միայն կանանց է թույլատրվում իմզադ նվագել: Տուարեգների լեգենդի համաձայն՝ իրենք արմատներով սերում են լեգենդար նախամոր և մեծն կառավարիչ, Սահարայի թագուհի Թին Հինանից, որն ամազոնուհի էր և Հոգգար էր եկել իր աղախնի հետ ներկայիս Մարոկկոյի հարավային շրջանից:
1/14
© Farouk Batiche / AFP
Տուարեգ ցեղի ներկայացուցիչ` իմզադ (աֆրիկյան լարային երաժշտական գործիք) պատրաստող վարպետ: Իմզադ նվագելու ավանդույթը հետզհետե վերանում է, քանի որ միայն կանանց է թույլատրվում իմզադ նվագել: Տուարեգների լեգենդի համաձայն՝ իրենք արմատներով սերում են լեգենդար նախամոր և մեծն կառավարիչ, Սահարայի թագուհի Թին Հինանից, որն ամազոնուհի էր և Հոգգար էր եկել իր աղախնի հետ ներկայիս Մարոկկոյի հարավային շրջանից:
© SEYLLOU DIALLO / AFPԱնիտա Մբենգուե Նդիայեն քաղաքական գործիչ է և Սենեգալի սոցիալիստական կուսակցության կանանց թևի անդամ, նա պայքարում է հանուն կնոջ իրավունքների: Սենեգալի որոշ շրջաններում մինչև այսօր կանանց թլպատում են, ինչը բացի ֆիզիկական վնասից, նաև լուրջ հոգեբանական շեղումներ է առաջացնում:
2/14
© SEYLLOU DIALLO / AFP
Անիտա Մբենգուե Նդիայեն քաղաքական գործիչ է և Սենեգալի սոցիալիստական կուսակցության կանանց թևի անդամ, նա պայքարում է հանուն կնոջ իրավունքների: Սենեգալի որոշ շրջաններում մինչև այսօր կանանց թլպատում են, ինչը բացի ֆիզիկական վնասից, նաև լուրջ հոգեբանական շեղումներ է առաջացնում:
© PUNIT PARANJPE / AFPԱվանդական հանդերձանքով հնդկուհին մասնակցում է հնդուական Ամանորի տոնակատարությանը: Այդ օրը կանայք և երեխաները տան շքամուտքը զարդարում են ռանգոլիի նրբագեղ նախշազարդերով, որոնց վառ գույները խորհրդանշում են գարնան գեղեցկությունն ու թարմությունը:
3/14
© PUNIT PARANJPE / AFP
Ավանդական հանդերձանքով հնդկուհին մասնակցում է հնդուական Ամանորի տոնակատարությանը: Այդ օրը կանայք և երեխաները տան շքամուտքը զարդարում են ռանգոլիի նրբագեղ նախշազարդերով, որոնց վառ գույները խորհրդանշում են գարնան գեղեցկությունն ու թարմությունը:
© GABRIEL BOUYS / AFPՀին Հավանայի փողոցներից մեկում կուբացի կինը սիգար է ծխում: Կուբայի կանայք միշտ տարբերվել են յուրօրինակ արտաքինով և ազատությամբ: Մայրաքաղաքի փողոցներում ցերեկվա ժամերին կարելի է գլխաշորով կանանց տեսնել: Նրանց գլխաշորի տակ մազերը խոպոպած փաթթուկներ են, որպեսզի երեկոյան հասարակությանը ներկայանան գեղեցիկ սանրվածքով:
4/14
© GABRIEL BOUYS / AFP
Հին Հավանայի փողոցներից մեկում կուբացի կինը սիգար է ծխում: Կուբայի կանայք միշտ տարբերվել են յուրօրինակ արտաքինով և ազատությամբ: Մայրաքաղաքի փողոցներում ցերեկվա ժամերին կարելի է գլխաշորով կանանց տեսնել: Նրանց գլխաշորի տակ մազերը խոպոպած փաթթուկներ են, որպեսզի երեկոյան հասարակությանը ներկայանան գեղեցիկ սանրվածքով:
© Teruhide TomoriՀրաշալի մայկոն` գեյշայի աշակերտուհին, ավանդական Կիոտո է պարում: Գեյշաների ծառայությունների մատուցման վերաբերյալ տարաբնույթ կարծիքներ կան: Իրականում գեյշայի ու մայկոյի պարտականությունը հյուրերին զբաղեցնելն է: Եթե գեյշա բառը կազմող հիերոգլիֆները բառացի թարգմանենք, կստացվի «արվեստի մարդ»: Հայկական մշակույթում գեյշան կարելի է համեմատել թամադայի հետ:
5/14
© Teruhide Tomori
Հրաշալի մայկոն` գեյշայի աշակերտուհին, ավանդական Կիոտո է պարում: Գեյշաների ծառայությունների մատուցման վերաբերյալ տարաբնույթ կարծիքներ կան: Իրականում գեյշայի ու մայկոյի պարտականությունը հյուրերին զբաղեցնելն է: Եթե գեյշա բառը կազմող հիերոգլիֆները բառացի թարգմանենք, կստացվի «արվեստի մարդ»: Հայկական մշակույթում գեյշան կարելի է համեմատել թամադայի հետ:
© AFP 2024 / YASUYOSHI CHIBA / AFPԿինը սամբա է պարում Սամբադրոմի դիմակահանդեսի ժամանակ: Սամբադրոմը Ռիո-դե-Ժանեյրոյի փողոցներից մեկն է, նախատեսված է փողոցային երթերի, զանգվածային միջոցառումների համար: Բրազիլիայի ավանդական դիմակահանդեսը սովորաբար տևում է 4 գիշեր` ժամը 21:00-ից մինչ լուսաբաց:
6/14
© AFP 2024 / YASUYOSHI CHIBA / AFP
Կինը սամբա է պարում Սամբադրոմի դիմակահանդեսի ժամանակ: Սամբադրոմը Ռիո-դե-Ժանեյրոյի փողոցներից մեկն է, նախատեսված է փողոցային երթերի, զանգվածային միջոցառումների համար: Բրազիլիայի ավանդական դիմակահանդեսը սովորաբար տևում է 4 գիշեր` ժամը 21:00-ից մինչ լուսաբաց:
© Владимир ВяткинՌուսական ազգային հագուստով կինը բարեկենդանի տոնակատարության ժամանակ, Սուզդալի փայտե ճարտարապետության թանգարանի տարածքում: Ռուսաստանում կանանց զգեստի հիմնական բաղկացուցիչը երկար վերնաշապիկն էր, որը զարդարում էին եզերազարդերով կամ ասեղնագործ նախշերով, երբեմն մարգարիտներ էին ամրացնում վրան: Իվան Ահեղի ժամանակաշրջանում հարուստ կանայք մեկը մյուսի վրայից երեք զգեստ էին կրում: Մեկ զգեստ հագնելն անպարկեշտություն էր համարվում: Բոյարուհու զգեստը կարող էր 15-20 կգ կշռել:
7/14
© Владимир Вяткин
Ռուսական ազգային հագուստով կինը բարեկենդանի տոնակատարության ժամանակ, Սուզդալի փայտե ճարտարապետության թանգարանի տարածքում: Ռուսաստանում կանանց զգեստի հիմնական բաղկացուցիչը երկար վերնաշապիկն էր, որը զարդարում էին եզերազարդերով կամ ասեղնագործ նախշերով, երբեմն մարգարիտներ էին ամրացնում վրան: Իվան Ահեղի ժամանակաշրջանում հարուստ կանայք մեկը մյուսի վրայից երեք զգեստ էին կրում: Մեկ զգեստ հագնելն անպարկեշտություն էր համարվում: Բոյարուհու զգեստը կարող էր 15-20 կգ կշռել:
© Irene BeckerՖուլա ցեղի ներկայացուցիչ: Ֆուլաները քոչվոր անասնապահներ են եղել, որոնք իրենց հոտը տանում էին Արևմտյան Աֆրիկայի անապատներ: Ֆուլաները հայտնի են իրենց զարմանալի զգեստներով և վառ արտաքինով: Կանանց ոսկյա ականջօղերը խոսում են հարստության և որոշակի կարգավիճակի մասին:
8/14
© Irene Becker
Ֆուլա ցեղի ներկայացուցիչ: Ֆուլաները քոչվոր անասնապահներ են եղել, որոնք իրենց հոտը տանում էին Արևմտյան Աֆրիկայի անապատներ: Ֆուլաները հայտնի են իրենց զարմանալի զգեստներով և վառ արտաքինով: Կանանց ոսկյա ականջօղերը խոսում են հարստության և որոշակի կարգավիճակի մասին:
© Jody OverstreetՅուպիկ: Այս մշակույթը կրող կանայք ու տղամարդիկ իրարից առանձին են ապրում: Նրանց տները մոտ էին գտնվում, երբեմն միմյանց կապվում էին թունելի միջոցով: Կանայք աղջիկներին սովորեցնում էին մորթի մշակել, կարել, ձուկ և այլ որսամիս պատրաստել, գործել: Ամեն ձմեռ 3-6 շաբաթ աղջիկներն ուսանում էին տղամարդկանց տանը, իսկ տղաները` կանանց: Աղջիկներին սովորեցնում էին որսի գնալ և գործիքներ պատրաստել, իսկ տղաներին` եփել ու կարել:
9/14
© Jody Overstreet
Յուպիկ: Այս մշակույթը կրող կանայք ու տղամարդիկ իրարից առանձին են ապրում: Նրանց տները մոտ էին գտնվում, երբեմն միմյանց կապվում էին թունելի միջոցով: Կանայք աղջիկներին սովորեցնում էին մորթի մշակել, կարել, ձուկ և այլ որսամիս պատրաստել, գործել: Ամեն ձմեռ 3-6 շաբաթ աղջիկներն ուսանում էին տղամարդկանց տանը, իսկ տղաները` կանանց: Աղջիկներին սովորեցնում էին որսի գնալ և գործիքներ պատրաստել, իսկ տղաներին` եփել ու կարել:
© Ye Aung Thu / AFPՊադաունգ կանայք 5 տարեկանից վզին պղնձյա օղակներ են կրում: Հետզհետե օղակների քանակն ավելանում է: Կանայք վստահեցնում են, որ սա իրենց ցեղին բնորոշող ավանդույթ է, որը ժառանգել են մայրերից: Բացի այդ, երկար վիզը գեղեցկության և բարեկեցության չափանիշ է համարվում:
10/14
© Ye Aung Thu / AFP
Պադաունգ կանայք 5 տարեկանից վզին պղնձյա օղակներ են կրում: Հետզհետե օղակների քանակն ավելանում է: Կանայք վստահեցնում են, որ սա իրենց ցեղին բնորոշող ավանդույթ է, որը ժառանգել են մայրերից: Բացի այդ, երկար վիզը գեղեցկության և բարեկեցության չափանիշ է համարվում:
© Donatella Venturi/FlickrՆեպալցի կինը Կատմանդուում: Թեև 2005 թվականին կառավարությունը օրենքով արգելել է դաշտանի շրջանում կնոջը մեկուսացնելու պրակտիկան, այնուհանդերձ մինչ օրս այն կիրառվում է: Կանայք և աղջիկներն այդ շրջանում տեղափոխվում են գոմ, քարանձավ կամ մեկ մարդու համար նախատեսված հատուկ տնակ: Մի շաբաթ շարունակ նրանց արգելվում է հպվել մարդկանց, կաթնամթերք և մսից պատրաստված կերակուրներ ուտել, ինչպես նաև հասարակական վայրեր այցելել և լվացվել ջրի ընդհանուր աղբյուրից:
11/14
© Donatella Venturi/Flickr
Նեպալցի կինը Կատմանդուում: Թեև 2005 թվականին կառավարությունը օրենքով արգելել է դաշտանի շրջանում կնոջը մեկուսացնելու պրակտիկան, այնուհանդերձ մինչ օրս այն կիրառվում է: Կանայք և աղջիկներն այդ շրջանում տեղափոխվում են գոմ, քարանձավ կամ մեկ մարդու համար նախատեսված հատուկ տնակ: Մի շաբաթ շարունակ նրանց արգելվում է հպվել մարդկանց, կաթնամթերք և մսից պատրաստված կերակուրներ ուտել, ինչպես նաև հասարակական վայրեր այցելել և լվացվել ջրի ընդհանուր աղբյուրից:
© ChumminRob/FlickrԳերմանացի կանայք Օքթոբերֆեստ գարեջրի փառատոնի ժամանակ: Փառատոնի մասնակիցներից շատերը չեն կարողանում ճիշտ հաշվարկել իրենց ուժերն ու արբած վիճակում անվայել արարքներ են թույլ տալիս: Բռնության դեպքերը կանխելու համար Օքթոբերֆեստի կազմակերպիչները հատուկ ուղեցույց են կազմել կանանց համար, որպեսզի նրանք կարողանան խուսափել գինովցած տղամարդկանցից:
12/14
© ChumminRob/Flickr
Գերմանացի կանայք Օքթոբերֆեստ գարեջրի փառատոնի ժամանակ: Փառատոնի մասնակիցներից շատերը չեն կարողանում ճիշտ հաշվարկել իրենց ուժերն ու արբած վիճակում անվայել արարքներ են թույլ տալիս: Բռնության դեպքերը կանխելու համար Օքթոբերֆեստի կազմակերպիչները հատուկ ուղեցույց են կազմել կանանց համար, որպեսզի նրանք կարողանան խուսափել գինովցած տղամարդկանցից:
© AHMAD AL-RUBAYE / AFPՇիադավան աղջիկները Իրաքից: Մուսուլմանական ավանդույթների համաձայն՝ կինը լիովին ենթարկվում է ամուսնուն: Կնոջ հիմնական գործը ընտանիքի հոգսն է, այն դեպքում, երբ տղամարդը պետք է լուծի ֆինանսական խնդիրները: Սակայն եթե կինը ցանկանա, ապա կարող է իր խնամակալի թույլտվությամբ կրթություն ստանալ և աշխատել:
13/14
© AHMAD AL-RUBAYE / AFP
Շիադավան աղջիկները Իրաքից: Մուսուլմանական ավանդույթների համաձայն՝ կինը լիովին ենթարկվում է ամուսնուն: Կնոջ հիմնական գործը ընտանիքի հոգսն է, այն դեպքում, երբ տղամարդը պետք է լուծի ֆինանսական խնդիրները: Սակայն եթե կինը ցանկանա, ապա կարող է իր խնամակալի թույլտվությամբ կրթություն ստանալ և աշխատել:
© Sputnik / Асатур ЕсаянцՀայուհի: Հայկական տարազի մեջ գերակշռում են չորս տարերքի գույները, որոնք 14-րդ դարի հայ փիլիսոփա Գրիգոր Տաթևացու վկայությամբ, արտահայտում են երկրի սևությունը, ջրի սպիտակությունը, օդի կարմիրը և հրո դեղինը։ Ծիրանին խորհրդանշում է խոհեմություն և ողջախոհություն, կարմիրը՝ արիություն և մարտիրոսություն, կապույտը՝ երկնավոր արդարություն, սպիտակը՝ մաքրություն։
14/14
© Sputnik / Асатур Есаянц
Հայուհի: Հայկական տարազի մեջ գերակշռում են չորս տարերքի գույները, որոնք 14-րդ դարի հայ փիլիսոփա Գրիգոր Տաթևացու վկայությամբ, արտահայտում են երկրի սևությունը, ջրի սպիտակությունը, օդի կարմիրը և հրո դեղինը։ Ծիրանին խորհրդանշում է խոհեմություն և ողջախոհություն, կարմիրը՝ արիություն և մարտիրոսություն, կապույտը՝ երկնավոր արդարություն, սպիտակը՝ մաքրություն։