Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Դուռը բացվում է, և հայտնվում ես Գայանե Ղամբարյանի աշխարհում, որտեղ նա օրնիբուն աշխատանքով լուծում է նաև գոյության խնդիրը: Երևանի թաղամասերից մեկում գտնվող կոշկակարանոցից սոսնձի հոտ է գալիս, ամենուրեք կոշկակարի գործիքներ են, հարազատների լուսանկարներ: Գայանեն ընդունում է կոշիկ նորոգելու հերթական պատվերը:
«Ես գոհ եմ, արդեն հինգ տարի է՝ գալիս եմ միայն Գայանեի մոտ: Ինչպես ասում են կոշկարարների շրջանում, նա «մաքուր» ու «թեթև» ձեռք ունի: Երբեք չի ուշացնում գործը, նույնիսկ եթե պատվերները շատ են լինում»,- Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց կոշկակարի հավատարիմ հաճախորդներից մեկը՝ Անահիտ Վարդազարյանը:
Գայանեն ամեն օր առավոտից իրիկուն փորձում է օգնել մյուսներին և միաժամանակ ապրուստի միջոց հայթայթել, նվերներ անել թոռներին: Թաղամասի բնակիչները առանց վարանելու Գայանեի մոտ են գնում, երբ ինչ-որ բան պետք է կարկատել, շտկել կամ սոսնձել:
«Ամուսինս վախճանվեց ութ տարի առաջ»,- սկսեց խոսել կին կոշկակարը և լռեց:
Հոգոց հանեց, սրբեց արցունքները և դադարից հետո ժպիտով շարունակեց:
«17 տարեկան էի, երբ նշանվեցինք: Ամուսինս Երևանում կոշիկի արտադրամաս էր ղեկավարում, կոշիկի գործարաններից մեկի գլխավոր մոդելավորողն էր: Նա է ինձ ամեն ինչ սովորեցրել, ու այսօր ես նրա շնորհիվ եմ կարողանում գումար վաստակել: Եթե այս գործը չլիներ, պիտի մուրացկանություն անեի կամ փողոցներն ավլեի»,- պատմում է Գայանեն՝ առանց գործն ընդհատելու:
Մեծ ընտանիք ունի՝ երեք երեխա, հինգ թոռ, այսինքն մի քանի կարևոր դեր ՝ տնային տնտեսուհու, ընտանիքը կերակրողի, տատիկի, մոր: Թոռներից մեկը դասերից հետո շտապում է օգնել տատիկին:
«Տատիկիս օգնելը դժվար չի, ուզու՞մ եք ցույց տամ»,- ասաց Նարեկը և տատիկին խնդրեց միացնել սրաքարը: Տղան վերցրեց կաշվի կոշտ կտորը և մոտեցրեց գործիքին: «Տեսնո՞ւմ եք՝ դժվար չի»,- ամոթխած ժպիտով ասաց ութ տարեկան թոռնիկը:
Գայանեն երբևէ չի պատկերացրել, որ 50 տարեկանում ստիպված է լինելու մուրճ ու մախաթ վերցնել ձեռքն ու կոշիկ նորոգել՝ սոսնձի հոտը շնչելով:
«Իսկ գիտե՞ք՝ ինչ թխվածքներ է թխում Գայանեն: Նրա հերթական խոհարարական գլուխգործոցից հետո շենքում երկար ժամանակ խմորեղենի հոտը չի անցնում»,- ասում է Գայանեի հարևանուհին:
Գայանեն ժպտում է ու շարունակում գործը:
Կարծիք կա, որ մեր օրերում կոշկակարի մասնագիտությունը հետզհետե անհետանում է և տեղը զիջում ինդուստրիալ արտադրությանը: Վերանում է նաև կոշիկի արտադրության տնայնագործական եղանակը՝ տեղը զիջելով խոշոր ընկերություններին: Հնարավոր է՝ այդպես լինի զարգացած արտադրություն ունեցող երկրներում, բայց հաստատ՝ ոչ Հայաստանում, քանի դեռ շենքերի անկյուններում ծվարած կոշկակարանոցներում իրենց գործն են անում Գայանեն ու նրա տղամարդ գործընկերները: Չէ՞ որ նրանք իրենց թխկթխկոցներով յուրօրինակ ռիթմ են հաղորդում մեր առօրյային:
