Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Երևանի կենտրոնական փողոցների մեկում՝ Հանրապետության հրապարակի մոտ, ցուցանակ է կախված՝ «Լահմաջո Կայծ»: Արագ սննդի այս օբյեկտն արդեն մեծ ճանաչում ունի երևանցիների շրջանում: Իսկ սեփականատերը Ջաբախչուրյան ընտանիքն է:
Քաղցած լրագրողները որոշեցին բարակ խմորից և մսի խճողակից պատրաստված համեղ լահմաջո ուտել:
Քաղցը մեզ ստիպեց մտնել լահմաջոյի բույր արձակող շենք ու աստիճաններով իջնել կիսանկուղային հարկ, որտեղ մեզ դիմավորեց միջին տարիքի, ժպտադեմ Սալբի Չիլինգարյան-Ջաբախչուրյանը:
Մինչ նա ընդունում էր մեր պատվերը, մեզ մոտեցավ նրա որդի Կայծակը՝ ալրոտ գոգնոցով: Խոսեցինք հայրենադարձության, պատերազմի և պատմական հայրենիքում սկսած կյանքի մասին:
Կայծակը Հայաստան է եկել 2012թ.-ին, երբ Սիրիայում իրավիճակը սկսել էր սրվել, բայց ավերածություններ ու պատերազմ դեռ չկային: Նրանք մյուսներից շուտ են հասկացել, որ Սիրիայում իրադարձությունները երկար կտևեն և մնացել են Հայաստանում:
«Միշտ ցանկացել եմ գալ Հայաստան և կարծում եմ, որ արտասահմանում բնակվող յուրաքանչյուր հայ առաջին հերթին պետք է մտածի հայրենիք վերադառնալու մասին»,- ասում է Կայծակը և նշում, որ իր նախնիները Սիրիայում են հայտնվել Հայոց ցեղասպանությունից հետո:
Կայծակի ծնողները եկել են Հայաստան՝ որդուն տեսնելու և 15 օր հայրենի հողում անցկացնելու համար: Այդ ժամանակ նրանց մտքով էլ չէր անցնում, որ կորոշեն ընդմիշտ մնալ Երևանում, քանի որ Սիրիայում էին թողել իրենց տունը, աշխատանքն ու հարազատներին:
«Հայաստան գալուց հետո միշտ հեռախոսով խոսում էինք քրոջս հետ, և նա մեզ ասում էր՝ չվերադառնաք, մնացեք Հայաստանում, այստեղ վիճակն ավելի ու ավելի է վատանում»,- պատմում է Սալբին:
Որոշ ժամանակ անց Ջաբախչուրյան ընտանիքը հասկացել է, որ պետք է սեփական գործը հիմնի գոյատևելու համար, և նրանք փոքրիկ տարածք են վարձել ու սկսել են լահմաջո պատրաստել:
«Երբ մենք փոքրիկ սրճարան բացեցինք, միջոցներ չունեինք, որ կահույք գնեինք: Ամուսինս առաջին աթոռն իր ձեռքով պատրաստեց հաճախորդների համար: Հետո այցելուների թիվը սկսեց մեծանալ, և ֆինանսական դրությունը լավացավ»,- պատմում է Սալբին:
Դժբախտաբար, Կայծակի հայրն արդեն վախճանվել է: Ծանոթները ջերմությամբ են հիշում նրան և ասում, որ նա ոչ միայն հիանալի, բարի, կարեկից մարդ էր, այլև՝ ընտանիքի օրինակելի հայր:
Ավելի ուշ նրանք տեղափոխվել են մայրաքաղաքի կենտրոնական փողոցներից մեկը: Կայծակը չգիտի, թե ինչպես է ստացվել, որ կարողացել է մնալ այստեղ, ինչպես են ուժերը բավականացրել նոր գործունեություն ծավալելու համար: Նա իր կյանքն արդեն Հայաստանից դուրս չի էլ պատկերացնում:
Պատմական հայրենիքի նկատմամբ սերը միշտ ապրել է սրտում, և նա երազել է իր փոքրիկ գործը սկսել Հայաստանում: Նման միտք է ծագել այն ժամանակ, երբ պատերազմից առաջ պիցերիա է բացել Սիրիայում:
Թեև Հայաստանում Ջաբախչուրյաններն իրենց գործը սկսել են, ինչպես ասում են, զրոյից, այնուամենայնիվ կարճ ժամանակահատվածում կարողացել են հասնել նրան, որ տեղաբնակները սիրել են և՛ իրենց, և՛ հայ-սիրիական խոհանոցը: