Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
«Ռոստովսկայա 15» փողոցի տներից մեկի բակում մեզ դիմավորեց Գորանյան ընտանիքը: Ժպտերես կանայք հարգանքով ողջունեցին ու ներս հրավիրեցին մեզ: Գորանյան ընտանիքի մայրը՝ Աստղիկը, սկսեց իր պատմությունը՝ անընդհատ ներողություն խնդրելով, որ հյուրերի համար պատշաճ պատրաստություն չի տեսել և տնային հագուստով է դիմավորել մեզ:
Ի սկզբանե երջանկությունն էր
Ես Աստղիկ Գորանյանն եմ, ծնվել եմ Հալեպում: Արևմտյան Հայաստանում երիտթուրքերի իրականացրած զանգվածային ջարդերից հետո (1915-1923թթ.) ծնողներս ապաստան գտել են Սիրիայում: Մասնագիտությամբ հայագետ եմ, աշխատել եմ երեխաների հետ, նրանց հայերեն եմ սովորեցրել: Ես ունեի լավ աշխատանք, տուն, ավտոմեքենա: Վերջին տարիներին «Օգնության խաչ» կազակերպության ակտիվիստներից էի: Երջանկությունը տևեց մինչև պատերազմի սկսվելը:
Մեզ ոչ մի անգամ չեն ճնշել Սիրիայում, մենք մեզ զգում էինք ինչպես տանը: Ըստ էության, հենց այնտեղ էլ մեր տունն էր: Կառավարությունը միշտ նպաստում էր երկրի հայաբնակ շրջաններում հայկական եկեղեցիների կառուցմանը:
Մենք չորս տարի դիմացանք պատերազմին: Վերջին կաթիլն այն դարձավ, երբ գնդակոծությունների հետևանքով մեր փողոցը գետնին հավասարվեց:
Մի անգամ առավոտյան արթնացանք պայթյուններից և մարդկանց ճիչերից… Երբ պայթեց հերթական ռումբը՝ ոչնչացնելով Զավարյանի անվան հայկական դպրոցը, որը գտնվում էր մեր տան մոտ, կարծեցինք, թե մահացանք:
Ամուսնուս և աղջկաս հետ փորձեցինք դուրս վազել տնից, բայց չկարողացանք, քանի որ տունը շրջափակման մեջ էր: Աստիճանները, որոնցով պիտի իջնեինք փողոց, ամբողջովին քանդված էին: Երկար փողոցի վրա միայն մեր տունն էր կանգուն մնացել, շուրջ մեկ շաբաթ ապրեցինք այնտեղ, հետո մեզ փրկեցին հայ երիտասարդները:
Ճանապարհ դեպի տուն
Որոշեցինք գալ մեր պատմական հայրենիք: Չեմ էլ հիշում, թե ինչպես հասա Հայաստան, միայն գիտեմ, որ հասա:
Աստղիկի շուրթերը դողացին, խնդրեց ընդհատել զրույցը: Աչքերն արցունքով լցվեցին, լռեց: Հետո հավաքեց մտքերն ու շարունակեց պատմությունը:
Երևան գալուց առաջ մենք ութ ամիս ապրել էինք առանց էլեկտրականության և ջրի: Ջուր բերելու համար մի քանի կիլոմետր էինք անցնում: Երբեմն անգամ ձեռքերը լվալու հնարավորություն չունեինք:
Էլ ինչի՞ մասին պատմեմ, ի՞նչը մոռանամ: Զգում եմ, որ խոսքս կցկտուր է, բայց մինչև հիմա չեմ կարողանում հասկանալ, թե ինչ պատահեց մեզ հետ: Փառք Աստծուն, մենք հասանք հայրենիք և ապրելու ենք:
Հյուր՝ Երևանում
Չգիտեմ՝ ում դիմեմ, որտեղ աշխատանք գտնեմ… Ես ուսուցիչ եմ, բայց իմ հայերենն այստեղ չեն հասկանում (Աստղիկը ժպտում է, իսկ աչքերում ցավ և դառնություն է արտացոլվում): Ես նախ պետք է արևելահայերեն սովորեմ, հետո նոր դասավանդեմ:
Սա արդեն չորրորդ տունն է, որ փոխել եմ Հայաստանում: Այս անգամ մեր բախտը բերեց, այստեղ խոնավ չէ, տունն էլ լուսավոր է: Արդեն մի քանի ամիս չենք վճարել տան վարձը: Մենք դիմեցինք համապատասխան մարմիններին, որպեսզի գոնե սննդի հարցում օգնություն ստանանք: Բայց մեզ մերժեցին, ասացին, որ իմ ընտանիքում անչափահաս երեխաներ չկան:
Ինչ-որ կազմակերպություններ առաջին ամիսներին վճարեցին մեր բնակարանի վարձը, բայց դա որքա՞ն կարող է տևել: Մեզ ասացին, որ մենք երիտասարդ ենք ու կարող ենք աշխատել: Փորձեցի վաճառողուհի աշխատել, բայց ինձ չվերցրին լեզվական խնդրի պատճառով: Փորձեցի տանը տարբեր ուտելիքներ պատրաստել և վաճառել, բայց դրանից նույնպես ոչինչ դուրս չեկավ:
Չգիտեմ՝ ո՞րն է իմ անհաջողությունների պատճառը. միգուցե ես դեռ սթրեսի ազդեցության տակ եմ և այդ պատճառով ինձ մոտ ոչինչ չի ստացվում: Գիտե՞ք՝ ինչ է նշանակում ամեն ինչ ունենալ և մի ակնթարթում ամեն ինչ կորցնել… Ես ինձ մուրացկան եմ զգում, որը թակում է ուրիշների դռները…
Դուք առաջինն եք, որ հետաքրքրվում եք մեր կյանքով, եկաք ու պարզապես հարցրեցիք՝ ինչպե՞ս եք, ինչպե՞ս եք ապրում:
Չնայած դժվարություններին՝ ես ուրախ եմ, որ վերադարձել եմ պատմական հայրենիք: Իհարկե, չէի մտածում, որ նման պայմաններում կգամ Հայաստան:
Հայաստանն ինձ համար միշտ հեքիաթային երազ է եղել: Երբ ապրում ես օտարության մեջ, հայրենիքի կարիքն ավելի է սրվում: Ինձ համար հայրենիքը հայրենիք է, և կարևոր չէ, թե ինչպիսին է այն: Եթե ծնողներից մեկը վատն է, միևնույն է, նա չի դադարում քո ծնողը լինել:
