ԵՐԵՎԱՆ, 8 հունվարի — Sputnik. Թուրքիայի ու Սաուդյան Արաբիայի իշխանությունները փորձում են հյուսիսից ու հարավից շրջափակել Իրանը, Sputnik Արմենիա ռադիոկայանին տված հարցազրույցում ասել է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:
Շիական Իրանն ու սունիական Սաուդյան Արաբիան վաղեմի հակառակորդներ են:
«Ակնհայտ է, որ Թուրքիան իր հակաիրանական դիրքորոշումը համակարգում է Սաուդյան Արաբիայի իշխանությունների հետ: Հետաքրքիր փաստ կա` Դավութօղլուի` Ադրբեջան կատարած այցի համատեքստում շիաների վրա ճնշումն ուժեղացել է, Էրդողանի այցից հետո Սաուդյան Արաբիայում մահապատժի են ենթարկել շիական առաջնորդին: Հավանաբար սրանք ինչպես հարավում, այնպես էլ հյուսիսում հակաիրանական միություն ստեղծելու տրամաբանական շղթայի օղակներն են»:
Ընդ որում, նրա խոսքով` եթե այս միությունում Սաուդյան Արաբիայի ու Թուրքիայի ներկայությունը որևէ զարմանք չի առաջացնում, ապա նույնը չի կարելի ասել նաև Ադրբեջանի մասին, որը շիական երկիր է: Ոսկանյանի խոսքով`Սաուդյան Արաբիայում շիաների քանակի վերաբերյալ տարբեր տվյալներ կան, սակայն օբյեկտիվ ցուցանիշների համաձայն, բնակչության շրջանում նրանք կազմում են 20-25 տոկոս, ընդ որում նրանց մեծամասնությունը կենտրոնացած է երկրի արևելքում, որտեղ գտնվում են նավթահորերը:
Ինչ վերաբերում է քարոզիչ Նիմր ան-Նիմրի անձին, որի մահապատիժը տարածաշրջանում բողոքի նոր ալիքի պատճառ դարձավ, ապա իրանագետի կարծիքով, նա Մերձավոր արևելքում լուրջ կերպար էր, իսկ Սաուդյան Արաբիայում հայտնի էր որպես շիաների ամենաազդեցիկ առաջնորդ:
«Իրանում տեղի ունեցած իրադարձություններն առաջին հերթին կապված են շեյխի անձի հետ: Նա բավական հայտնի քարոզիչ էր ու հոգևոր առաջնորդ: Մյուս կողմից` Սաուդյան Արաբիայի գործողությունները Իրանի հանդեպ ակնհայտ սադրանքի դրսևորում էր, որը տարբեր ուղղություններով` սկսած Սիրիայից մինչև Եմեն պետք է թաքցներ թագավորության անհաջողությունները: Այդ առումով Իրանի ու Սաուդյան Արաբիայի հարաբերությունների սրացումը անակնկալ չէր», — ասաց Ոսկանյանը:
Նրա խոսքով` Սաուդյան Արաբիան Եմենում որևէ հաջողության չհասավ, իսկ Սիրիայում Ռուսաստանը մտավ պայքարի մեջ, ինչը կտրուկ փոխեց իրավիճակը:
«Սաուդյան Արաբիային առիթ էր պետք դաշնակիցներին միավորելու համար (տարածաշրջանային երկրներ, ահաբեկչական կառույցներ), առաջին հերթին, Իրանի դեմ միասնական դիրքորոշմամբ հանդես գալու համար», — նշեց իրանագետը:
Այն հարցին, թե արդյո՞ք հնարավոր է պատերազմ սկսվի Իրանի ու Սաուդյան Արաբիայի միջև, նա պատասխանեց, որ Մերձավոր Արևելքում անվտանգությունը շատ ցածր մակարդակի վրա է գտնվում, որն ավելի ընկավ սաուդյան իշխանությունների գործողություններից հետո, սակայն բաց ռազմական հակամարտություն ներկա պահին չկա:
«Ակնհայտ է, որ կողմերը շարունակելու են հակամարտությունը, մրցակցությունն ու անուղղակի պատերազմը տարբեր կառույցների, կազմակերպությունների ու երկրների միջոցով: Իրանի ու Սաուդյան Արաբիայի խնդիրները մեկ օրում լուծում ստանալ չեն կարող: Սակայն պետք է հիշել, որ եթե Իրանը բնական պետություն է, ապա Սաուդյան Արաբիան արհեստականորեն ստեղծված պետություն է` ձևավորված մի ընտանիքի շուրջ, որի գոյության հիմքը նավթի վաճառքից ստացված եկամուտն է», — ասաց իրանագետը:
Ոսկանյանը նշեց այդ գործընթացների կարևորությունը Հայաստանի համար, քանի որ դրանք վերաբերում են մեր բարեկամ երկիր Իրանին:
«Իրանի ու Հայաստանի շահերը փոխկապակցված են, մեր հարաբերությունները լրացնում են միմյանց, այդ պատճառով Իրանի անվտանգությանը սպառնացող ցանկացած վտանգ ինչ-որ կերպ ազդում է նաև մեզ վրա և հակառակը: Հետևաբար, Իրանի հետ կապված բոլոր իրադարձությունները մենք պետք է դիտարկենք ոչ միայն գիտական ու վերլուծական առումով, այլև համապատասխան գործնական քայլեր իրականացնենք», — ասաց Ոսկանյանը:
