ԵՐԵՎԱՆ, 28 նոյեմբերի — Sputnik, Գոհար Սարգսյան. Քչերը գիտեն, որ իսպանական Կադիս քաղաքի Սանտա Մարիա դե Նազարենա եկեղեցին XVII դարում կառուցել են հայ վաճառականները: Նրանք Ջուղայից ու մահմեդական երկրներից հաստատվել են Կադիսում և զբաղվել առևտրով՝ ստեղծելով առաջին հայ համայնքը Իսպանիայի թագավորությունում:
«Նրանք հասել են Կադիս, ներկայացել ինկվիզիցիայի գրասենյակ ու ստացել եկեղեցի կառուցելու իրավունք: Մենք հիշում ենք, որ այդ շրջանում Իսպանիայում կար հզոր ինկվիզիցիա: Կաթոլիկ եկեղեցուն հավատարմություն չտվողներին կամ վտարում էին երկրից, կամ էլ այրում: Մյուս կողմից` եթե ուսումնասիրենք վաճառականների հոգեբանությունը, ապա նրանք կրոնական հավատարմություն չեն ունեցել, որ երկրում հաստատվել են, այնտեղի կրոնն էլ ընդունել են»,-պատմում է Սասուն ծայրագույն վարդապետ Զմրուխտյանը:
Այսօր էլ միջնադարյան եկեղեցու պատերին հայատառ գրառումներ կան: Եկեղեցու ներսում մկրտության ավազանն է, որտեղ օրհնված ջուր է. այն ցողում են եկեղեցի եկած հավատացյալների վրա: Այդ ավազանի վրա նշված են եկեղեցու բարերարներ Դավիթ, Պողոս և Հակոբ Շաքարյանների անունները: Ասում են նաև, որ այնտեղ հայ վաճառականներ են թաղված:
«Նախորդ տարի Իսպանիայի տարբեր քաղաքներից ուխտագնացության նպատակով Կադիսի եկեղեցի էին եկել մոտ 250 իսպանահայեր: Դա ընդունում էինք որպես Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումների նախնական ձեռնարկ»,-ասաց մեր զրուցակիցը:
Սասուն ծայրագույն վարդապետի խոսքով՝ տեղի հայ հոգևորականներն իրենց աղոթքները, պատարագներն ու խորհուրդներն անում են Իսպանիայի կաթոլիկ եկեղեցիներում, քանի որ այնտեղ Հայ առաքելական եկեղեցի չկա.
«Մեր հարաբերությունները կաթոլիկ եկեղեցու հետ բարիդրացիական են: Յուրաքանչյուր քաղաք ունի իր կարդինալը, հենց նրանց հետ է մեր համագործակցությունը»,- հայտնեց հոգևորականը:
Մեր զրուցակիցն անդրադարձավ նաև Իսպանիայի հայ համայնքին: Ժամանակին տեղի հայերի մեծ մասը զբաղվել է շինարարությամբ: Հիմա նրանք ներգրավվել են գործարար միջավայրում, իսկ ավելի հաճախ՝ ռեստորանային բիզնեսում:
«Վերջին 20 տարիներին մեծ թվով հայեր են եկել Իսպանիա: Նրանք շարունակում են խոսել հայերեն, բայց շատերը հետաքրքրված չեն հայկական ինքնության պահպանմամբ, իսկ դրա գրավականը կրոնն է ու մշակույթը: Սկզբում հայաստանցիներն այստեղ են եկել փող աշխատելու և հետ վերադառնալու մտադրությամբ, սակայն դրանից արդեն մոտ 20 տարի է անցել: Այստեղ երեխաներ են ծնվել, մեծացել ու դպրոց գնացել: Հետո նրանք փաստաթղթեր ձեռք բերելու համար ամուսնացել են իսպանացիների հետ ու այդպես վերջնականապես հաստատվել Իսպանիայում: Իրենց ինքնությունը մոռանում են հատկապես նրանք, ովքեր դժգոհ են հեռացել Հայաստանից»,- ցավով նշում է Սասուն ծայրագույն վարդապետ Զմրուխտյանը:
Նա նաև ավելացնում է, որ կան հայեր, ովքեր գողությամբ են «զբաղվում», և «այն լավ ու բարի վարկանիշը, որ ունի հայ համայնքը, մի քանի հոգու պատճառով տուժում է»:
Ավելացնենք, որ ըստ իսպանացի պատմաբանների՝ Կադիսի ամենաբարձր աշտարակի դիտակետն ու քաղաքապետարանի շենքը ևս կառուցվել են հայ վաճառականների բարերարությամբ:
