Անի Լիպարիտյան, Sputnik.
Մենդելն ու իր կինը` Գայանեն, միանգամից երկու հարսանիք արեցին` Հայաստանում և Իսրայելում:
«Մեր առաջնեկը տղա էր, հետո աղջիկ ծնվեց: Այդ ժամանակ մենք քննարկում էինք ոչ միայն երեխաներին, այլև ինձ մկրտելու հարցը: Նա կասկածում էր, սակայն արդյունքում ես ու երեխաներս մկրտվեցինք Իսրայելի Սուրբ Առաքելոց եկեղեցում», — պատմեց Մենդելը:
Նրա խոսքով` ինքը յուրահատուկ կապվածություն ունի Հայաստանի հետ:
Հարսանեկան իրարանցում
Կնոջ հետ մեր զրուցակիցը ծանոթացել էր համացանցով: Գայանեն ծնվել է Ուզբեկստանում, ապրել Ռուսաստանում: Նրանք սկսեցին շփվել, համակրանք առաջացավ, արդյունքում տղամարդը որոշեց, որ հայուհին պետք է Իսրայել գա: Գայանեն համաձայնեց:
«Այն ժամանակ ես դեռ ուսանող էի: Տեղեկացա, թե ինչպես է պետք երկիր մուտք գործելու փաստաթղթերը ձևակերպել: Գայանեն եկավ Իսրայել, ու երբ ես նրան տեսա, միանգամից մտածեցի` հենց նա է: Նա մեկնեց: Իսկ ես որոշ ժամանակ հետո Երևանի տոմս գնեցի: Զանգեցի ապագա կնոջս, խնդրեցի նախապատրաստվել, նա զարմացավ, սակայն համաձայնեց», — պատմում է Մենդելը:
Նա Գայանեին ասաց, որ այլ տարբերակ չկա. կամ իրենք հիմա են ամուսնանում, կամ` երբեք:
«Արդյունքում` մենք Երևանում հարսանիք արեցինք: Ես Հայաստան եկա առանց հարազատներիս, սակայն ճամպրուկով ու կոստյումով», — կատակում է Sputnik Արմենիայի զրուցակիցը:
Դրանից հետո հերթական հարսանիքը անցկացվեց Իսրայելում, սակայն առանց րաբբիի, քանի որ հարսն ու փեսան քրիստոնյա են:
«Հայկական հարսանիքը շատ երկար ու բազմամարդ է: Ես զարմացած էի, որ հարսն ու փեսան առաջինը չեն մոտենում հյուրերին: Ամեն ինչ այլ կերպ է` փեսան նստած է, և նրան են մոտենում հյուրերը», — ավանդույթները համեմատելով` զարմացած ասում է Մենդելը:
Իսրայելում, նրա կարծիքով, ամեն ինչ այլ է: Երիտասարդներն իրենք են մոտենում մեծահասակ հյուրերին: Սա հարգանքի դրսևորում է:
Հրեայի հայկական էությունը
Հարսանիքից հետո զույգը տեղափոխվեց իսրայելական Պետախ Տիկվա քաղաք: Սակայն Հայաստանի հետ կապն այնքան ուժեղ էր, որ Մենդելը մկրտվեց հայկական եկեղեցում:
«Ես շատ եմ սիրում հայ ժողովրդին ու Հայաստանը, ինձ համար այն կարծես երկրորդ տուն լինի: Ես Հայաստանում եղել եմ 2008 թվականին, այցելել Արզնիում գտնվող ծանոթներիս ամառանոցը, եղել եմ Էջմիածնում ու Սևանում: Թեև չլողացի, քանի որ ինձ համար` որպես իսրայելաբնակի, ջուրը շատ սառն էր: Ես գիտեմ, որ իսկական հայը լճում կարող է նույնիսկ ձմռանը լողալ, սակայն ես դրան դեռ չեմ հասել», — կատակում է նա:
Մենդելը խոստովանեց, որ Հայաստան իր այցելության հենց հաջորդ օրը նա իրեն շատ ազատ էր զգում, կաշկանդվածության զգացում չկար:
Նրա առաջին տպավորությունը մարդիկ էին: Հայերն, ըստ նրա, հպարտանում են իրենց մշակույթով ու ավանդույթներով, պատմության մեջ ունեցած ներդրումով, սակայն նրանք ազգայնամոլությամբ չեն տառապում: Մենդելը նշում է, որ հայերը հպարտանում են իրենց ազգությամբ, սակայն երբեք չեն ասում, որ «մնացած բոլորը մեզանից վատն են»:
Մենդելը հիացած է նաև հայկական ճարտարապետությամբ:
«Այն անկրկնելի է: Ես ոչ մի տեղ նման գեղեցկություն չեմ տեսել: Հայերը ցանկանում են պահպանել ամեն ինչ ու նույն ոճում: Սա հրաշալի է: Ես հիմա էլ եմ ուզում Հայաստան գալ կրկին ու այցելել Արցախ», — խոստովանեց մեր զրուցակիցը:
Զվարճալի է, սակայն Իսրայելի հայերի միության նախկին անդամ, հայամետ ակտիվիստ Մենդել Կորսունսկին նշում է, որ բացի այս ամենից Հայաստանում նրա վրա մեծ տպավորություն է գործել հասարակական տրանսպորտը`երթուղային տաքսին:
«Այն ինձ շատ է դուր գալիս: Նույնիսկ երբ ես պետք է ընտրություն անեի տաքսի նստել, թե երթուղային տաքսի, ես ընտրում էի երկրորդը», — իր նախասիրությունների մասին պատմեց Մենդելը:
Նա ասում է, որ Հայաստան այցելելիս ամբոխի մեջ ինքը չէր առանձնանում: Տեղացիները հաճախ հայերեն էին սկսում խոսել նրա հետ: Նա սկսում էր բացատրել, որ չգիտի լեզուն, սակայն նրան չէին հավատում: Իսկ հայ զոքանչի հետ ռուսերեն է խոսում:
Գուցե զարմանալի չէ, որ դեռ ուսանողական տարիներից Կորսունսկին հետաքրքրվում էր հայկական թեմայով, քանի որ իր հարազատ քաղաք Պետախ Տիկվայում մեծ հայկական համայնք կա, ու հետևաբար նրան ամբողջ շրջապատը հայկական է:
«Ես սիրում եմ հայկական երաժշտությունը, դհոլ-զուռնան, ֆիդայական երգերը: Ես հայկական ազգային երգեր եմ միացնում, որ երեխաներս լսեն: Երբեմն կինս ասում է, որ ինձ հետ ապրելով` ինքն ավելի շատ հայկական ազգային երգեր է լսել, քան Հայաստանում գտնվելու ժամանակ», —կիսվեց Մենդելը:
Նա պատմում է, որ սերը Հայաստանի հանդեպ փոխանցվել է նաև երեխաներին: «Որդիս համոզված է, որ հայ է: Նա ասում է`ես հայ եմ, իսկ ես հարցնում եմ` այդ դեպքում ո՞վ եմ ես։ Նա պատասխանում է. «Դու ու մայրիկը` հրեա եք, իսկ մենք քույրիկի հետ` հայ»»:
Մենդելը նշում է, որ երեխաներին հայկական կամ հրեական ավանդույթներով չի դաստիարակում, այլ առաջին հերթին` որպես արժանի մարդ:
