Գարնանը հաճախ կարելի է լսել «քնել եմ ուզում» արտահայտությունը։ Քունը մարդու կյանքի ամենաառեղծվածային երևույթն է։ Սա մեզ համար նույնքան գաղտնիք է, որքան ձգողականության ուժը։
Մոլորակի բոլոր բնակիչներին էլ հայտնի է այն զգացողությունը, երբ առավոտյան արթնանալ չես ցանկանում։ Մենք արթնանում ենք, անջատում զարթուցիչը, որը համառորեն ստիպում է առույգանալ։ «Վե´ր կաց» իրենց մեխանիկական ձայնով գոչում են հեռախոսները կամ ժամացույցները, սակայն մարմինը չի ենթարկվում։
Հաճախ մարդը չի կարողանում արթնանալ ոչ այն պատճառով, որ լավ չի քնել, այլ որովհետև հոգնել է, ու ավանդական ութժամյա քունը նրան չի բավականացնում։
Տոն օրգանիզմի համար
Այս տարի Քնի համաշխարհային օրը (World Sleep Day) նշվում է մարտի 18-ին։
Առաջին անգամ այն նշվել է 2008 թվականի մարտի 14-ին ու այդ օրվանից նշվում է ամեն տարի մարտի երկրորդ ուրբաթ օրը` ԱՀԿ քնի և առողջության նախագծի շրջանակում։ Ամեն տարի օրվա շրջանակում միջոցառումն անցկացվում է որոշակի թեմայով։
Քնի համաշխարհային օրն ակտիվանում են սոցիալական գովազդները, մարդու և հասարակության առողջության վրա քնի խանգարումների ազդեցությանը նվիրված գիտաժողովներ ու համաժողովներ են կազմակերպվում։ Հավասարակշռված սնունդ, օրվա ռեժիմի ճիշտ կազմակերպում, քնի համար բավարար ժամանակ` սրանք անհրաժեշտ պայմաններ են երկար տարիներ ֆիզիկական ու հոգեբանական առողջությունը պահպանելու համար։
Հանգստյան օրերն ամրագրում ենք քնելու համար
Քունը ֆիզիոլոգիական տեսանկյունից մարմնի, հոգու ու օրգանիզմի համար վերականգնվելու և թարմանալու բարդ գործընթաց է։ Ու գիտնականները խոստովանում են, որ մինչ օրս չեն կարողանում բացատրել, թե ինչու է մարդու մոտ քնելու պահանջ առաջանում։
Դուք կրկին չեք կարողանում վեր կենալ անկողնուց, և ձեզ թվում է, որ կարող եք քնել ամենուրեք և օրվա ցանկացած ժամի։ Գուցե գարունն է ազդում կամ աշունը, իսկ գուցե դուք պարզապես գերհոգնել եք։
Քնի ժամանակ դուք մոռանում եք խնդիրների, սթրեսների, օրվա հիասթափությունների մասին, իսկ եթե ձեր բախտը բերի, նույնիսկ երազում կճանապարհորդեք, օրինակ, Լոնդոնով կամ Զալցբուրգով։ Սակայն ապացուցված է, որ եթե մարդը բավարար չափով չի քնում, օրվա ընթացքում նրան տանջում է ոչ միայն ֆիզիկական հոգնածությունը, այլև կարող են էմոցիոնալ խանգարումներ ի հայտ գալ։
Դուք կարող եք Մոսկվայից Նյու Յորք մեկնել, սակայն ձեր կենսաբանական ժամացույցն աշխատելու է Մոսկվայի ժամանակով։ Ու «կենսաբանական ժամացույցի մեխանիզմը կարգավորելու» համար անհրաժեշտ կլինի մի քանի օր։
Գիտնականները պնդում են, որ մարդկանց անհրաժեշտ է միջինը քնել օրական մոտ 7-8 ժամ։
Շատերը սովորության համաձայն քնում են 8 ժամ։ Ընդ որում` կան մարդիկ, որոնց օրգանիզմն ավելի երկար քուն է պահանջում, այնինչ մարդկանց մեծամասնությունը լավագույն դեպքում քնում է 5-6 ժամ։
Բավարար չափով քնում են գուցե միայն նորածինները` օրական 16-18 ժամ։ Նախադպրոցական տարիքի երեխաները, որպես կանոն, քնում են օրական 10-12 ժամ։ Մեծահասակներն ու դպրոցականներն օրական ամենաքիչը 9 ժամ պետք է քնեն։
Լավ քունը մարդու առողջության գրավականներից մեկն է։ Գիտնականները պնդում են, որ բավարար չափով չքնելը կարող է հանգեցնել բացասական հետևանքների մարդու առողջության համար` թուլանում է իմունային համակարգը։ Որոշ դեպքերում քնի պակասը կարող է ուռուցքների, շաքարախտի զարգացման պատճառ դառնալ, հիշողության հետ կապված խնդիրների բերել։
Ամբողջ աշխարհում տարիներ ի վեր ֆլեշմոբեր են անցկացվում` կոչ անելով քնից հագենալ ու չվնասել առողջությանը։ Այնպես որ ավելի լավ է շատ քնել (բնականաբար ոչ ամեն օր), քան քիչ։
