ԵՐԵՎԱՆ, 29 նոյեմբերի — Sputnik, Անի Լիպարիտյան. Ամերիկայի հայեր կամ հայկական ծագումով ամերիկացիներ: Այսպես են անվանում ԱՄՆ-ի տարածքում բնակվող մեր հայրենակիցներին: Նրանք բնակություն են հաստատել այնտեղ դարեր առաջ:
Նրանց թվում են նաև այն հայերը, ովքեր Ամերիկա են տեղափոխվել համեմատաբար վերջերս` 90-ականներին:
Ոչ պաշտոնական տվյալներով` ԱՄՆ-ի տարածքում այսօրվա դրությամբ ապրում է ավելի քան 1.5 մլն հայ:
Մեր հայրենակիցների ճնշող մեծամասնությունն ապրում է Կալիֆոռնիայում, իսկ ավելի կոնկրետ` հենց Լոս Անջելեսում, թեև հայեր կան նաև Ամերիկայի այլ նահանգներում: Նրանց հիմնական մասն ԱՄՆ է տեղափոխվել Հայոց ցեղասպանությունից հետո:
Sputnik Արմենիա պորտալը կապ հաստատեց Ամերիկայում բնակվող հայուհի Սվետլանա Աբրահամյանի հետ, ով հաջողությունների է հասել ռազմական ոլորտում: Նա պատմեց, թե ինչպես են հայերն իրենց զգում ԱՄՆ-ում, նաև իր աշխատանքի և ընտանիքի մասին:
Տեղափոխություն
«Իմ հայրը` Գրիգորի Աբրահամյանը, լինելով միջուկային ֆիզիկայի մասնագետ, ԱՄՆ է մեկնել դեռևս 1980 թվականին, քանի որ աշխատանքի հետ կապված տարբեր պայմանագրեր ուներ: Մանկուց լսել եմ հորս պատմությունները. նա պատմում էր, թե ինչ հրաշալի երկիր է Ամերիկան, նաև ասում էր, որ քրտնաջան աշխատելու, ջանք ու եռանդ չխնայելու դեպքում մեծ բարձունքների կարելի է հասնել այնտեղ», — ասաց Սվետլանան:
Նա նշեց, որ հայրն այն ժամանակ շատ բանից հրաժարվեց, որպեսզի ԱՄՆ մեկնի` ընտանիքը պահելու համար:
«Նա ստիպված էր Հայաստանում թողնել կնոջը, աղջիկներին, թոռներին, ընկերներին ու հարազատներին: 2008 թվականին մենք ամբողջ ընտանիքով դիմեցինք «գրին քարտ» ստանալու համար, արդյունքում նամակ ստացանք, որտեղ նշված էին ծնողներիս անունները: Նրանք «գրին քարտ» էին շահել, սակայն իմ անունը չկար: Հայրս որոշեց ինձ էլ ներառելու խնդրանքով նամակ գրել», — պատմեց Սվետլանան:
Մի շարք հարցազրույցներից և քաշքշուկներից հետո Սվետլանային նույնպես թույլատրեցին Ամերիկա մեկնել ծնողների հետ:
«Եվ այսպես… Մենք ընտանիքով տեղափոխվեցինք Մերիլենդ, որտեղ բնակվում էր մեր հեռավոր ազգականներից մեկը, ով խոստացել էր մեզ ամեն ինչում աջակցել առաջին ամիսներին: Ավելի ուշ մենք տեղափոխվեցինք Լոս Անջելես, որտեղ բնակվում էր մայրիկիս ընկերուհին, այնտեղից էլ` Վիրջինիա: Հայրս աշխատանք գտավ այնտեղ, և մենք բոլորս տեղափոխվեցինք: Որտեղ և ապրում ենք մինչ օրս», — նշեց նա:
Կանացի գործ չէ
Սվետլանան ընտրել է կանանց շրջանում շատ քիչ տարածված մի մասնագիտություն` նա ծառայում է ԱՄՆ-ի զինված ուժերում: «Իմ առաքելությունը նախկին զինծառայողներին, ինչպես նաև զոհված զինվորների ընտանիքներին աջակցություն ցուցաբերելն է: Իմ ընտանիքում երբեք զինվորականներ չեն եղել, և ես միշտ երազել եմ, որ ընտանիքս ինձնով հպարտանա: Երբեք չեմ ընդունել այն կարծիքը, թե կանայք տղամարդկանցից թույլ են», — ասաց Սվետլանան` շնորհակալություն հայտնելով Հայաստանում գտնվող իր ուսուցչին, ով օգնել և աջակցել է իրեն:
«Ես նրան խոստացել էի զինվորական դառնալ և պահեցի խոստումս: Հավանաբար, ես ԱՄՆ-ի միակ հայուհի զինվորականն եմ: Կանայք պետք է հասկանան ռազմական գործից, սակայն չպետք է մոռանան, որ կին են», — ասաց Սվետլանան:
Հայկական Լոս Անջելեսը
Լոս Անջելեսում մեծ թվով հայեր են բնակվում, և մթնոլորտն էլ այնտեղ զուտ հայկական է:
«Երբ ես ապրում էի այնտեղ, շրջապատված էի միայն հայերով: Նույնիսկ խանութներում կարելի էր գտնել խորհրդային կոնֆետ, լավաշ, հայկական ծիրան և Ֆրեզնոյից բերած դեղձ: Այնտեղ միշտ հրաշալի տաք եղանակ է: Երբ ես հնարավորություն ունենամ, առանձնատուն կգնեմ և ընտանիքով կտեղափոխվեմ այնտեղ», — ասաց Սվետլանան:
Նա խոստովանում է, որ հայերից շատերն այնտեղ պահպանել են իրենց ազգային ինքնությունը, նույնիսկ տեղի բարքերն ու կենցաղը չեն կարողացել նրանց փոխել:
«Այստեղ այնքան շատ չեն լավ մարդիկ, որքան Հայաստանում: Կարելի է ասել, որ տեղի հայերի շրջանում շատ է ցուցամոլությունը», — նշեց զրուցակիցը:
Ընտանիքն ու հայուհիների գրավչությունը
Իր սերը Սվետլանան գտել է ծովի մյուս կողմում: Սվետլանայի ամուսինն ամերիկացի է: Նրանք միևնույն բնագավառում են աշխատում:
«Նա միանգամից դուր եկավ ծնողներիս, նրանք հարազատի պես ընդունեցին նրան: Ամուսինս նույնիսկ որոշ հայերեն բառեր է սովորել, սակայն մենք հիմնականում անգլերեն ենք շփվում: Երբեմն նա իմ հարցերին հայերեն է պատասխանում, և դա ինձ անչափ ուրախացնում է», — խոստովանեց ամերիկուհին` ավելացնելով, որ ամուսնու հեռախոսի մեջ հայերեն սովորեցնող հավելված է ներբեռնել:
Սվետլանան ասում է, որ իր ամերիկացի ամուսինը հիացած է իր հոր պատրաստած խորովածով, նաև մայրիկի պատրաստած տոլման է շատ սիրում:
Հայ-ամերիկյան ընտանիքը մտածում է երեխաներ ունենալու մասին, ցանկալի է` երեք երեխա:
Պորտալի զրուցակիցը նաև ավելացրեց, որ բարձրաշխարհիկ հասարակության ներկայացուցիչ և հեռուստաաստղ Քիմ Քարդաշյանի շնորհիվ հայուհիներն ԱՄՆ-ում համարվում են ամենագրավիչ կանայք:
«Մենք շատ ինքնատիպ ենք, մեր գեղեցկությունը բացառիկ է», — ավելացրեց Սվետլանան:
Մի քիչ պատմություն
ԱՄՆ-ում բնակվող ամենաառաջին հայտնի հայը Մարտին Հայ անունով մեկն էր, ով Ջեյմսթաուն էր ժամանել (Վիրջինիայի նահանգ) 1618 թվականին: Սակայն հայ փախստականների առաջին ալիքն այստեղ եկավ 19-րդ դարի վերջին — 20-րդ դարի սկզբին:
Հայտնի ամերիկահայերից են ամերիկյան գրականության դասական Վիլյամ Սարոյանը, գեղանկարիչ, սյուրռեալիստական էքսպրեսիոնիզմի հիմնադիր Արշիլ Գորկին, ամերիկահայ գործարար Քըրք Քըրքորյանը, երգչուհի և դերասանուհի Շերը, հեռուստաաստղ Քիմ Քարդաշյանը, հանրահայտ ռոք երաժիշտ և կոմպոզիտոր Սերժ Թանկյանն ու նրա System Of A Down հանրաճանաչ խումբը (որի կազմում են նաև Դարոն Մալաքյանը, Շավո Օդաջյանը և Ջոն Դոլմայանը)։
Իհարկե, սա Ամերիկան նվաճած հայերի ամբողջական ցուցակը չէ: Հայ ժողովրդի ներկայացուցիչների թվում բազմաթիվ տաղանդավոր և աշխատասեր մարդիկ կան, ովքեր մեծ բարձունքների են հասել տարբեր բնագավառներում, և նրանցից յուրաքանչյուրը ԱՄՆ-ն նվաճել է յուրովի:
