Խաչիկ Չախոյան, Sputnik.
-Պարոն Գյոզալյան, հեծանվային սպորտում ո՞րն է հաջողության հասնելու գրավականը:
— Մինչ հարցին պատասխանելը ես ուզում եմ մի փոքր անդրադառնալ մեր մարզաձևին: Խորհրդային Միության տարիներին մենք ունեցել ենք աշխարհի չեմպիոններ՝ ի դեմս Օլեգ Լևցովի և Մեսրոպ Շաբոյանի: Բայց այդ հաջողությունները եղել են թիմային ձևերում: Անհատական մրցաձևերում մեր հաղթանակների հիմքը դրվեց Հայաստանի անկախություն ձեռք բերելուց հետո, ու «առաջին ծիծեռնակը» այդ առումով Մհեր Մկրտչյանն էր, ով աշխարհի 2011 առաջնությունում արծաթե երկու մեդալ նվաճեց: Ունեցել ենք նաև բարձրակարգ այլ հեծանվորդներ, ովքեր միջազգային տարբեր կարգի մրցումներում հաղթել և մեդալներ են վաստակել: Բայց մինչև օրս էլ ես չհասկացա, թե ինչու մենք երեք տարի չմասնակցեցինք աշխարհի առաջնությունների: Գուցե ֆինանսական խնդիրների պատճառով, հաստատ չեմ կարող ասել: Համենայնդեպս մենք պատրաստ էինք: Նոր հաջողությունների սկսեցինք հասնել 2014 թվականից: Իսկ անցյալ տարի, ինչպես գիտեք, Էդգար Ստեփանյանը դարձավ Եվրոպայի չեմպիոն ու աշխարհի փոխչեմպիոն:
Ինչ վերաբերում է հաջողության գրավականին, ապա կարծում եմ ինչպես և այլ մարզաձևերում, դա աշխատասիրությունն ու նպատակասլացությունն է:
-Հեծանվասպորտում հաղթանակի հասնելու համար ո՞րն է ավելի կարևոր՝ տեխնիկական, ֆիզիկական, թե՞ տակտիկական պատրաստականությունը:
— Շատ հաճելի է նման հարց լսելը, որովհետև մենք հիմա սուղ մասնագիտական խնդիրներին ենք անդրադառնում: Եթե հեծանվորդը պատրաստ չլինի թվարկած այս երեք գործոնով, նա չի կարող հաջողության հասնել: Ֆիզիկական, տակտիկական և տեխնիկական պատրաստականության հանրագումարն ու բարձր մակարդակն է ապահովում հաղթանակը բարձր կարգի մրցումներում: Թիմային մրցաձևերում մարզիկը կարող է հիանալի պատրաստ լինել տեխնիկապես ու տակտիկապես, բայց կաղալ ֆիզիկական պատրաստականության առումով: Դա կխանգարի հասնել հաղթանակի: Անհատական ձևերում գուցե ավել կարևոր է տեխնիկական պատրաստականությունը: Բայց միևնույնն է, մեծ հաջողության հասնելու համար երեքն էլ հարկավոր են:
-Խճուղային և հեծանվահրապարակում մրցումները իրարից շա՞տ են տարբերվում:
— Այո, իհարկե: Լրիվ այլ մոտեցում է ու այլ տակտիկա: Հեծանվահրապարակում տակտիկական պայքարը լրիվ այլ մակարդակի վրա է: Խճուղիում հեծանվորդը տարածության մեջ կարող է հանգստանալ, վերականգնել ուժերը: Իսկ 25 կմ խմբակային վազքում տրեկում, եթե ուժերդ հավասարապես չդասավորես, կձախողվես, ու բացի այդ էլ հանգստանալու ու վերականգնվելու ժամանակ չկա: Անընդհատ պայքարի մեջ ես: Պատկերացրեք, որ շրջանի անցման միջին արագություւնը հավասար է 51կմ/ժամի: Սա վերաբերվում է խմբակային ձևին: Լրիվ այլ մոտեցում է սպրինտի ժամանակ: Յուրաքանչյուր մրցաձև ունի իր յուրահատկությունները, և առանձնակի մոտեցում է պահանջվում:
-Ի՞նչ նշանակություն ունի հեծանվորդի համար հանդերձանքը:
— Նախ ասեմ, որ հեծանվորդի հանդերձանքը շատ թանկ հաճույք է: Բացի այդ, եթե մարզիկը լավ հանդերձանք չունեցավ, շատ լուրջ խնդիրների առաջ է կանգնելու: Նախևառաջ կարևոր է թե ինչ հեծանվով ես հանդես գալիս, ինչ քաշ ունի այդ հեծանիվը: Ներկայում բարձր կարգի մրցումներում մարզիկները հանդես են գալիս կարբոնե հեծանիվներով: Միևնույն ժամանակ չի թույլատրվում 6կգ 800 գրամից թեթև հեծանիվով հանդես գալ: Կարող է ծանր լինել, բայց ոչ թեթև: Նշանակություն ունի, թե որ ֆիրմայի արտադրանքն է: Շատ թանկ հաճույք է, ասեմ ձեզ: Բացի այդ, պետք է պահեստային հեծանիվ էլ ունենաս, որովհետև փոխելու խնդիր էլ կարող է առաջանալ: Մարզումների ժամանակ շատ է լինում, երբ կոտրվում են հեծանիվները: Այդ պատճառով էլ, մեղմ ասած, մենք դողում ենք մեր մարզագույքի վրա: Որովհետև նորը ձեռք բերելը հեշտ գործ չէ: Ասեմ, որ մարզագույք ձեռք բերելու համար մեր նախկին հեծանվորդներից Հրաչ Գևրիկյանն է մեզ օգնում: Դե պահեստային հեծանիվի խնդիրը երբեմն մենք լուծում ենք մրցումներին՝ տեղում խնդրելով մրցակից թիմերից, բայց, անկասկած, դա ցանկալի չէ: Բայց հիմա ուզում եմ նաև առանձնացնել մեր մարզիկների հանդերձանքը, որը առանձնանում է իր որակով ու տեսքով: Մեր նախկին հեծանվորդներից մեկը՝ Տիգրան Կորկոտյանը, ով հիմա բնակվում է Գերմանիայում, մեզ շատ է օգնում այդ գործում: Իհարկե, ցավալի է լինում, երբ այլ թիմերի մարզիկները դիմում են մեզ հանդերձանքով փոխանակվելու համար, և մենք չենք ունենում, բայց մեր հանդերձանքը իրոք շատ լավն է:
-Իսկ եղե՞լ են դեպքեր, որ մարզիկների հետ խնդիրներ լինեն մրցումներից առաջ:
— Չեմ կարող ասել, որ խնդիրներ եղել են: Տարբեր մարզիկների հետ տարբեր մոտեցումներ են հարկավոր: Կա հեծանվորդ, որին պետք է շատ փափուկ մոտենաս, հանգիստ խոսես հետը, կա նաև հակառակը: Իսկ կոնկրետ Էդգար Ստեփանյանի հետ լրիվ այլ բան է: Նրա հետ աշխատելը միաժամանակ և՛ հեշտ է, և՛ դժվար: Եթե Էդգարը տրամադրվել է մրցմանը արդեն ուրիշ բան հարկավոր չէ: Էդգարը պարզապես սպորտային չարությամբ է օժտված մրցումների ժամանակ ու միայն հաղթանակի մասին է մտածում: Կարճ ասած, հեծանիվ հայտնաբերել պետք չէ, հեծանիվը վարել է հարկավոր:
-Հեծանվասպորտի մասսայականությունը ի՞նչ մակարդակի վրա է Հայաստանում:
— Մհեր Մկրտչյանի ու Էդգար Ստեփանյանի հաղթանակներից հետո անհամեմատ շատացել է հոսքը: Մեզ մոտ հեծանվասպորտում սկսում են զբաղվել 12-13 տարեկանից, և խոստումնալից պատանիներ ու երիտասարդներ կան, նրանց թիվն էլ բավականին մեծ է:
-Իսկ հեծանվորդների մոտ ինչպիսի՞ բնավորություն է զարգանում ու կերտվում: Սպորտից հեռանալուց հետո ո՞ր ոլորտում կարող են իրենց դրսևորել:
— Հեծանվորդները ինչ-որ տեղ այդ առումով ունիվերսալներ են: Եղանակային բոլոր պայմանների հարմարվող ու մրցող: Բոլոր բնագավառերում էլ կարող են իրենց դրսևորել: Բայց ընդգծեմ, որ Եվրոպայում սպորտից հեռանալուց հետո հեծանվորդները անցնում են հիմնականում մենեջերական աշխատանքի: Այսինքն՝ կշռադատված միտք, կամք:
-Օլիմպիական խաղերին մասնակցելու ի՞նչ հեռանկարներ ունենք:
— Հեծանվային սպորտում շատ դժվար է օլիմպիական վարկանիշ վաստակելը: Օլիմպիական փուլը հեծանվորդների համար սկսվում է խաղերի մեկնարկից երեք տարի առաջ: Ես հուսով եմ, որ մենք կհասնենք մեր նպատակին հաջորդ փուլի համար, որը սկսվելու է 2017 թվականից:
