Ամեն անգամ 80 տոկոս մեծ զեղչերի մասին ազդարարող ցուցանակների կողքով անցնելիս սրտի թրթիռ է ունենում ինչպես ամենաիսկական «շոփինգոմանը», այնպես էլ դասական գնորդը։
Այնպիսի տպավորություն է, որ զեղչերի քանակով Երևանը կարող է առաջին տեղը գրավել աշխարհում։ Ձմեռն անցել է, սակայն մինչ օրս տարբեր խանութներ հայտարարում են կամ լիկվիդացիոն գների, կամ էլ զեղչերի մասին։ Հավանաբար պատճառն այն է, որ միայն մեր երկրում է կանանց տոնը ոչ թե մեկ օր, այլ մի ամբողջ ամիս տևում` մարտի 8-ից ապրիլի 7-ը։
Եվրոպական երկրներում զեղչերի շրջանը տարվա մեջ լինում է երկու կամ երեք անգամ` տոներին, ամառվա ու ձմեռվա սեզոնի վերջում։ Սովորաբար զեղչեր լինում են երկու դեպքում. երբ խանութը փակվում է ու լիկվիդացիա է հայտարարում, երբ ապրանքը խանութում երկար է մնում։
Այնուամենայնիվ, ինչպես նշում են շուկայագետները, բնակչությունը թերահավատորեն է վերաբերվում, այսպես կոչված, «գթասրտության ակցիաներին»` զեղչերին։ Ինչպես պարզվեց, «թերահավատների» շարքում է նաև «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության խմբակցության ղեկավար Նաիրա Զոհրաբյանը։
Զոհրաբյանը զեղչերը կեղծ է համարում` նշելով, որ օլիգարխներին կամ կիսաօլիգարխներին պատկանող բրենդային խանութներում «մինչև զեղչեր հայտարարելը հագուստի գները բարձրացնում են, այնուհետև 30-40 տոկոս զեղչ հայտարարում և ապրանքին նախկին գինը վերադարձնում»։
Այնուամենայնիվ, մայրաքաղաքի բնակիչների մի մասը հավատում է «զեղչեր» հասկացությանը, մյուս մասը, Զոհրաբյանի պես, նշում է, որ դա խաբեություն է։
«Մի անգամ կոշիկ գնեցի, որը մեկ ամիս հետո 50 տոկոս զեղչի տակ հայտնվեց ու արժեր նույնքան, որքան ես վճարել էի այդ կոշիկի համար` առանց այսպես կոչված «զեղչի»», — ասում է մայրաքաղաքի բնակչուհի Եվան։
Գևորգն, ընդհակառակը, հագուստ է գնում միայն զեղչերի ժամանակ` նշելով, որ այդ ժամանակ ինքը հագուստի համար գումար չի խնայում, քանի որ «զեղչերի ժամանակ գներն իրական են»։
Ինչ խորամանկությունների ասես, որ չեն դիմում խանութի տերերը, որպեսզի հաճախորդ գրավեն։
«Իրազեկ ու պաշտպանված սպառող» ՀԿ ղեկավար Բաբկեն Պիպոյանը, խոսելով նորաձև բուտիկների խորամանկությունների մասին, նշում է, որ «միևնույն ապրանքը մի խանութում վաճառվում է 20 հազար դրամով (մոտ 40 դոլար), իսկ մյուսում` 30 հազար դրամով (մոտ 55 դոլար)` 70 տոկոս զեղչի պարագայում։ Ընդ որում` վաճառողները հավաստիացնում են, որ ապրանքի նախկին գինը 100 հազար դրամ (մոտ 200 դոլար) է եղել։
Այս պարագայում ինչպես վաճառողը, այնպես էլ գնորդը գոհ է մնում. վաճառողն ուրախ է, որ «խաբել» է` վաճառելով էժան ապրանքը, իսկ գնորդը կարծում է, որ ձեռնտու գործարք է կատարել ու նույնիսկ տնտեսել գումարը։
«80 տոկոս զեղչ կարող է լինել միայն այն դեպքում, երբ ապրանքի գնի մեջ չեն ներառվել վարձակալության (եթե կա), կոմունալ ծառայությունների, աշխատակիցների աշխատավարձների գումարները», — նշեց Պիպոյանը։
Սովորաբար զեղչերը մարդկանց գրավելու միջոց են։ Նույնիսկ եթե մարդն ունի անհրաժեշտ ամեն ինչ, միայն այն մտքից դրդված, որ որևէ տեղ զեղչեր են, նա վազում է ապրանք գնելու` գնումը մեկնաբանելով նրանով, որ «թանկը» «էժան» գնով է ձեռք բերել։
Սակայն թերահավատ քաղաքացիներին ու նրանց, ովքեր ապրում են տնտեսման խիստ ռեժիմով ու հաշվում յուրաքանչյուր դրամը, անհնար է գրավել զեղչերով։
