ԵՐԵՎԱՆ, 10 նոյեմբերի– Sputnik. Եվրասիական տնտեսական միության (ԵՏՄ) շրջանակում պետք է միասնական կրթական և տեղեկատվական տարածք ու միասնական իրավական հանձնաժողով ստեղծել, կարծում են Եվրոպական և ասիական մեդիայի 8–րդ ֆորումի (ԵԱՄՖ) մասնակիցները։ Հիշեցնենք, որ համաժողովն անցկացվում է «Ռոսիա սեգոդնյա» ՄԼԳ–ում։
Եվրասիական տնտեսական միությունը միջազգային ինտեգրացիոն տնտեսական միավորում է, որը ստեղծվել է Մաքսային միության և Միասնական տնտեսական տարածության հիման վրա և գործում է ընթացիկ տարվա հունվարի 1–ից։ Այժմ ԵՏՄ անդամներ են Ռուսաստանը, Հայաստանը, Բելառուսը, Ղազախստանը և Ղրղըզստանը։
«Մենք հիմա լրջորեն պետք է մտածենք միասնական կրթական տարածք և ցանցային համալսարան ստեղծելու մասին, որովհետև պետք է կադրեր պատրաստել միասնական տերմինաբանությամբ»,– ասել է Պետական դումայի ՌԴ ԱՊՀ–ի, եվրասիական ինտեգրացման և հայրենակիցների հետ կապերի հարցերի հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Տատյանա Մոսկալկովան։
Բացի այդ, նրա խոսքով` ԵՏՄ տեղեկատվական տարածությունում անդամ–երկրները «պետք է միասնական գործիք ունենան»։
«Օրինակ` մի քանի տարի առաջ ընդունված մոդելային օրենքը` ինտերնետի մասին. այսօր մենք չունենք այնպիսի իրավական գործիք, որը մեզ այդ տեղեկատվական դաշտում կարող է կողմնորոշել և պաշտպանել մարտահրավերներից և սպառնալիքներից, միաժամանակ խթանել ժողովրդավարության զարգացումը»,– ասել է պատգամավորը։
Նման կարծիք է հայտնել նաև «Կաբար» (Ղրղըզստան) ազգային տեղեկատվական գործակալության տնօրեն Կուբան Տաաբալդիևը։
«Ժամանակին ԱՊՀ–ում ստեղծվել է միասնական տեղեկատվական մարմին` «ՄԻՐ» ՀՌԸ–ն, որը բավական հաջող գործում է մինչ այսօր, Եվրասիական միությունում նման մարմին առայժմ չկա։ Իմ կարծիքով` այդ միության բոլոր պետությունների համար շատ արդյունավետ և օգտակար կլիներ, որ հայտնվեր նման մարմին, որպեսզի ողջ պաշտոնական տեղեկատվությունը ծագեր մեկ կետից և հասներ մինչև յուրաքանչյուր երկրի վերջին բնակչին»,– նշել է նա։
Նրա խոսքով` ԵՏՄ–ի մասին տեղեկատվությունը ներկա պահին հասնում է միայն քաղաքների բնակիչներին կամ ԵՏՄ անդամ–երկրների որոշակի խավի բնակիչներին, իսկ նրանք, ովքեր կարող են ընդգրկված լինել այդ գործընթացում, արդեն «գրեթե չեն կարդում ռուսալեզու մամուլ»։
«ԵՏՄ բոլոր անդամ–երկրները պետք է մտածեն և միջպետական մակարդակով ծրագրեն այնպիսի գործընթաց, ինչպիսին է թարգմանչական ծառայությունը»,– առաջարկել է Տաաբալդիևը` նշով, որ դա թույլ կտան կարևոր տեղեկատվությունը հասցնել այն մարդկանց, որոնք ցանկանում են, բայց հնարավորություն չունեն անհրաժեշտ տեղեկատվություն ստանալ սեփական լեզվով։
Բացի այդ, փորձագետների կարծիքով` ԵՏՄ շրջանակում նպատակահարմար կլիներ միասնական կառավարական հանձնաժողով ստեղծել։
«Եվրամիությունն ունի Եվրոպական հանձնաժողով, ենթադրում եմ, որ ԵՏՄ–ն նույնպես պետք է ունենա Եվրասիական հանձնաժողով, և դա կարող է լինել կառավարական հանձնաժողով, որը կկարգավորի այդ միության պետությունների միջև հարաբերությունները կանոնակարգող օրինագծերը»,– ասել է ղրղըզական տեղեկատվական գործակալության տնօրենը։
Եվրոպական և ասիական մեդիաների ֆորումը բացառիկ հարթակ է հետխորհրդային տարածքում, որը մեկ տանիքի տակ է հավաքում ԱՊՀ երկրների, Բալթիկայի և Վրաստանի առաջատար մեդիափորձագետներին` մեդիաարդյունաբերության զարգացման գործնթացների միտումները և կանխատեսումները քննարկելու համար։ Ֆորումն անցկացվում է 2006 թվականից։ Առաջին չորս տարիներին ֆորումներն անցկացվել են Մոսկվայում, այնուհետև ԵԱՄՖ–ն ընդունել են Կիևը, Աստանան, Մինսկը։ Աստանայում 2011 թվականին կայացած ԵԱՄՖ–ի մասնակցիներին ողջույնի խոսքով դիմել են Ռուսաստանի և Ղազախստանի նախագահներ Դմիտրի Մեդվեդևն ու Նուրսուլթան Նազարբաևը` ընդգծելով իրենց հետաքրքրվածությունը հետխորհրդային տեղեկատվական դաշտում գործընթացների դրական զարգացմամբ։ Մինսկում 2012 թվականին ԱՊՀ երկրների գլխավոր խմբագիրների ակումբի մասնակից լրագրողների հետ ԵԱՄՖ շրջանակում հանդիպել է Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն։ ԵԱՄՖ 2015–ը կշարունակի անցյալ տարիների ֆորումների ավանդույթները` իր հարթակը տրամադրելով բաց քննարկումների և փորձի փոխանակման համար։
«Օրինակ` մի քանի տարի առաջ ընդունված մոդելային օրենքը` ինտերնետի մասին. այսօր մենք չունենք այնպիսի իրավական գործիք, որը մեզ այդ տեղեկատվական դաշտում կարող է կողմնորոշել և պաշտպանել մարտահրավերներից և սպառնալիքներից, միաժամանակ խթանել ժողովրդավարության զարգացումը»,– ասել է պատգամավորը։
Նման կարծիք է հայտնել նաև «Կաբար» (Ղրղըզստան) ազգային տեղեկատվական գործակալության տնօրեն Կուբան Տաաբալդիևը։
«Ժամանակին ԱՊՀ–ում ստեղծվել է միասնական տեղեկատվական մարմին` «ՄԻՐ» ՀՌԸ–ն, որը բավական հաջող գործում է մինչ այսօր, Եվրասիական միությունում նման մարմին առայժմ չկա։ Իմ կարծիքով` այդ միության բոլոր պետությունների համար շատ արդյունավետ և օգտակար կլիներ, որ հայտնվեր նման մարմին, որպեսզի ողջ պաշտոնական տեղեկատվությունը ծագեր մեկ կետից և հասներ մինչև յուրաքանչյուր երկրի վերջին բնակչին»,– նշել է նա։
Նրա խոսքով` ԵՏՄ–ի մասին տեղեկատվությունը ներկա պահին հասնում է միայն քաղաքների բնակիչներին կամ ԵՏՄ անդամ–երկրների որոշակի խավի բնակիչներին, իսկ նրանք, ովքեր կարող են ընդգրկված լինել այդ գործընթացում, արդեն «գրեթե չեն կարդում ռուսալեզու մամուլ»։
«ԵՏՄ բոլոր անդամ–երկրները պետք է մտածեն և միջպետական մակարդակով ծրագրեն այնպիսի գործընթաց, ինչպիսին է թարգմանչական ծառայությունը»,– առաջարկել է Տաաբալդիևը` նշով, որ դա թույլ կտան կարևոր տեղեկատվությունը հասցնել այն մարդկանց, որոնք ցանկանում են, բայց հնարավորություն չունեն անհրաժեշտ տեղեկատվություն ստանալ սեփական լեզվով։
Բացի այդ, փորձագետների կարծիքով` ԵՏՄ շրջանակում նպատակահարմար կլիներ միասնական կառավարական հանձնաժողով ստեղծել։
«Եվրամիությունն ունի Եվրոպական հանձնաժողով, ենթադրում եմ, որ ԵՏՄ–ն նույնպես պետք է ունենա Եվրասիական հանձնաժողով, և դա կարող է լինել կառավարական հանձնաժողով, որը կկարգավորի այդ միության պետությունների միջև հարաբերությունները կանոնակարգող օրինագծերը»,– ասել է ղրղըզական տեղեկատվական գործակալության տնօրենը։
Եվրոպական և ասիական մեդիաների ֆորումը բացառիկ հարթակ է հետխորհրդային տարածքում, որը մեկ տանիքի տակ է հավաքում ԱՊՀ երկրների, Բալթիկայի և Վրաստանի առաջատար մեդիափորձագետներին` մեդիաարդյունաբերության զարգացման գործնթացների միտումները և կանխատեսումները քննարկելու համար։ Ֆորումն անցկացվում է 2006 թվականից։ Առաջին չորս տարիներին ֆորումներն անցկացվել են Մոսկվայում, այնուհետև ԵԱՄՖ–ն ընդունել են Կիևը, Աստանան, Մինսկը։ Աստանայում 2011 թվականին կայացած ԵԱՄՖ–ի մասնակցիներին ողջույնի խոսքով դիմել են Ռուսաստանի և Ղազախստանի նախագահներ Դմիտրի Մեդվեդևն ու Նուրսուլթան Նազարբաևը` ընդգծելով իրենց հետաքրքրվածությունը հետխորհրդային տեղեկատվական դաշտում գործընթացների դրական զարգացմամբ։ Մինսկում 2012 թվականին ԱՊՀ երկրների գլխավոր խմբագիրների ակումբի մասնակից լրագրողների հետ ԵԱՄՖ շրջանակում հանդիպել է Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն։ ԵԱՄՖ 2015–ը կշարունակի անցյալ տարիների ֆորումների ավանդույթները` իր հարթակը տրամադրելով բաց քննարկումների և փորձի փոխանակման համար։
