Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Անցած շաբաթ Բրյուսելում, ՆԱՏՕ-ի կենտրոնակայանում, ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը հանդիպում է ունեցել Հայաստանի արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանի և պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի հետ,։ Հանդիպումն ավարտվել է Հյուսիսատլանտյան դաշինքի նիստով, որն անցկացվել է 28+1 ձևաչափով։
Հյուսիսատլանտյան խորհրդի նիստին ելույթ ունեցած ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը, անդամ շուրջ մեկ տասնյակ երկրների ներկայացուցիչներ դրական գնահատեցին Հայաստանի և դաշինքի միջև արդյունավետ փոխգործակցությունը և արձանագրված արդյունքները:
Ելույթ ունեցողները գոհունակություն հայտնեցին Անհատական գործընկերության գործողությունների ծրագրի իրականացման արդյունքների, Հայաստանում իրականացվող բարեփոխումների ընթացքի, Կոսովոյում, Աֆղանստանում, Լիբանանում խաղաղապահ գործողություններին Հայաստանի մասնակցության կապակցությամբ, կարեւորեցին Հայաստանում իրականացվող հետեւողական բարեփոխումները:
Հայաստանի ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը Հայաստանի և ՆԱՏՕ-ի համագործակցությունն արդյունավետ որակեց։ Նա նաև դաշինքի խորհրդի անդամներին ներկայացրեց Հայաստանում անցկացված սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքները։
Պողոսյանի խոսքով` նման հանդիպումները նպաստում են երկրների ավելի սերտ համագործակցությանը։
«Այդ հանդիպումների շրջանակում Հայաստանը կարող է ներկայացնել իր առջև ծառացած մարտահրավերները, քննարկել համատեղ համագործակցության վերաբերյալ հարցերը և գտնել այդ մարտահրավերների համատեղ լուծման ուղիները»,- ասաց Պողոսյանը։
Հայաստան-ՆԱՏՕ գործընկերային հարաբերությունները սկսվել են 1992թ.-ին, երբ Հայաստանն անդամակցեց Հյուսիսատլանտյան Համագործակցության Խորհրդին, որն ավելի ուշ վերանվանվեց Եվրատլանտյան Գործընկերության Խորհրդի (Հայաստանը ԵԱԳԽ-ի անդամ է 1997թ.-ից): Հայաստանի համագործակցությունը ՆԱՏՕ-ի հետ էլ ավելի ընդլայնվեց, երբ 1994թ.-ին Հայաստանը միացավ Գործընկերություն Հանուն Խաղաղության ծրագրին: 2004թ.-ից սկսած` Հայաստանի խաղաղապահ ստորաբաժանումները մասնակցում են խաղաղության հաստատման գործողություններին. ներկայումս Հայաստանը շարունակում է աջակցել իր խաղաղապահ զորքերով Կոսովոյում Կոսովոյի Ուժեր/KFOR առաքելությանը, ինչպես նաեւ 2015թ. հունվարից Աֆղանստանում «Հաստատակամ աջակցություն» առաքելությանը (2010թ-ից մինչեւ 2014թ. դեկտեմբերը Հայաստանը մասնակցել է Աֆղանստանում Միջազգային Անվտանգության Աջակցության Ուժերի (ISAF) գործողությանը): Հայաստանի ներգրավվածությունը խաղաղության հաստատման գործողություններում հնարավորություն տվեց նրան դառնալու անվտանգության սպառողից անվտանգության ներդրողի:
Տվյալ փուլում իրագործվում է չորրորդ Անհատական գործընկերության գործողությունների ծրագիրը` նախատեսված 2014-2016թթ. համար։ Պողոսյանի խոսքով` ՆԱՏՕ-ում Հայաստանի անդամակցության հարցը քաղաքականացված է, և տվյալ փուլում հատուկ դեր է խաղում թուրքական գործոնը։
«Եթե Հայաստանը դառնա ՆԱՏՕ-ի անդամ, ապա Թուրքիան պետք է մի շարք փոփոխությունների գնա. պետք է ընդունի իր երկրի պատմությունը, իրատեսորեն գնահատի այն և հասկանա, որ այլևս չի կարող Հայաստանի դեմ ինչ-որ զինված մեթոդ օգտագործել ։ Դժբախտաբար, այսօր Թուրքիան իր պահվածքով ապացուցում է հակառակը»,- ասել է Պողոսյանը։
ՆԱՏՕ-ի հետ Հայաստանի համագործակցությունն իրականանում է հարևան Վրաստանի հարթակում, մասնավորապես մարտունակության և զինվորական կրթության բարձրացման դասընթացների շրջանակում։
Հայ զինծառայողները ՆԱՏՕ-ի անդամների և գործընկերների հետ կանոնավոր կերպով մասնակցում են գնդապետ Բեսիկ Կուտատելաձեի անվան լեռնային նախապատրաստման Սաչխերի դպրոցի ամառային կամ ձմեռային լեռնային դասընթացի նախապատրաստմանը` ՆԱՏՕ-ի «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակում։
Մարտի 11-ին նույն ծրագրի շրջանակում հայ զինծառայողները թուրք, լիտվացի, լատվիացի, լեհ, ուկրաինացի և ադրբեջանցի զինվորականների հետ ավարտել են Բակուրիանիում անցկացված ձմեռային նախապատրաստման լեռնային դասընթացը։ Վրացի հրահանգիչների ղեկավարությամբ մասնակիցները յուրացրին բազային դասընթացի հմտությունները, ուսումնասիրեցին սառույցների վրա և լեռնային տեղանքում տեղաշարժվելու մեթոդները, տարբեր արգելքներ հաղթահարեցին։
Հայաստանի Ազգային ժողովի արտաքին կապերի մշտական հանձնաժողովի անդամը ողջունում է այն փաստը, որ Հայաստանի նման ծրագրերի է մասնակցում։
«Ես ուրախ եմ, որ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցության ոլորտում Հայաստանը ոչնչով չի զիջում նույն Վրաստանին, Ուկրաինային կամ Մոլդովային։ Հայաստանն ընդգրկված է ՆԱՏՕ-ի որոշակի ծրագրերում, որոնցում մենք առաջ ենք անցնում այդ երկրներից։ Հայկական կողմը մասնակցում է ՆԱՏՕ-ի ծրագրերին` ելնելով իր շահերից ու հնարավորություններից, և դա կատարում է բարձր մակարդակով»,- հավելեց Պողոսյանը
Հիշենք 2015թ.-ի հուլիսի 8-ին Թբիլիսիի մոտ գտնվող Վազիանի ռազմակայանում մեկնարկած «Agile Spirit 2015» բազմազգ զորավարժությունները, որոնց հայկական կողմը մասնակցեց որպես դիտորդ։ 2015թ.-ի օգոստոսի 27-ին Վրաստանի և ՆԱՏՕ-ի համատեղ ուսումնական կենտրոնի (Joint Training and Evaluation Center — JTEC) բացումով հավանականություն կա, որ հայ զինծառայողներն ակտիվ կմասնակցեն ՆԱՏՕ-ի այն նախագծերին, որոնք անցկացվում են Վրաստանի տարածքում։ Կենտրոնը կազմված է Վրաստանի տարբեր շրջանների մի քանի օբյեկտներից. «Կրցանիսիից» բացի, կենտրոնը ներառում է նաև Վազիանի զորավարժարանը և Սաչխերի դպրոցը։
Չնայած ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությանը` Հայաստանը ՀԱՊԿ անվտանգության համակարգի անդամ է։ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը ստեղծվել է հավաքական անվտանգության մասին պայմանագրի հիման վրա, որը ստորագրվել է 1992թ.-ի մայիսի 15-ին ԱՊՀ որոշ անդամ-երկրների կողմից։ ՀԱՊԿ անդամներ են Հայաստանը, Բելառուսը, Ղազախստանը, Ղրղըզստանը, Ռուսաստանն ու Տաջիկստանը։
