Գոհար Սարգսյան, Sputnik
Բժշկական սխալի հետևանք. ծննդաբերական տրավմայի պատճառով փոքրիկ Լևոնն առաջին «քայլերն» արել է անվասայլակով: Վիրահատությունից հետո մոր օգնությամբ կարողացավ մի քանի քայլ անել, բայց ինքնուրույն քայլելու համար նրան դեռ մի քանի վիրահատություն էլ է սպասում: Լևոնը սովորում է ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցում՝ 2-րդ դասարանում: Մեր հանդիպման ժամանակ նա լուռ էր, հարցերին չէր պատասխանում:
«Ցանկացած մարդու պես նա էլ կարող է տրամադրություն չունենալ»,- իր սանին օգնության եկավ հոգեբան Ելենան:
Լևոնի մայրը՝ Սիրունը, գոհունակությամբ է նշում, որ դպրոց տանելուց հետո երեխան ավելի շփվող է դարձել։
Երևանի 76-րդ հիմնական դպրոցում սովորում են տարբեր` տեսողական, մտավոր և այլ խնդիրներ ունեցող երեխաներ:
Վեցերորդ դասարանցի Տիգրանը հաղորդակցության խնդիրներ, հետևաբար` կրթական հատուկ պայմանների կարիք ունի։ Դպրոցում շատերն են հիշում ֆիզկուլտուրայի նրա առաջին դասը։
«Տիգրանը մտավ դահլիճ, ու աչքերը փայլեցին, երբ տեսավ մարզվող երեխաներին: Մեկ էլ սկսեց վազել: Նա երջանիկ ժպիտով նայում էր շուրջը: Առաջին անգամ էր վազում ազատ տարածքում` առանց զգուշացումների, թե` հիմա կընկնես: Այդ դրվագը դրոշմվել է իմ մեջ»,- պատմեց հատուկ մանկավարժ Նարինեն:
Տիգրանի ամենասիրելի առարկաներն են աշխարհագրությունը, ռուսաց լեզուն և ֆիզկուլտուրան: Ուսուցչուհուն խնդրեցինք նրան դաս հարցնել:
«Ո՞վ քարտեզի վրա ցույց կտա օվկիանոսները»,- հարցրեց ուսուցչուհին, անմիջապես արձագանքեց Տիգրանը՝ արագ գնալով քարտեզի մոտ ու անսխալ ցույց տալով բոլոր օվկիանոսները: Հետո գոհունակությամբ լի ժպիտով հետ նայեց՝ տեսնելու համար մայրիկի արձագանքը:
Տիգրանի մայրը՝ Անահիտը, պատմեց, որ հանգիստ խղճով է որդուն դպրոց տանում, քանի որ դասարանի «բոյով աղջիկը»` Նարինեն, տղայի մասին հոգ է տանում:
Ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցների առողջ երեխաների որոշ ծնողներ այնքան էլ գոհ չեն կրթության նման ձևից:
«Կան երեխաներ, որ անկանխատեսելի են, ու չգիտես, թե հաջորդ վայրկյանին ինչ կարող են անել: Աղջկաս դասարանում կա աուտիզմով հիվանդ երեխա, որից նա հեռու է մնում, չի շփվում, թեև ես նրան միշտ ասում եմ, որ բոլոր երեխաների հետ պետք է շփվել: Բայց, իմ կարծիքով, մի քիչ վախենում է, որովհետև մի քանի անգամ մազերը քաշել է, դրա համար էլ հեռու է մնում»,- նշեց ծնողներից Գայանե Սարգսյանը:
Ծնողների հետ դպրոցների հոգեբանները ժողովներ են կազմակերպում և բացատրում իրավիճակը:
«Մեր կյանքի իրականությունն են առողջական խնդիրներ ունեցող երեխաները: Չենք կարող մեր աչքերը փակել ու մտածել, որ նրանք չկան: Նրանք լիարժեք կյանքով ապրելու հավասար իրավունք ունեն»,-ասաց հոգեբան Ելենա Սերումյանը:
Միաժամանակ հոգեբանն ընդգծեց, որ թեման նուրբ է, և ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ հաշմանդամություն ունեցող երեխաների ծնողներն ամեն կերպ երեխային ցանկանում են ներգրավել ընդհանուր միջավայրում, իսկ առողջ երեխաների ծնողները դա չեն ընդունում: Հոգեբանը կարծում է, որ ոչ մի կողմին էլ չի կարելի մեղադրել:
Ներառական կրթություն իրականացնող շատ դպրոցներ այսօր մեկ այլ խնդիր էլ ունեն՝ հարմարություններ չկան հաշմանդամություն ունեցող երեխաների համար: ԿԳՆ հանրակրթության վարչության պետ Նարինե Հովհաննիսյանը տեղեկացրեց, որ այս տարի շուրջ 20 դպրոց լիարժեք ապահովված կլինի թեքահարթակներով ու այլ հարմարություններով:
Ներառական կրթությունը երեխաների նկատմամբ որևէ խտրականությունը բացառող ծրագիր է, որը կրթական համակարգում ենթադրում է ուրույն պայմաններ առանձնահատուկ կրթական կարիքներ ունեցող երեխաների համար: