Գոհար Սարգսյան, Sputnik
Ինչ ուտել, ինչ հագնել, ինչ խաղալ: Չորս տարեկան Դանիելային մայրը՝ Անուշը, տալիս է ընտրության հնարավորություն: Հաճելին օգտակարի հետ համատեղելու համար դիմում է մայրիկների փոքրիկ խորամանկություններին: Օրինակ` մայր ու դուստր պատրաստվում են գնալ զբոսանքի, Անուշը պատրաստում է 2 հագուստ ու Դանիելային առաջարկում ընտրել դրանցից մեկը: Այս դեպքում երեխայի գիտակցության մեջ հաստատվում է, որ իր կարծիքը կարևոր է:
«Ինքս մասնագիտությամբ բժշկուհի եմ ու գիտեմ երեխաների հետ շփվելու ձևը: Ամբողջ օրս նվիրում եմ աղջկաս դաստիարակությանը. Նրա համար ոչ միայն ծնող եմ, այլև ընկեր, ով լսում ու հարգում է նրա կարծիքը»,- բացատրում է նա իր մոտեցումը։
Որպեսզի երեխայի ընտրությունը լինի մտածված ու պատճառաբանված, համապատասխան հարցեր է պետք տալ նրան: Ասենք` ինչու է նա ընտրում տվյալ շապիկը, խաղալիքը կամ ափսեն: Լավ արդյունք ստանալու համար նման փոքրիկ վարժանքներն անհրաժեշտ պայման են:
«Օրինակ` մեր տանն արգելված է ճաշելիս հեռուստացույց դիտելը: Երեխաս ստանում է հնարավորություն՝ կամ դիտել հեռուստացույց ու հաց չուտել, կամ ուտել ու հետո հեռուստացույց դիտել: Ի՞նչ եք կարծում` կա՞ ընտրություն: Սրանով դուք երեխային պատասխանատվություն եք սովորեցնում. սա նրա որոշումն է»,- ասաց հոգեբան Իրինա Խանամիրյանը:
Շատ կարևոր է հարգել երեխայի ընտրությունը։ Քննադատության հետևանքով երեխան կարող է չվստահել ծնողներին կամ չցանկանալ շփվել նրանց հետ։ Մասնագետները ծնողներին ևս մեկ կարևոր խորհուրդ են տալիս` ծնողը երբեք չպետք է կորցնի իր հեղինակությունը:
«Եթե, օրինակ, խանութ գնալիս խոստացել եմ, որ խաղալիք պետք է գնեմ, ես դա պետք է անեմ: Կամ կարելի է պայմանավորվել, երեխային ասել, որ ինձ մոտ կա 5 հազար դրամ, ու նա պետք է այդ գումարի մեջ ընտրի որևէ խաղալիք։ Բայց հիմնականում ծնողների խնդիրն այն է, որ նրանք թակարդի մեջ են ընկնում: Սկզբում ծնողը երեխային ասում է, որ խանութում նա ոչինչ չուզի, որովհետև չի գնելու: Երեխան մտնում է, սկսում լաց լինել, ծնողն էլ արագ գնում է ցանկացածը: Այստեղ նրա հեղինակությունը երեխայի աչքում ընկնում է»,-ասաց մանկական հոգեբանը:
Փորձը լավագույն ուսուցիչն է` պետք է թողնել երեխային նաև սխալվել, եթե, իհարկե, դա չի սպառնում նրա անվտանգությանը:
«Երեխային պետք է դիտել որպես առանձին անձ, ով իրավունք ունի արտահայտել իր կարծիքը, իրավունք ունի ունենալ իր սեփական մտքերը, պահանջները բավարարել իր ցանկացած ձևով, բայց ես տալու եմ այն սահմանները, որում դա հնարավոր է իրականացնել»,- ընդգծեց Իրինա Խանամիրյանը:
Մանկական հոգեբանը նշեց, որ այն երեխաները, որոնք սեփական կարծիքը հայտնելու հնարավորություն չեն ունենում, դառնում են ագրեսիվ և ունենում նյարդային խնդիրներ: Նա միաժամանակ հիշեցնում է՝ նույնը կարող է լինել նաև ամենաթողության դեպքում:
