ԵՐԵՎԱՆ, 8 մարտի — Sputnik. Կանայք, որպես կանոն, ներգրավված են այն ոլորտներում, որտեղ աշխատավարձը միջինից ցածր է, նշեց Նվարդ Մանասյանը:
«Այս պահին Հայաստանում տղամարդկանց և կանանց աշխատավարձի տարբերությունն ավելի քան 35 տոկոս է: Սա տնտեսության բոլոր ոլորտների միջինացված թիվն է: Մենք համեմատել ենք Բահրեյնի և Ճապոնիայի նման երկրների հետ, որտեղ կանանց նկատմամբ նորմավորումներ են գործում: Օրինակ`Ճապոնիայում, որպես կանոն, կանայք ամուսնանալուց հետո չեն աշխատում»,- ասաց փորձագետը:
Ըստ Մանասյանի` Հայաստանում կանայք բարձրագույն փորձագիտական պաշտոններ չեն զբաղեցնում կամ զրկված են որոշումներ կայացնելու իրավունքից: Կանայք հիմնականում զբաղված են ստորին օղակներում և տնտեսության ֆեմինիզացված ոլորտներում, որտեղ աշխատավարձերը միջին վիճակագրականից ցածր են՝ արվեստ, կրթություն, առողջապահության ոլորտի ստորին օղակներ:
«Սա տեսանելիորեն փոխկապակցված է կրթական մասնագիտական կողմնորոշման հետ: Կրթական ծրագրերի 28 ուղղությունից միայն 7-ում կան կանայք, որոնց ներգրավվածությունը կազմում է 50 և ավելի տոկոս: Այս խտրականության հետևանքով մենք փաստորեն, ավելի ցածր օղակներ զբաղեցնելով և ավելի քիչ վարձատրվող ոլորտներում ներգրավված լինելով, այդպիսի տարբերակում ենք արձանագրում: Ներուժը լավագույնս չի օգտագործվում»,- ասաց Մանասյանը:
ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հետազոտությունն անցկացրած մասնագետները չեն անդրադարձել տնտեսագիտական, իրավաբանական և ծրագրավորման ոլորտներին, որտեղ ավանդաբար աշխատավարձերը բարձր են, սակայն այլ երկրներում արված ուսումնասիրությունների արդյունքները ցույց են տալիս, որ տնտեսագիտության, արդյունաբերության կամ քաղաքականության ոլորտներում կանանց չեն հրավիրում փորձագիտական պաշտոնների:
«Հետազոտությունից դուրս են մնացել, բայց եթե դիտարկենք՝ այստեղ ընտանեկան և հանրային դերերի խնդիր կա: Կանայք հաճախ ընտրում են մասնավոր ոլորտները: Պետական ոլորտի տղամարդ աշխատողները համարում են, որ կանայք ավելի քիչ են կրթված ու ավելի քիչ փորձ ունեն: Սակայն կրթական համակարգը ցույց է տալիս, որ կրթվածության, ներգրավվածության և առաջադիմության առումով այդ սահմանափակումը չկա, և այդ պնդումը հիմքեր չունի»,- նշեց փորձագետը:
ՀՀ ընտրական օրենսգրքով սահմանված է, որ կուսակցությունների նախընտրական ցուցակներն այնպիսի սկզբունքով պետք է կազմվեն, որ կանայք դրանցում առնվազն 20% մասնակցություն ունենան: Բարձր պաշտոններում կանանց ներգրավվածության առումով հետընթաց է արձանագրվում: Մինչդեռ վերջին 10 տարում, միջազգային կազմակերպության տվյալով, փորձագիտական պաշտոններում կանանց թիվը կտրուկ նվազել է՝ 64-ից հասնելով 23 տոկոսի:
«Խորհրդարանում ավելացած կանանց թվին նայել պետք չէ, հարկավոր է ուշադրության կենտրոնում պահել աշխատանքի շուկայի համակարգային միտումները: Հանրային ոլորտում կանայք գրեթե չկան: Քաղաքականություն են գալիս արդեն որոշակի հասարակական սեկտորում, պետական համակարգում որոշակի փորձագիտական գիտելիք, հմտություն հավաքած մարդիկ: Բայց եթե հիմա այդ մարդկանց թիվը կրճատվում է, ապա վաղը մենք չենք ունենալու նաև քաղաքականության մեջ ներգրավված կանայք»,- ասում է Մանասյանը:
Փորձագետի կարծիքով, սակայն, ամեն ինչ կարելի է փոխել, պարզապես քաղաքական կամք է պետք:
«Մենք ունենք պետություն, ունենք պետական քաղաքականություն: Տարբեր երկրներում տարբեր միջամտություններ են իրականացվել: Մենք էլ պիտի մտածենք, թե մեր երկիրն ինչ ճանապարհով գնա»,- ասաց Մանասյանը:
Որոշ փորձագետներ վստահեցնում են, որ կանանց աշխատանքի սահմանափակման հետևանքով Հայաստանի ՀՆԱ-ն տարեկան 50-60 մլն ԱՄՆ դոլար է կորցնում:
