Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Թեոնան, Զուրան, Նունուկան, Արմինեն և Անահիտը հարևաններ են և ընկերություն են անում մանկուց: Անահիտը սովորեցրել է ընկերուհիներին պատրաստել համեղ հայկական տոլմա, նրանք էլ իրենց հերթին` սացիվի պատրաստելու գաղտնիքները, իսկ Զուրան հիանալի խոզի միս է տապակում։
Ամանորին հարևանները հավաքվում են և որոշում, թե ով է պատրաստելու խաչապուրին, ով՝ կոզինախը (ընկույզը մեղրով): Արմինեն նրբաբլիթ է պատրաստում 5 ընտանիքի համար և նշում, որ Նոր տարին լավ հարևանների շրջապատում միշտ էլ տոն է: Տոնական իրարանցմանը մասնակցում են նաև երեխաները, ովքեր ոգևորված քննարկում են, թե ինչ են խնդրելու Ձմեռ պապից:
Դեկտեմբերի 31-ին հարևաններն անպայման հյուր են գնում միմյանց: Առաջին հյուրը Վրաստանում կոչվում է մեկվլե: Նա անպայման պետք է առողջ և հաջողակ մարդ լինի, հետաքրքիր զրուցակից: Հին հավատալիքի համաձայն` հենց մեկվլեից է կախված, թե ինչպիսին կլինեն նոր տարվա մնացած օրերը: Ընդունված է հյուր գնալ կոնֆետով կամ չուրչխելայով ու կոզինախով:
Ամանորի գիշերը սեղանը լի է ամենատարբեր ուտելիքով։ Վրաստանում ավանդական հայկական սեղանին կա սացիվի, փխալի (վրացական խոհանոցի ամենատարածված սառը ուտեստեներից — Sputnik), տապակած սմբուկ` ընկույզով, նրբաբլիթ, տոլմա, դոնդող, թթուներ, տապակած խոզի միս: Վրացական սեղանին բոլոր այդ ուտեստներն են` ավելացրած մճադի և գոմի (թխվում են եգիպտացորենի ալյուրից):
Ինչ վերաբերում է քաղցրավենիքի տեսականուն, ապա այն բավական մեծ է: Կոզինախից բացի, տոնական սեղանին կարելի է տեսնել փախլավա և չուրչխելա: Դրանք նվազագույն բարիքներն են, որ կարելի է տեսնել Վրաստանում բնակվող յուրաքանչյուր ընտանիքի սեղանին:
Թեև հայկական ընտանիքներում տոնական սեղանին պետք է լինի վրացական հաց` շոթիս պուրի, այունամենայնիվ շատերն այդ օրերին օգտագործում են նաև ավանդական հայկական լավաշ: Սովորաբար լավաշի մեջ փաթաթում են քյաբաբ` համեմունքներով:
Ավանդույթի համաձայն` բոլորը տնից տուն են գնում՝ միմյանց շնորհավորելու: Այդ օրերին յուրաքանչյուրի գրպանում կարելի է տեսնել շրխկաններ և կոնֆետ: Սովորաբար նվեր են տանում կոնֆետ ու ալկոհոլ` գինի կամ հայկական կոնյակ: Հատկանշական է, որ արտերկրի հայերը նախընտրում են միմյանց որևէ հայկական բան նվիրել. դա ավելի արժեքավոր նվեր է համարվում:
Ամանորի առաջին օրերը սահուն վերածվում են Ծննդյան տոների: Հունվարի 5-ից Վրաստանի բոլոր հայկական եկեղեցինում մատուցվում է Սուրբ պատարագ, որին մասնակցում են հիմնականում երիտասարդները, իսկ հունվարի 6-ից նաև մեծահասակներն ու երեխաներն են եկեղեցի գնում դատարկ շշերով՝ օրհնած ջուր տանելու համար: Ու թեև Սուրբ ծնունդը հայերի համար ավարտվում է հունվարի 6-ին, այնուամենայնիվ տեղացիները շարունակում են նշել այն նաև հունվարի 7-ին՝ վրացական ձևով:
Հենց այստեղ են սկսվում վրացիների և հայերի հավերժ վեճերն այն մասին, թե ում եկեղեցական օրացույցն է ավելի ճիշտ: Հարևանները վիճում են երկար ու վերջում հաշտություն կնքում` բարձրացնելով գինով լի «կանցիները» (եղջյուրի տեսքով գավաթ) ու սկսելով մրցել, թե ով ավելի շատ գինի կխմի:
